Nga chật vật để duy trì bức màn sắt kỹ thuật số
Vào ngày 14 tháng 3, cùng ngày Nga cấm Instagram, doanh nhân công nghệ Nga Alexander Zobov tuyên bố ông sẽ sớm ra mắt phiên bản địa phương của ứng dụng chia sẻ hình ảnh và video có tên Rossgram.
Zobov và nhóm của anh ấy “đã chuẩn bị trước cho kết quả này của các sự kiện và quyết định không bỏ lỡ cơ hội tạo ra một mạng xã hội tương tự của Nga được đồng bào yêu thích”, theo anh viết trong một bài đăng trên mạng xã hội Nga VK. Anh cho biết thêm rằng ứng dụng đó được cung cấp vào cuối tháng 3 cho “các đối tác và các blogger hàng đầu” và vào tháng 4 cho những người khác.
Hai tuần sau, Rossgram chia sẻ bản cập nhật trên kênh Telegram của mình nói với người dùng tiềm năng rằng ứng dụng đang được “thử nghiệm nội bộ” và cảnh báo họ rằng bất kỳ lời đề nghị tải xuống Rossgram nào đều đến từ “những kẻ lừa đảo”.
Một số người theo dõi Nga hoài nghi rằng nền tảng mới có thể đạt được bất kỳ thành công thực sự nào hay không. Ian Garner, một nhà sử học và dịch giả về tuyên truyền chiến tranh của Nga, nói với CNN Business: “Đó không phải là một trò đùa, nhưng nó sẽ không bao giờ xảy ra. Đây là một trong những ý tưởng yêu nước được một số doanh nhân trẻ táo bạo đưa ra trong thời kỳ khủng hoảng.”
Sự chậm trễ ra mắt rõ ràng của Rossgram và sự thiếu vắng các đối thủ có thể cạnh tranh với Instagram tại Nga, cho thấy sự trái ngược hoàn toàn với các quốc gia như Ấn Độ, nơi lệnh cấm các ứng dụng của Trung Quốc trong vài năm qua nhanh chóng dẫn đến một một loạt các lựa chọn thay thế bản địa cho các dịch vụ đó. Nó cũng nêu bật những rào cản lớn hơn mà lĩnh vực công nghệ của Nga phải vượt qua để xây dựng một mạng Internet khép kín không phụ thuộc vào các nền tảng phương Tây. Chính phủ Nga đã cố gắng thực hiện điều này trong nhiều năm nhưng nỗ lực đó càng được đẩy nhanh hơn nữa bởi cuộc chiến của Nga với Ukraine và kết quả là việc các công ty công nghệ lớn của Mỹ rời khỏi Nga.
Trong vài tuần, công dân Nga đã mất quyền truy cập vào một loạt dịch vụ, bao gồm Facebook, Instagram, Spotify và Netflix – thông qua lệnh cấm của chính phủ hoặc quyết định của các công ty. Những gì còn lại ở Nga là một hệ sinh thái kỹ thuật số chắp vá của một số dịch vụ địa phương phổ biến trong các trạng thái hỗn loạn. Một giải pháp thay thế mới, như Rossgram, vẫn chưa thành công; và dịch vụ phương Tây hiếm hoi còn lại như WhatsApp, vẫn tiếp tục hoạt động ngay cả khi các nền tảng “chị em” của nó là Instagram và Facebook đã bị cấm.
Joanna Szostek, giảng viên về truyền thông chính trị tại Đại học Glasgow, Scotland, người có nghiên cứu tập trung vào Nga và Ukraine, cho biết: “Thị trường của Trung Quốc lớn hơn nhiều, điều này có thể khiến họ tự cung tự cấp dễ dàng hơn. Internet của Trung Quốc đã bị cô lập ngay từ những ngày đầu; đối với người Nga, sự cô lập mới sẽ gây ra nhiều mất mát và gián đoạn hơn”.
Nga đã thành lập các công ty công nghệ cây nhà lá vườn như VK, mạng xã hội lớn nhất của Nga và Yandex, với các dịch vụ bao gồm một công cụ tìm kiếm phổ biến và một nền tảng gọi xe. Tuy nhiên, những công ty này nhỏ hơn và cũng đang chịu áp lực từ các lệnh trừng phạt toàn cầu đối với Nga về cuộc xâm lược Ukraine, do họ phụ thuộc vào các công ty phương Tây về cơ sở hạ tầng quan trọng.
Thế Mạnh
