Liệu ván cược lớn của Chủ tịch Trung Quốc Tập có được đền đáp?

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang có ván cược địa chính trị táo bạo nhất trong thế kỷ 21.

Một loạt các động thái có vẻ khác nhau trong những tháng gần đây dường như là một ván cược lớn rằng Tập Cận Bình có thể tạo ra quyền lực thống trị thế giới trong tương lai gần bằng cách tăng gấp đôi nền kinh tế do nhà nước kiểm soát, xã hội kỷ luật của đảng, tuyên truyền chủ nghĩa dân tộc và các chiến dịch ảnh hưởng sâu rộng trên toàn cầu.

Với mỗi tuần, ông Tập tăng ván cược hơn nữa, từ việc thu hẹp các quyền tự do cá nhân như thời gian tới quán karaoke hay thời gian được phép chơi game trực tuyến của thiếu niên xuống còn ba giờ mỗi tuần cho đến việc tăng cường kiểm soát các công ty công nghệ lớn nhất Trung Quốc và niêm yết tại nước ngoài của họ.

Trong bối cảnh ông Tập gia tăng đàn áp ở trong nước và mở rộng tham vọng ra nước ngoài, người ta mới có thể hiểu hết được quyết định của Thủ tướng Australia Scott Morrison trong tuần này về việc tham gia một hiệp ước quốc phòng mới, mà ông gọi là “một thỏa thuận mãi mãi”, với Mỹ và vương quốc Anh.

Đối với Trung Quốc, kỷ nguyên mới đó có nhiều khía cạnh: sự quay trở lại nhanh chóng của tự do hóa kinh tế, đàn áp quyền tự do cá nhân, sự leo thang của các nỗ lực ảnh hưởng toàn cầu và xây dựng quân đội, tất cả đều diễn ra trước thềm đại hội đảng toàn quốc lần thứ 20 vào tháng 10 năm 2022, nơi ông Tập hy vọng sẽ đóng dấu vị trí của mình trong lịch sử và tiếp tục cai trị của mình.

Cựu Thủ tướng Australia Kevin Rudd, một trong những chuyên gia hàng đầu thế giới về Trung Quốc, đã nhắc đến “một loạt các quyết định chính sách kinh tế” của ông Tập trong một bài phát biểu gần đây với tư cách là chủ tịch Hiệp hội Châu Á. Các quyết định đó bắt đầu được đưa ra vào tháng 10 năm ngoái với việc đình chỉ kế hoạch IPO của Ant Group thuộc Alibaba tại Hồng Kông và Thượng Hải, trong một động thái rõ ràng là nhằm vào Jack Ma, người đồng sáng lập Alibaba. Sau đó vào tháng 4, các nhà quản lý Trung Quốc đã phạt Alibaba 3 tỷ USD vì “hành vi độc quyền”. Vào tháng 7, cơ quan quản lý mạng của Trung Quốc đã loại bỏ gã khổng lồ gọi xe Didi khỏi các cửa hàng ứng dụng, trong khi một đơn vị điều tra tiến hành kiểm tra việc công ty tuân thủ luật bảo mật dữ liệu của Trung Quốc.

Trong cuộc đánh cược táo bạo của Chủ tịch Tập này, hiện có hai cơ hội cho Mỹ và các đồng minh. Thứ nhất là ông Tập, bằng cách kiểm soát quá mức trong nước, sẽ gây tổn hại tới các loại tự do hóa kinh tế và xã hội mà Trung Quốc cần để thành công. Đồng thời, các nền dân chủ trên thế giới, như Australia, đang ngày càng sẵn sàng tìm kiếm một lý do chung để giải quyết vấn đề Bắc Kinh. Tuy nhiên, cuối cùng, các động thái phối hợp của ông Tập đòi hỏi phản ứng đồng đều từ các nền dân chủ trên thế giới. Cuộc khủng hoảng Pháp-Mỹ nổi lên sau thỏa thuận quốc phòng của Australia trong tuần này cho thấy mức độ khó khăn để đạt được và duy trì mặt trận đó để đối phó với Trung Quốc.

Quốc Anh