Ngành rượu vang Xứ sở Kangaroo trở thành nạn nhân của căng thẳng ngoại giao Trung Quốc – Australia như thế nào?

Thời gian gần đây căng thẳng trong quan hệ giữa Australia và Trung Quốc ngày càng leo thang, kéo theo nhiều ngành hàng xuất khẩu của Xứ sở Kangaroo bị “vạ lây”, trong đó có ngành công nghiệp rượu vang.

Nhà sản xuất vang Jarrad White mất gần thập kỷ để thiết lập mạng lưới phân phối rượu vang Jarressa Estate ở Trung Quốc song ở thời điểm hiện tại nhà sản xuất rượu vang hàng đầu này đang đứng bên bờ vực phá sản. Trớ trêu thay, tai họa ập đến với Jarrad White không phải vì chất lượng rượu vang của họ (vốn được sản xuất tại vườn nho ở McLaren Vale – một trong những vùng trồng nho hàng đầu của Australia) mà xuất phát từ căng thẳng ngoại giao giữa Trung Quốc và Australia.

Nếu như giữa năm 2020, hơn 96% rượu vang Jaressa Estate (tương đương 7 triệu chai) đã được tiêu thụ tại Trung Quốc thì kể từ tháng 11/2020, khi Bắc Kinh thông báo áp thuế lên rượu vang Australia như một phần của cuộc điều tra chống bán phá giá ở Trung Quốc, Jarrad White không bán được thêm chai vang nào và rơi vào tình thế hết sức khó khăn

 Không chỉ riêng White mà hàng trăm nhà sản xuất vang Australia đã đầu tư mạnh vào thị trường Trung Quốc cũng đang đứng bên bờ vực thẳm. Theo thống kê của tổ chức Wine Australia, tháng 12/2020, sản lượng vang xuất khẩu sang Trung Quốc giảm xuống con số 0 và lũy kế cả năm 2020, tổng giá trị xuất khẩu mặt hàng này từ Australia sang Trung Quốc giảm mạnh 14%, chỉ còn 790 triệu USD.

Kể từ tháng 4/2020, quan hệ Australia – Trung Quốc trở nên tồi tệ khi Thủ tướng Australia Scott Morrison kêu gọi một cuộc điều tra quốc tế về nguồn gốc của Covid-19. Đây là khởi nguồn cho cơn thịnh nộ của Bắc Kinh và hậu quả là ngay sau đó, các mặt hàng của Australia như gỗ, thịt bò, một số loại than và cuối cùng là rượu vang gặp khó khi vào thị trường Trung Quốc. Tháng 8/2020, Bắc Kinh chính thức phát động cuộc điều tra chống bán phá giá với rượu vang Australia và chỉ 3 tháng sau mặt hàng này đã bị áp thuế lên đến 212%.

Ông Alister Purbrick – Nhà sản xuất rượu vang thế hệ thứ 4, CEO của Tahbilk Group cho biết trước khi bị Trung Quốc áp thuế, ngành công nghiệp rượu vang Australia cũng phải đối mặt với không ít thách thức (thiên tai khiến các vườn nho tại Australia giảm 40% sản lượng nửa đầu năm 2020; đại dịch khiến lượng đơn đặt hàng từ các quốc gia khác trên toàn cầu giảm) song những tác động này không thấm vào đâu so với thiệt hại khôn lường từ chính sách thuế của Trung Quốc.

Nhằm giảm sự phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc, hiện các nhà sản xuất rượu vang Australia đang nỗ lực tìm hướng đi mới, tập trung vào các thị trường tiềm năng khác như: Ấn Độ, Kazakhstan, Uzbekistan…Ngoài ra hiệp định thương mại tự do với Vương quốc Anh sau Brexit cũng kỳ vọng sẽ mở ra cơ hội giảm thuế với rượu vang Australia vào thị trường lớn này.

Dù vậy việc tìm kiếm khách hàng quốc tế vào năm đại dịch vẫn rất khó khăn. Các nhà sản xuất rượu vang Xứ sở Kangaroo chỉ mong căng thẳng giữa Australia – Trung Quốc sẽ được giải quyết, dù có thể dài hơn một năm. “Yêu cầu cấp thiết hiện nay là ngành rượu vang Australia không được phụ thuộc quá nhiều vào Trung Quốc cũng như bất kỳ thị trường quốc tế nào, kể cả khi thuế quan được nới lỏng. Diễn biến thị trường thời gian qua đã cho chúng ta những bài học kinh nghiệm quý giá. Chúng ta phải làm thế nào để đồng hành lâu dài cùng một thị trường, khách hàng mà khi nó sụp đổ cũng không thể kéo theo mình” – ông Alister Purbrick nhấn mạnh.

Minh Vương