Con đường hướng tới sự phục hồi và hy vọng cho ASEAN (Kỳ 2)

3. Kiến nghị của ASEAN BAC đối phó và phục hồi Covid-19

CHƯƠNG 1: ỨNG PHÓ VỚI KHỦNG KHOẢNG ĐẠI DỊCH HIỆN TẠI VÀ TỪNG BƯỚC MỞ CỬA KINH TẾ

TĂNG CƯỜNG KIỂM TRA DIỆN RỘNG COVID-19

1. Tăng cường hợp tác công tư để nâng cao năng lực kiểm tra diện rộng khả năng lây nhiễm với giá hợp lý để khôi phục hoạt động doanh nghiệp và niềm tin của toàn khu vực. Điều này nên được thực hiện song song với các xét nghiệm RT-PTR của chính phủ.
Trong khi cơ quan chính phủ các quốc gia thành viên ASEAN (AMS) đang cố gắng tiếp cận với các nguồn tài trợ đa phương và song phương, khu vực tư nhân đóng góp trong nỗ lực này. Đặc biệt chúng tôi đề xuất:

a. Triển khai các trạm kiểm tra xe (người vẫn ngồi trong xe) trong tất cả AMS
b. Mở các phòng khám di động và các cơ sở chăm sóc cộng đồng để tăng khả năng tiếp cận thử nghiệm;
c. Ban hành Hướng dẫn kiểm tra đơn giản và dễ hiểu về những việc cần làm và phải đến đâu cho người dân khi tiếp xúc với người dương tính với Covid-19.

Kiểm tra và theo dõi lây nhiễm

2. Áp dụng các công nghệ mới để kiểm tra, theo dõi và phát triển hệ thống kiểm tra, theo dõi trên toàn ASEAN. Trên cơ sở đó sẽ hỗ trợ từng bước mở lại biên giới và hỗ trợ sự phục hồi của thương mại, giao thông và du lịch.

3. Cần có đầy đủ nhân lực và cơ sở hạ tầng truyền thông để thực hiện quá trình theo dõi, cách ly, ngăn chặn và giám sát cần thiết đồng thời với việc áp dụng các giải pháp công nghệ để theo dõi giám sát lây nhiễm

KHÔNG ĐỂ GIÁN ĐOẠN CHUỖI CUNG ỨNG HÀNG HOÁ VÀ DỊCH VỤ THIẾT YẾU TRONG THỜI GIAN ĐẠI DỊCH: CUNG CẤP CÁC MẶT NẠ, THIẾT BỊ BẢO HỘ CÁ NHÂN (PPE) VÀ THIẾT BỊ Y TẾ VÀ HÀNG HÓA KHÁC

4. AMS nên hướng dẫn và khuyến khích khu vực tư nhân tăng cường sản xuất khẩu trang, tấm che và PPE trong khi thực thi nghiêm ngặt các tiêu chuẩn do ASEAN đặt ra.

5. Tạo nền tảng PPP để hợp tác sản xuất và hiệu quả cũng như phân phối công bằng mặt nạ, máy thở và các thiết bị y tế quan trọng khác (ví dụ: giường y tế…) cho các lĩnh vực ưu tiên.

6. Xây dựng một đầu mối cho thông tin ngay lập tức và chính xác về các điều kiện địa phương cụ thể khi khả năng làn sóng thứ hai của đại dịch xảy ra trong AMS để cung cấp hỗ trợ nhanh chóng và giải quyết các thiếu thốn trong vật tư y tế.

7. Ưu tiên các cơ chế thông quan trong việc thiết lập các làn xanh cho thương mại xuyên biên giới để tăng cường khả năng tiếp cận các hàng hóa thiết yếu và vật tư y tế bao gồm PPE. Ví dụ:

a. Áp dụng các chương trình hoãn thuế;
b. Sử dụng linh hoạt trong việc thu thuế, lệ phí và thuế, ở mức độ khả thi nhất;
c. Đơn giản hóa khai báo nhập khẩu, loại bỏ hạn chế xuất khẩu.
8. Cân nhắc sử dụng tài khoản ký quỹ và Thư tín dụng làm cơ chế giúp đẩy nhanh việc giao hàng hóa thiết yếu, bao gồm PPE, xét nghiệm y tế và máy móc.

HOÃN ĐƯA RA CÁC BIỆN PHÁP PHI THUẾ QUAN MỚI

9. AMS nên đồng ý ngay lập tức không áp dụng các biện pháp phi thuế quan (NTM) mới đối với luân chuyển qua biên giới các hàng hoá y tế, thực phẩm và các nhu yếu phẩm khác, hoặc đưa ra các biện pháp mới có thể làm tăng chi phí của các doanh nghiệp hoặc phá vỡ chuỗi cung ứng hơn nữa trong bất kỳ lĩnh vực nào (có thể tận dụng cho việc xây dựng các quy tắc mới và quy định cần thiết để loại bỏ bất kỳ hàng rào phi thuế quan – NTB trước đó). Lệnh cấm này sẽ được giữ nguyên trong 12 tháng. Khi đưa ra khuyến nghị này, chúng tôi lưu ý rằng Kế hoạch hành động Hà Nội nêu rõ rằng AMS nên kiềm chế không áp dụng các biện pháp phi thuế quan không cần thiết trong thời gian đại dịch

CỬA KHẨU GIAO THƯƠNG

10. Liên kết để đảm bảo tính liên tục của hàng hóa hàng không quốc tế, vận tải đường thủy , bộ xuyên biên giới và các dịch vụ hậu cần, bao gồm cả phi hành đoàn và lái xe, để hỗ trợ chuỗi cung ứng và giao hàng quốc tế. Các dịch vụ thiết yếu, như vận chuyển hàng hóa, phải có khả năng cung cấp dịch vụ đầy đủ đảm bảo thúc đẩy hiệu quả hoạt động và tính bền vững môi trường.

11. Cam kết ít nhất một cổng giao thương tại mỗi AMS sẽ được mở 24/7 trong khoảng thời gian khủng hoảng (công bố một danh sách các cổng giao thương được chỉ định trước).

THỐNG NHẤT ĐỊNH NGHĨA ASEAN VỀ HÀNG HOÁ THIẾT YẾU VÀ CHẤP THUẬN TIÊU CHUẨN KIỂM TRA LÂY NHIỄM GIỮA CÁC NƯỚC ASEAN

12. Xác định hàng hóa thiết yếu với mã AHTN HS cụ thể với thỏa thuận trong ASEAN về danh sách các mặt hàng thiết yếu bao gồm thực phẩm, đồ uống, thuốc men, vật tư và thiết bị y tế, PPE, v.v.;

13. Xác định khoảng thời gian khủng hoảng để chuẩn bị cho đợt 2 (tức là thống nhất khi khủng hoảng bắt đầu, chẳng hạn như khi WHO tuyên bố dịch bệnh hoặc đại dịch);

14. Xác định danh sách và hạn ngạch hàng hóa thiết yếu mà mỗi AMS có thể đảm bảo cho mua sắm thương mại;

15. Công nhận báo cáo thử nghiệm hoặc chứng nhận cho hàng hóa thiết yếu thông qua thỏa thuận đa phương, ví dụ: ILAC (Hội đồng chứng nhận kiểm định quốc tế), IAF (Diễn đàn công nhận quốc tế) và APAC (Hội đồng kiểm định châu Á-Thái Bình Dương), hoặc công nhận song phương các kết quả đánh giá sự phù hợp theo quy định của đối tác thương mại, để giảm thiểu các yêu cầu kiểm tra và chứng nhận bổ sung.

THỐNG NHẤT ĐỊNH NGHĨA ASEAN VÀ QUY TRÌNH QUẢN LÝ GIAO THƯƠNG VỀ HÀNG HOÁ THIẾT YẾU

16. Xác định các ngành công nghiệp được phép hoạt động trong thời gian cách ly xã hội và quy trình lấy giấy phép hoạt động;

17. Tiếp tục áp dụng phân loại dịch vụ thiết yếu cho một số ngành / sản phẩm nhất định để được miễn đóng cửa và hạn chế biên giới đối với an ninh quốc tế, an ninh lương thực và an ninh năng lượng và theo quy định của các giao thức đa bên;

18. Coi việc miễn trừ cho nông nghiệp như là một dịch vụ thiết yếu;

19. Áp dụng các quy định và chính sách thích đáng để cung cấp đầu vào nông nghiệp kịp thời (nguyên liệu và công nghệ như hạt giống chất lượng và các sản phẩm bảo vệ cây trồng) cho nông dân;

20. Công nhận các công ty vận tải và hậu cần cũng như khâu trung gian dọc theo chuỗi vận chuyển là những Dịch vụ thiết yếu trực tuyến cung cấp dịch vụ cứu hộ và đảm bảo tính liên tục của chuỗi cung ứng. Hơn nữa, tất cả các nhà cung cấp, nhà kinh doanh quan trọng … trong chuỗi giá trị dịch vụ vận tải và hậu cần cũng nên được công nhận như vậy;

21. Chính phủ nên công nhận các hãng vận tải và vận chuyển, thiết bị và nhân công của họ là các dịch vụ thiết yếu để họ có thể tiếp tục cung cấp và giao hàng y tế, thực phẩm, sản xuất và nhiều chuỗi cung ứng quan trọng khác.

NHÂN CÔNG THIẾT YẾU

22. Cho phép nhân lực thiết yếu, chủ yếu là các chuyên gia chăm sóc sức khỏe và nhà cung cấp di chuyển tự do qua biên giới để giải quyết tình trạng thiếu nhân lực nghiêm trọng. Họ nên được coi là “Đại sứ chăm sóc sức khỏe ASEAN”

23. Không khuyến khích việc sử dụng lệnh giới nghiêm đối với những người lao động thiết yếu. Vì lệnh giới nghiêm có thể ngăn cản những người lao động thiết yếu đi công tác hoặc ngăn những người lao động thiết yếu đi lại xuyên biên giới đất nước đến nơi làm việc;

24. Phi công và lái xe, những người không tương tác với công chúng trong quá trình thực hiện công việc của họ, nên được miễn yêu cầu kiểm dịch 14 ngày tại địa phương.

CƠ CHẾ TIẾP NHẬN VÀ PHÂN PHỐI CÔNG BẰNG VACCINES

25. Đưa ra một cơ chế để cho phép ASEAN thực hiện trật tự tập thể và mua vaccines với giá tốt. Một đơn đặt hàng của cả ASEAN với dân số 650 triệu người, nhiều hơn gấp đôi so với Hoa Kỳ và Châu Âu, chắc chắn khả năng đàm phán sẽ bảo đảm giá tốt nhất cho vắc-xin mới;

26. ASEAN nên tham gia vào các sáng kiến của IMF, Tổ chức Y tế Thế giới và các tổ chức đa phương khác đang thiết lập các cơ chế phân phối vắc-xin công bằng;

27. Cần chuẩn bị và thiết lập một cơ chế quản lý và cung cấp dịch vụ đầy đủ, phải được giám sát và giám sát chặt chẽ ở cấp ASEAN, đảm bảo quyền truy cập đầy đủ vào vắc-xin cho mọi công dân và cư dân của ASEAN.

MẠNG LƯỚI AN TOÀN KINH TẾ CHO DOANH NGHIỆP SIÊU NHỎ, NHỎ VÀ VỪA (MSMEs) VÀ NGƯỜI LAO ĐỘNG

28. Trong khi các chính phủ ASEAN đã thực hiện các biện pháp hỗ trợ các doanh nghiệp, đặc biệt là MSMEs trong cuộc khủng hoảng COVID-19, các biện pháp đó phải được tiếp tục miễn là chúng có thể được tăng cường bởi các chính sách tài khóa và tiền tệ;

29. Chúng tôi đề nghị thể chế hóa các cơ chế mạng lưới an toàn như vậy để hỗ trợ MSMEs sau đó có thể lại được kích hoạt nhanh chóng trong thời gian có thiên tai và dịch bệnh

30. Chúng tôi cũng khuyến khích khu vực tư nhân, đặc biệt là các tập đoàn lớn, cung cấp tài chính và trợ giúp xã hội cho nhân viên và nhà cung cấp của họ bất cứ khi nào có thể;

31.Xây dựng chính sách và luật phá sản cho phép các doanh nhân hợp pháp-những người kinh doanh thất bại do COVID- 19, nhận thức rõ các quyền và trách nhiệm của họ khi phá sản cũng như khả năng có thể quay trở lại kinh doanh nhanh nhất có thể;

32.Xây dựng chế độ trợ cấp cho các doanh nghiệp để họ cung cấp cho PPE và môi trường làm việc an ninh y tế nâng cao cho người lao động

33. Trì hoãn, giảm hoặc từ bỏ nghĩa vụ nộp thuế; quy định về việc giảm hoặc gia hạn thanh toán tiền thuê thương mại và tiện ích (ví dụ: bằng cách miễn thuế tài sản cho chủ nhà thương mại và yêu cầu điều này phải được chuyển cho người thuê thương mại); và cung cấp quyền tiếp cận nguồn vốn với lãi suất không phần trăm.

QUỸ PHỤC HỒI ĐẠI DỊCH ASEAN

34. Chuẩn bị nền tảng cho việc thành lập Quỹ phục hồi đại dịch ASEAN thông qua sự bảo trợ của Ngân hàng Phát triển Châu Á hoặc các tổ chức tài chính đa phương khác cho các mục đích giảm bớt tác động kinh tế của đại dịch lên AMS

35. Khi thành lập Quỹ phục hồi đại dịch ASEAN, các chính phủ phải đảm bảo rằng bước đầu tiên là lập bản đồ các sáng kiến và dự án hiện có liên quan trên toàn ASEAN để tránh mọi cách tiếp cận trùng lặp, chồng chéo và không nhất quán nhằm tối đa hóa lợi ích của Quỹ cho xã hội và nền kinh tế ASEAN ;

36. Các quỹ cũng có thể được sử dụng để giải quyết các vấn đề kinh tế và xã hội trước mắt và cũng giúp xây dựng khả năng kháng cự và liên minh thông qua khuôn khổ kinh doanh có trách nhiệm và toàn diện.

ĐẨY NHANH VIỆC KẾT THÚC ĐÀM PHÁN VÀ PHÊ CHUẨN VỚI HIỆP ĐỊNH ĐỐI TÁC TOÀN DIỆN KINH TẾ KHU VỰC (RCEP)

37. RCEP nên được kết luận và phê chuẩn càng sớm càng tốt. Điều đã trở nên rõ ràng ngay cả trước cuộc khủng hoảng COVID-19, bất chấp các chính sách bảo hộ và chiến tranh thương mại, là khu vực hóa nền kinh tế thế giới. Chúng ta phải tạo ra sự tăng trưởng kinh tế khu vực và hợp tác NGAY BÂY GIỜ để bù đắp cho nhu cầu toàn cầu giảm. Hiệp định nên được ký và phê chuẩn mà không cần Ấn Độ nếu cần, với công việc tiếp tục thuyết phục Ấn Độ tham gia càng sớm càng tốt;

38. Do đó, chúng tôi kêu gọi các nền kinh tế RCEP khởi động với kế hoạch thu hoạch sớm để giảm các rào cản phi thuế quan (NTBs):

a. Ủng hộ việc tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế;
b. Tăng cường tính minh bạch trong các yêu cầu ghi nhãn, thử nghiệm, cấp phép và đăng ký;
c. Tránh khái niệm chênh lệch thuế quan;
d. Áp dụng một sự nhượng bộ chung trong các biểu thuế quan với chính sách ưu tiên tương tự tại tất cả Thành viên RCEP;
e. Đơn giản hóa quy tắc xuất xứ (ROO);
f. Tránh chênh lệch thuế quan để đảm bảo rằng tất cả ROO đều tạo điều kiện thuận lợi thương mại và kinh doanh thân thiện
g. Đồng hành liên tục với các doanh nghiệp để đảm bảo hiệu quả của RCEP
sau khi thực hiện

39. Xem xét FTA ASEAN-Ấn Độ (khi Ấn Độ không tham gia RCEP), bao gồm các thỏa thuận hàng hóa, dịch vụ và đầu tư để làm cho nó hiệu quả hơn và tự do hơn sẽ mang lại niềm tin cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp lớn hơn khi đầu tư vào ASEAN và Ấn Độ.

(Còn tiếp kỳ 3)

Thái Công