Lào ngày càng phụ thuộc vào Trung Quốc trong các dự án giao thông trọng điểm

Một số dự án đường cao tốc do Trung Quốc hậu thuẫn đang được tiến hành ở quốc gia Đông Nam Á nhỏ bé là Lào, tạo ra cả hy vọng và sợ hãi cho một quốc gia đang cố gắng vươn mình lên khỏi hàng ngũ các quốc gia kém phát triển nhất thế giới.

Các dự án cơ sở hạ tầng mới được cho là một phần của Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường đầy tham vọng của Trung Quốc. Tuy nhiên, mối lo ngại đang gia tăng rằng các khoản vay phát sinh để tài trợ cho các dự án có thể khiến Lào rơi vào “bẫy nợ” nếu nước này không thể trả nợ cho các chủ nợ Trung Quốc.

Tuy nhiên, Lào không có lựa chọn nào khác ngoài việc dựa vào sự hào phóng của Trung Quốc nếu họ muốn thấy nền kinh tế của mình phục hồi, vì đất nước nghèo khó, không giáp biển này vẫn sa lầy trong tình trạng kinh tế ảm đạm do COVID-19. Chính phủ Lào đã thông báo vào đầu tháng 6 về tuyến đường cao tốc mới nối thủ đô Viêng Chăn ở miền Trung nước này với Pakse ở miền Nam.

Lào đang chào hàng đường cao tốc 578 km, trị giá 5,1 tỷ USD là dự án cơ sở hạ tầng hàng đầu của nước này. Tuyến đường được đề xuất bởi Viện Thiết kế và Quy hoạch Truyền thông tỉnh Hà Nam (một công ty tư vấn của Trung Quốc còn được gọi là HNRBI).

Tuyến đường cao tốc mới sẽ giảm thời gian đi lại từ Viêng Chăn đến Pakse xuống còn 7 giờ so với 10 giờ hiện tại, tăng cường kết nối với hai thành phố lớn của nước ngoài ở xa hơn về phía nam là Bangkok và trung tâm thương mại của Việt Nam là Thành phố Hồ Chí Minh.

Lào cũng vừa bắt tay vào nghiên cứu mô hình một tuyến đường cao tốc được đề xuất khác nối Boten, giáp Trung Quốc, với tỉnh Bokeo ở biên giới với Thái Lan. Đường cao tốc dài 180 km sẽ tiêu tốn 3,8 tỷ USD và cho phép đi từ miền nam Trung Quốc đến Thái Lan qua Lào chỉ trong 90 phút. Hai dự án vẫn đang được đàm phán chi tiết sẽ cho phép Trung Quốc tiếp cận Bán đảo Đông Dương dễ dàng hơn.

Một tuyến đường cao tốc do Trung Quốc dẫn đầu đã được hoàn thành. Đường cao tốc 110 km nối Viêng Chăn với Vang Vieng, một điểm đến du lịch ở phía bắc, được khai trương vào cuối năm 2020 là đường cao tốc đầu tiên của đất nước và là tuyến đường đầu tiên nói lên mạng lưới đường cao tốc Trung Quốc-Lào theo BRI. Nó đã giảm việc đi lại giữa Vientiane và Vang Vieng xuống dưới hai giờ so với một chuyến đi ba giờ trước đây. Đường cao tốc Vientiane-Vang Vieng hiện thuộc sở hữu của Trung Quốc 95% theo kế hoạch xây dựng-vận hành-chuyển giao. Sau 50 năm, quyền kiểm soát và lợi nhuận của đường cao tốc sẽ chuyển về tay Lào.

Tuy nhiên, mặc dù cổ phần của chính phủ Lào trong dự án chỉ là 5%, gánh nặng tài chính không hề nhẹ đối với một quốc gia nhỏ bé liên tục thâm hụt. Theo báo cáo, chi phí xây dựng của ba tuyến đường cao tốc do Trung Quốc dẫn đầu sẽ tổng cộng 17,8 tỷ USD, lớn hơn gấp 4 lần so với chi tiêu tài khóa 2020 của chính phủ và gần bằng tổng sản phẩm quốc nội của đất nước.

Đường cao tốc không phải là cơ sở hạ tầng duy nhất mà Lào phụ thuộc vào Trung Quốc. Một tuyến đường sắt cao tốc nối Viêng Chăn với miền nam Trung Quốc dự kiến ​​sẽ khai trương vào tháng 12. Các đoàn tàu do Trung Quốc sản xuất sẽ chạy với tốc độ 160 km / h tại một quốc gia hiện đang thiếu cả đường sắt thông thường.

Khi dự án đường sắt bắt đầu triển khai vào tháng 9 năm 2016, Tân Hoa xã đưa tin: “Đường sắt Trung Quốc-Lào [sẽ là] dự án đường sắt ở nước ngoài đầu tiên của Trung Quốc chủ yếu do Trung Quốc tài trợ, xây dựng và vận hành, và kết nối với mạng lưới đường sắt của chính [Trung Quốc]“.

Năm 2019, hai nước đã ký “kế hoạch tổng thể xây dựng cộng đồng Lào-Trung với một tương lai chung“, nâng tầm quan hệ của họ từ “đối tác chiến lược” thành “một cộng đồng với một tương lai chung“.

Nếu Lào rơi vào tình trạng nợ đọng, nước này có thể rơi vào “bẫy nợ”, dẫn đến nhiều tài sản cơ sở hạ tầng của nước này bị Trung Quốc thu giữ. Vào năm 2018, Trung tâm phát triển toàn cầu của Mỹ cho rằng Lào là một trong tám quốc gia có khoản nợ đặc biệt nặng với Trung Quốc.

Anh Đức