Mối quan hệ đối tác ASEAN – Hoa Kỳ ngày càng quan trọng

Sáng ngày 14/11, trong ngày làm việc thứ 3 của Hội nghị Cấp cao ASEAN 37 và các hội nghị liên quan, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hoa Kỳ lần thứ 8 theo hình thức trực tuyến, với sự tham dự của Lãnh đạo các nước ASEAN và Đặc Phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ, Cố vấn an ninh quốc gia Robert O’Brien.

“Nằm hai bên Thái Bình Dương, các nước ASEAN và Hoa Kỳ hơn 4 thập kỷ qua đã duy trì quan hệ đối tác trên cơ sở tin cậy, tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau vì mục tiêu chung là thúc đẩy ổn định, phát triển, hợp tác cùng có lợi”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói.

Là đối tác chiến lược của ASEAN từ năm 2015, sự tham gia, đóng góp xây dựng, trách nhiệm của Hoa Kỳ cho các nỗ lực tăng cường lòng tin đối thoại và hợp tác ở khu vực thông qua các khuôn khổ do ASEAN chủ trì luôn được hoan nghênh. Sự bùng phát của đại dịch COVID-19 trên toàn cầu cùng với các thách thức an ninh cả truyền thống và phi truyền thống trong năm qua càng khiến nhu cầu hợp tác và phối hợp giữa các quốc gia trở nên cấp thiết.

Chúng tôi đánh giá cao Hoa Kỳ là một trong những đối tác tích cực thúc đẩy nhiều sáng kiến hợp tác thiết thực nhằm hỗ trợ các nước ASEAN và khu vực Đông Nam Á nâng cao năng lực ứng phó với dịch bệnh, Thủ tướng nêu rõ.

Phát huy tinh thần gắn kết và chủ động thích ứng, ASEAN mong muốn đẩy mạnh quan hệ hợp tác hiệu quả và phối hợp chặt chẽ với cộng đồng quốc tế, các đối tác trong đó có Hoa Kỳ nhằm ứng phó kịp thời và hiệu quả với các thách thức nổi lên, trong đó có kiểm soát và từng bước đẩy lùi COVID-19, giảm thiểu tác động tiêu cực của dịch bệnh, duy trì môi trường hòa bình, ổn định để các quốc gia tập trung thúc đẩy phục hồi phát triển bền vững.

Phát biểu tại Hội nghị, Cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ Robert O’Brien cho biết, Tổng thống Donald Trump lấy làm tiếc không thể tham dự Hội nghị ngày hôm nay. Chúc mừng vai trò Chủ tịch ASEAN của Việt Nam trong một năm đầy thách thức, ông bày cảm kích vì vai trò lãnh đạo của Việt Nam trong việc thúc đẩy vai trò trung tâm của ASEAN cũng như thúc đẩy mối quan hệ đối tác chiến lược giữa Hoa Kỳ và ASEAN.

Trong bối cảnh toàn cầu như hiện nay, mối quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Hoa Kỳ càng có vai trò quan trọng hơn nữa bởi “cùng nhau chúng ta sẽ khống chế được đại dịch này”. Hoa Kỳ đánh giá cao nỗ lực của các đối tác ASEAN để giữ cho chuỗi cung ứng mở. “Chúng tôi hy vọng rằng chúng ta có thể thúc đẩy hợp tác trong việc phòng chống dịch bệnh”, Cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ Robert O’Brien nói. Trong 4 năm qua, hai bên đã thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khoa học, y tế, giáo dục, an ninh. Hoa Kỳ đã dành 2 tỷ USD cho các dự án giáo dục trong 15 năm qua với các quốc gia ASEAN.

Hiện có khoảng 500.000 sinh viên các nước ASEAN đang học tập tại Hoa Kỳ, “tất cả học sinh này rất xuất sắc”. Năm 2019, thương mại giữa ASEAN và Hoa Kỳ đã đạt hơn 354 tỷ USD.

Theo ông Robert O’Brien, những mong muốn của cộng đồng khoảng 1 tỷ dân ASEAN-Hoa Kỳ chưa bao giờ mạnh mẽ như hiện nay. Ông khẳng định Hoa Kỳ ủng hộ chủ quyền, độc lập và phát triển của các quốc gia ASEAN.

Ông mong đợi các bên cùng thảo luận làm thế nào để thúc đẩy hơn nữa hợp tác và phát triển trong từng quốc gia và toàn khu vực.

Theo Chương trình, trong ngày sẽ diễn ra các Hội nghị: Hội nghị Cấp cao của các Nhà Lãnh đạo ASEAN-New Zealand kỷ niệm 45 năm quan hệ đối tác; Hội nghị Cấp cao ASEAN-Australia lần thứ 2; Hội nghị Cấp cao ASEAN+3 lần thứ 23; Hội nghị Cấp cao Đông Á lần thứ 15. Bên cạnh đó, trong ngày sẽ diễn ra Lễ khởi động Mạng lưới Logistics thông minh ASEAN với dự án đầu tiên “Trung tâm Logistics ICD Vĩnh Phúc (SuperPort)”…

Quan hệ đối thoại ASEAN-Hoa Kỳ chính thức bắt đầu năm 1977. Hai bên thiết lập quan hệ đối tác tăng cường năm 2005. Hoa Kỳ tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC) vào tháng 7/2009, đề xuất và tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ-4 nước Hạ nguồn Mekong (CLTV) lần đầu tiên vào tháng 7/2009. Hoa Kỳ cũng là một trong những nước đối thoại đầu tiên chính thức lập Phái đoàn ngoại giao tại ASEAN và cử Đại sứ thường trú bên cạnh ASEAN năm 2010.

Quan hệ ASEAN-Hoa Kỳ đã được nâng lên tầm cao mới khi hai bên chính thức xác lập đối tác chiến lược tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hoa Kỳ lần thứ 3 (Kuala Lumpur, Malaysia, tháng 11/2015).

Diễn ra từ ngày 12-15/11/2020 theo hình thức truyền hình trực tuyến, Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 37 và các Hội nghị cấp cao liên quan là dịp quan trọng để Việt Nam và các nước thành viên ASEAN đưa ra những quyết sách, chỉ đạo quan trọng về hợp tác ASEAN và quan hệ với các đối tác, đối sách của ASEAN đối với các vấn đề khu vực và quốc tế tác động đến khu vực trong thời gian tới, cũng như nâng cao sự chủ động của ASEAN trước các thách thức khu vực và quốc tế hiện nay, trong đó có dịch COVID-19. Đây cũng là đợt hoạt động mang ý nghĩa đặc biệt, khép lại nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN 2020 của Việt Nam.

Minh Vương