Kiểm soát tốt rủi ro và đảm bảo lợi nhuận tối ưu trong đầu tư hàng hoá phái sinh

Thời gian gần đây, đầu tư hàng hóa phái sinh đã trở thành kênh đầu tư hấp dẫn bởi tính minh bạch và mức sinh lời cao. Tuy nhiên đi cùng với cơ hội là không ít rủi ro tiềm ẩn khi giá các mặt hàng liên tục biến động với biên độ lớn do tác động của đại dịch Covid – 19.

Cơ hội đi cùng rủi ro

Thống kê từ Sở Giao dịch Hàng hoá Việt Nam (MXV) cho thấy trong 11 tháng đầu năm 2021, đã có gần 16.000 tài khoản giao dịch phái sinh được mở mới, tăng hơn 70% so với cùng kỳ năm trước. Những con số ấn tượng này cũng phần nào cho thấy sức hút lớn của thị trường chứng khoán phái sinh đối với các nhà đầu tư khi sở hữu nhiều ưu điểm: có lợi thế đòn bẩy, thanh khoản cao; giúp nhà đầu tư kiểm soát rủi ro cũng như thu về lợi nhuận khủng ngay cả khi thị trường biến động.

Tuy nhiên đi cùng cơ hội là không ít thách thức. Đòn bẩy thanh khoản cao cũng khiến nhà đầu tư phải đối mặt với nhiều rủi ro nếu không có nhiều thời gian cũng như kinh nghiệm cập nhật tin tức thị trường, quản lý danh mục đầu tư. Đặc biệt đại dịch Covid-19 bùng phát và lây lan trên diện rộng đã dẫn đến hàng loạt hệ luỵ (chuỗi cung ứng toàn cầu bị đứt gãy, các ngân hàng trung ương nới lỏng chính sách tiền tệ, chính phủ các quốc gia tung ra nhiều gói kích thích nền kinh tế…), đẩy giá các mặt hàng liên tục biến động với biên độ lớn.

Để tránh những tác động tiêu cực tới nhà đầu tư, với cương vị là đơn vị tổ chức thị trường giao dịch hàng hoá tập trung đầu tiên tại Việt Nam, MXV đã xây dựng, triển khai rất nhiều công cụ quản trị rủi ro dựa trên các thuật toán xác suất, thống kê và phổ cập tới tất cả thành viên kinh doanh để hỗ trợ tối ưu cho khách hàng. Trước những biến cố thị trường có tính chất chu kỳ hay bất thường, MXV đều có những khuyến nghị đến các thành viên, giảm bớt vị thế của những khách hàng nắm giữ vị thế lớn để giảm thiểu rủi ro xuống mức thấp nhất.

Ngoài ra MXV còn ban hành rất nhiều quyết định liên quan đến quản trị rủi ro (Quyết định hạn mức giao dịch; Quyết định hệ số ký quỹ, tỷ lệ ký quỹ bắt buộc; Quyết định tỷ lệ huỷ lệnh, tỷ lệ xử lý cắt lỗ; Quyết định tỷ giá, tỷ lệ xử lý ký quỹ; Quyết định giới hạn vị thế…), qua đó vừa giúp các thành viên quản trị rủi ro tốt hơn trong đơn vị của mình vừa tránh các khoản lỗ gây thiệt hại lớn cho khách hàng.

Cắt lỗ kịp thời, sử dụng tỷ lệ vốn hợp lý

Tại Công ty CP Giao dịch Hàng hoá Tp.HCM (HCT), công tác quản trị rủi ro được bắt đầu bằng việc đào tạo vững chắc và cập nhật liên tục thông tin cho nhân viên tư vấn và khách hàng thông qua các khoá đào tạo và hội thảo hàng tháng. Tất cả nhân viên luôn được đào tạo chuyên nghiệp, có nền tảng chuyên môn vững chắc để có thể hỗ trợ tốt nhất cho khách hàng đã và đang tham gia giao dịch tại HCT. Ngoài ra, quy trình kiểm soát rủi ro cũng được giám sát chặt chẽ bởi Bộ phận Quản lý Rủi ro, yêu cầu nhân viên hỗ trợ, theo sát các mốc cảnh báo quan trọng để phổ biến tới khách hàng. Ví dụ khi tỷ lệ ký quỹ chạm mức 100%, đội ngũ quản trị rủi ro sẽ gửi email thông báo đến khách hàng. Trường hợp tỷ lệ này xuống ngưỡng 70%, nhân viên hỗ trợ sẽ trực tiếp gọi điện cho khách hàng tư vấn nhanh các phương án đối diện với những diễn biến thị trường có thể xảy ra và các hình thức xử lý phù hợp.

Đặc biệt HCT luôn tuân thủ tuyệt đối theo những quy định, khuyến nghị mà MXV đưa ra về việc đặt lệnh cắt lỗ cho tài khoản giao dịch bao gồm đầy đủ các thông tin về mặt hàng giao dịch, chiều mua bán, giá và kỳ hạn giao dịch. Khi tài khoản khách hàng tiệm cận tỷ lệ ký quỹ 40% – mức yêu cầu tất toán trạng thái theo quy định của MXV hiện hành, Công ty sẽ chủ động tiến hành giảm vị thế của khách hàng để đảm bảo an toàn cho tài khoản theo quy định.

Ông Trần Việt Hà – Giám đốc Khối Quản trị Rủi ro của HCT cho biết các công cụ tính toán mức giá để đặt lệnh chờ cắt lỗ phù hợp cũng được xây dựng cụ thể để bám sát thị trường và kịp thời hỗ trợ khách hàng. Quy trình này được vận hành bài bản nhờ việc duy trì một đội trực xuyên suốt phiên giao dịch. Sau khi trải qua những phiên thị trường biến động, các thành viên HCT sẽ ngồi lại cùng phân tích sâu hơn, toàn diện hơn về những tình huống mà khách hàng có thể phải đối diện để đưa ra những kịch bản, những giải pháp tối ưu phù hợp hơn cho khách hàng mà vẫn đảm bảo tuân thủ quy định của MXV. “Từ khi đi vào hoạt động đến nay, việc quản trị rủi ro luôn được HCT dành ưu tiên hàng đầu. Do đó để kiểm soát tốt rủi ro và đảm bảo lợi nhuận được tối ưu, chúng tôi luôn nhắc nhở khách hàng phải sử dụng lệnh dừng lỗ khi có phát sinh trạng thái, hạn chế giao dịch vào những ngày thị trường được coi là rủi ro, đồng thời sử dụng tỷ lệ vốn hợp lý để tránh tài khoản bị xử lý khi vi phạm tỷ lệ ký quỹ” – ông Hà nhấn mạnh.

Diệu Anh