Làm thế nào ‘hóa học xanh’ có thể đóng một vai trò quan trọng trong tương lai
Được sử dụng trong tất cả mọi thứ, từ chất tẩy rửa để giặt quần áo của chúng ta đến kem đánh răng giữ cho miệng của chúng ta sạch sẽ, hóa chất đóng một vai trò không thể thiếu trong xã hội.
Mặc dù thật khó để tưởng tượng cuộc sống mà không có chúng, nhưng nếu không được sử dụng một cách có trách nhiệm, ảnh hưởng của chúng đối với thế giới tự nhiên – và chúng ta – có thể gây hại.
Ủy ban Châu Âu đã tuyên bố rằng một số hóa chất “có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe của chúng ta hoặc môi trường,” trong khi Tổ chức Y tế Thế giới trước đây đã ước tính rằng việc tiếp xúc với một số hóa chất đã dẫn đến thiệt hại 1,6 triệu sinh mạng vào năm 2016.
Trong bối cảnh này, khái niệm “hóa học xanh” được sử dụng. Nói một cách tương đối đơn giản, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) đã định nghĩa nó là “việc thiết kế các sản phẩm và quy trình hóa học làm giảm hoặc loại bỏ việc sử dụng hoặc tạo ra các chất độc hại”.
EPA tiếp tục giải thích rằng ý tưởng về hóa học xanh liên quan đến toàn bộ vòng đời của sản phẩm, bao gồm mọi thứ từ thiết kế và sản xuất cho đến sử dụng và thải bỏ.
Paul Anastas là giám đốc của Trung tâm Hóa học Xanh và Kỹ thuật Xanh của Đại học Yale. Phát biểu trong tập mới nhất của CNBC’s Sustainable Energy, ông đã giải thích về lý do ông trở nên hứng thú với chủ đề này.
Ông nói: “Khi tôi còn là một nhà hóa học trẻ, tôi đã quan sát tất cả những điều kỳ diệu về công nghệ mà hóa học tạo ra. Và sau đó tôi xem xét mặt khác của vấn đề – tất cả những hậu quả không mong muốn của ô nhiễm và ảnh hưởng của nó đối với môi trường và sức khỏe con người. Vì vậy, hóa học xanh thực sự là một cách để lưu giữ tất cả những điều kỳ diệu công nghệ, những đổi mới đó, mà không gây ra những hậu quả không mong muốn.”
Anastas, cùng với John Warner – nhà hóa học hiện là chủ tịch và giám đốc công nghệ của Viện Hóa học Xanh Warner Babcock – đồng tác giả cuốn sách “Hóa học xanh: Lý thuyết và Thực hành”, một cơ quan chủ chốt của lĩnh vực này.
Được xuất bản lần đầu vào năm 1998, cuốn sách liệt kê 12 nguyên tắc của hóa học xanh, một trong số đó tập trung vào việc ngăn ngừa lãng phí.
Với mối quan tâm đến ô nhiễm và môi trường thay đổi trong những năm gần đây, nhiều chính phủ và doanh nghiệp đang nhấn mạnh các cam kết của họ đối với các thực hành bền vững.
Tuy nhiên, khi nói đến việc sản xuất hóa chất, vẫn cần một số công việc nghiêm túc phải được thực hiện. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), năm 2018 lượng khí thải carbon dioxide trực tiếp từ sản xuất hóa chất sơ cấp đạt 880 triệu tấn, tăng gần 4% so với năm 2017. IEA tiếp tục mô tả lĩnh vực hóa chất là “ngành công nghiệp lớn nhất người tiêu dùng cả dầu và khí đốt”.
Khi được hỏi về việc giảm thiểu việc sử dụng năng lượng trong sản xuất hóa chất bằng cách áp dụng các nguyên tắc của hóa học xanh sẽ dễ dàng như thế nào, ông Anastas nói: “Chúng tôi đã buộc các chất hóa học phải làm những việc mà chúng không phải tự nhiên muốn làm. Vì vậy, chúng tôi đã hâm nóng chúng, chúng tôi đã đặt chúng dưới áp lực và chúng tôi đã buộc chúng trở thành những thứ chúng tôi muốn chúng trở thành. Nhưng quan trọng không chỉ là số năng lượng, mà còn là đặc điểm và bản chất của năng lượng mà chúng ta sử dụng: nó cần phải được tái tạo và không cạn kiệt, không độc hại và không gây ô nhiễm.”
An Phước
