Một phần ba số ca tử vong vì nắng nóng trên toàn cầu là do con người gây ra

Sự phá vỡ khí hậu có một loạt các tác động khác nhau, từ cháy rừng đến thời tiết khắc nghiệt. Khi nhiệt độ tăng lên, các đợt nắng nóng gay gắt và thường xuyên hơn sẽ ảnh hưởng không cân đối đến người cao tuổi và những người mắc các bệnh mãn tính tiềm ẩn như hen suyễn, khiến họ dễ mắc bệnh và tử vong sớm.

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Climate Change, đã sử dụng dữ liệu từ 732 địa điểm ở 43 quốc gia để tính toán số người chết do mức nhiệt cao hơn nhiệt độ lý tưởng cho sức khỏe con người, thay đổi giữa các địa điểm.

Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra các điều kiện thời tiết trong quá khứ được mô phỏng theo các kịch bản có và không có khí thải do hoạt động của con người gây ra – cho phép họ tách biệt sự nóng lên và tác động sức khỏe liên quan đến hoạt động của con người khỏi các xu hướng tự nhiên.

Nhìn chung, họ phát hiện 37% tổng số ca tử vong liên quan đến nắng nóng ở các địa điểm được nghiên cứu là do hoạt động của con người – nhưng những đóng góp lớn nhất do biến đổi khí hậu gây ra (hơn 50%) là ở nam và tây Á (Iran và Kuwait), nam- Đông Á (Philippines và Thái Lan) và Trung và Nam Mỹ.

Tác giả nghiên cứu cao cấp, Giáo sư Antonio Gasparrini thuộc Trường Vệ sinh & Y học Nhiệt đới London, cho biết dữ liệu này cho thấy tác động sức khỏe của sự nóng lên nhanh chóng ngay cả ở những giai đoạn tương đối sớm của những thay đổi thảm khốc tiềm tàng trong khí hậu.

“Đó là một kiểu kêu gọi hành động để ngăn chặn hoặc cố gắng làm giảm bớt các tác động tiềm ẩn, tất nhiên, sẽ cao hơn nhiều trong tương lai miễn là hiện tượng ấm lên toàn cầu vẫn tiếp diễn. Thông điệp chính là… bạn không cần phải đợi đến năm 2050 để chứng kiến ​​sự gia tăng các trường hợp tử vong do nắng nóng”.

Ngoài tử vong, các vấn đề sức khỏe khác liên quan đến nhiệt độ cao, chẳng hạn như nhập viện do các biến chứng tim mạch hoặc hô hấp. Tác giả chính, Tiến sĩ Ana Vicedo-Cabrera từ Đại học Berne, cho biết những vấn đề này thường xuyên xảy ra hơn và làm gia tăng chi phí chăm sóc sức khỏe. “Tử vong … chỉ là phần nổi của tảng băng trôi”.

Phân tích không bao gồm toàn bộ địa cầu; chẳng hạn, không có đủ dữ liệu thực nghiệm từ các khu vực rộng lớn của Châu Phi và Nam Á để đưa vào.

Tiến sĩ Clare Goodess, một thành viên nghiên cứu cấp cao từ trường khoa học môi trường tại Đại học East Anglia, cho biết kết luận của nghiên cứu vừa có cơ sở khoa học vừa đáng báo động.

“Họ nói với chúng tôi rằng mọi người đã chết trên mọi lục địa do sự gia tăng căng thẳng nhiệt do biến đổi khí hậu do con người gây ra. Điều này nhấn mạnh sự cấp thiết đối với hành động toàn cầu nhằm cắt giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính. Điều quan trọng hơn bao giờ hết là các thỏa thuận có ý nghĩa xuất hiện từ [hội nghị khí hậu của Liên hợp quốc] Cop26 vào tháng 11”.

Năm ngoái, mặc dù đốt cháy nhiên liệu hóa thạch giảm 7% do đại dịch covid-19, nhiệt độ toàn cầu vẫn cao hơn 1,2 độ C so với mức trước công nghiệp. Con số này gần với mục tiêu 1,5 độ C mà các quốc gia trên thế giới đặt ra, thậm chí một nửa độ C được cho là có thể làm trầm trọng thêm nguy cơ hạn hán, lũ lụt, nắng nóng khắc nghiệt và đói nghèo cho hàng trăm triệu người.

Hoàng Oanh