Máy điều hòa không khí sẽ cứu sống nhiều người nhưng sẽ làm nóng hành tinh
Mùa hè nóng bức ở Ấn Độ đang càng thử thách giới hạn sinh tồn của con người.
Khi nhiệt độ tăng cao trên khắp quốc gia đông dân nhất thế giới trong những tuần gần đây, hơn chục người đã chết tại một sự kiện ở miền trung Ấn Độ và hàng ngàn bệnh viện đông đúc với các triệu chứng say nắng.
Hàng trăm trường học đóng cửa và nhiệt độ vẫn tăng: Nhiệt độ sẽ dao động quanh mức 45 độ C trên khắp vùng đồng bằng phía Bắc vào cuối tuần này.
Nhu cầu về máy điều hòa không khí đang tăng lên ở những thị trường có thu nhập và nhiệt độ đều tăng, ở những nơi đông dân cư như Ấn Độ, Trung Quốc, Indonesia và Philippines.
Theo một ước tính, thế giới sẽ có thêm một tỷ điều hòa không khí trước cuối thập kỷ này. Thị trường được dự đoán sẽ tăng gần gấp đôi trước năm 2040.
Mặc dù điều đó tốt cho các biện pháp về sức khỏe cộng đồng và năng suất kinh tế, nhưng rõ ràng là nó có hại cho khí hậu và một thỏa thuận toàn cầu nhằm loại bỏ dần các chất làm mát có hại nhất có thể khiến các thiết bị này nằm ngoài tầm với của nhiều người cần chúng nhất.
Logic đằng sau sự bùng nổ của máy lạnh rất đơn giản.
Các nhà kinh tế ghi nhận doanh số bán hàng của máy điều hòa sẽ tăng đột biến khi thu nhập hộ gia đình hàng năm đạt gần 10.000 đô la Mỹ, một cột mốc mà nhiều địa điểm nóng nhất thế giới sẽ sớm chạm tới.
Philippines đã vượt ngưỡng thu nhập 10.000 đô la Mỹ vào khoảng năm 2022.
Tại Ấn Độ, nơi hơn 80% dân số chưa được tiếp cận với điều hòa không khí, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) bình quân đầu người – được điều chỉnh theo sức mua – sẽ lần đầu tiên đạt mức 9.000 đô la vào năm 2023.
Ông Kanwaljeet Jawa, người đứng đầu chi nhánh Ấn Độ của Daikin Industries, nhà sản xuất máy lạnh lớn nhất thế giới, cho biết: “Chúng tôi đang hoạt động trong một cơ hội vô tận”. Ông cho biết trong những năm gần đây, “doanh số bán hàng của chúng tôi đã tăng hơn 15 lần”.
Sự phát triển này có những hậu quả sâu rộng đối với sức khỏe cộng đồng, hạnh phúc và tăng trưởng kinh tế.
Việc mua một chiếc điều hòa không khí là một cách thoát nghèo cho các cá nhân và cho cộng đồng của họ.
Ông Abhas Jha, chuyên gia của Ngân hàng Thế giới về biến đổi khí hậu có trụ sở tại Singapore, cho biết nếu các tiêu chuẩn hiệu quả không được cải thiện, thì “hành tinh này sẽ bị nấu chín theo đúng nghĩa đen”.
Các quốc gia giàu có hơn, ôn đới hơn đã thắt chặt các quy định về điều hòa không khí, yêu cầu hiệu suất năng lượng tốt hơn và chất làm mát ít độc hại hơn.
Điều đó làm tăng thêm chi phí của các đơn vị, làm cho các loại biện pháp đó trở nên kém hấp dẫn hơn khi khả năng chi trả là tối quan trọng.
Các cơ quan khí hậu quốc tế đang gây áp lực buộc các nước đang phát triển phải giảm lượng khí thải carbon của họ, nhưng Ấn Độ và các nước đồng cấp chỉ ra rằng họ vẫn đóng góp ít hơn nhiều vào lượng khí thải toàn cầu so với những nơi như Mỹ, nơi cứ 10 người thì có 9 người được tiếp cận với điều hòa không khí.
Ông Jose Guillermo Cedeno Laurent, trợ lý giáo sư về sức khỏe cộng đồng tại Đại học Rutgers ở New Jersey, khẳng định: “Chúng ta đang phải đối mặt với một tình huống mà các điều kiện cực kỳ khắc nghiệt đang áp đặt lên các nền kinh tế đang phát triển”.
Hoảng Bảo
