Khủng hoảng ở Israel kết thúc tuần trăng mật ở Nhà Trắng của Joe Biden
Nhà Trắng đang bị buộc phải đối mặt với cuộc khủng hoảng chính sách đối ngoại lớn đầu tiên trước cuộc bạo động kéo dài một tuần ở Israel và Palestine. Cuộc xung đột đã cướp đi sinh mạng của hơn 230 người, phần lớn ở Palestine. Tổng thống Mỹ Joe Biden nhậm chức mà không có bất kỳ kế hoạch lớn nào để định hình lại Trung Đông. Trọng tâm chính của ông là cạnh tranh chiến lược với Trung Quốc, xây dựng lại các liên minh của Mỹ ở châu Âu và vận động hành động quốc tế về biến đổi khí hậu.
Quan điểm được nhiều người đồng thuận ở Washington là – với việc Hamas chiếm ưu thế ở Gaza và Tổng thống Benjamin Netanyahu đang vật lộn để nắm giữ quyền lực ở Israel – không có hy vọng đạt được tiến bộ có ý nghĩa đối với một giải pháp hai nhà nước bất cứ lúc nào và sẽ thật ngu ngốc nếu lãng phí vốn chính trị vào vấn đề này.
Tuy nhiên, các tổng thống không thể lựa chọn những sự kiện mà họ phải phản ứng. Trong sự nghiệp của mình với tư cách là một thành viên theo quan điểm trung dung của đảng Dân chủ tại Thượng viện, Biden là một người bảo vệ quyết liệt cho Israel.
Chuyến đi nước ngoài đầu tiên của ông với tư cách là thượng nghị sĩ là đến đất nước này vào những năm 1970, nơi ông đã gặp Thủ tướng Golda Meir lúc bấy giờ. Ông đã mô tả nó là “một trong những cuộc họp có ảnh hưởng nhất mà tôi từng có trong đời”.
Nhưng dưới chính quyền Obama, đã có một mối quan hệ căng thẳng đáng kể trong mối quan hệ Mỹ-Israel.
Obama tức giận với Netanyahu vì đã thúc đẩy các khu định cư ở Bờ Tây do Israel chiếm đóng trong khi Netanyahu bất bình với thỏa thuận hạt nhân của Mỹ với Iran. Năm 2016, Biden cho biết hướng đi của Israel đã gây ra “sự thất vọng tràn trề đối với chính phủ Israel của [Netanyahu]”.
Trong khi Mỹ vẫn là đồng minh quan trọng nhất của Israel, các động lực chính trị đã khác đáng kể so với những thập kỷ trước. Trong khi đảng Cộng hòa gần như hoàn toàn thống nhất phía sau Israel, thì đảng Dân chủ lại chia rẽ hơn nhiều. Nhiều đảng viên Dân chủ trong Quốc hội, chẳng hạn như lãnh đạo Thượng viện Chuck Schumer, vẫn là những người bảo vệ Israel mạnh mẽ. Nhưng những người tiến bộ như Bernie Sanders và Alexandria Ocasio-Cortez có ảnh hưởng ngày càng tăng trong đảng và thông cảm hơn nhiều với sự nghiệp của người Palestine. Biden phải cân bằng những quan điểm cạnh tranh này. Biden ban đầu bày tỏ sự ủng hộ thông thường đối với Israel vào tuần trước, nói rằng nước này có quyền tự vệ trước các cuộc tấn công bằng tên lửa của Hamas. Mỹ cũng đã chặn bất kỳ tuyên bố nào của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về vấn đề này.
Tuy nhiên, trong những ngày gần đây, ngôn từ của Biden đã thay đổi. Trong một cuộc điện đàm với Netanyahu ngày hôm qua, ông nói rằng ông ủng hộ một lệnh ngừng bắn. Hôm nay, ông thậm chí còn cho biết muốn thấy một “sự giảm leo thang đáng kể”. Netanyahu cho đến nay đã bác bỏ những yêu cầu đó, nói rằng ông “quyết tâm tiếp tục hoạt động này cho đến khi đạt được mục tiêu của”. Trong những ngày tới, chúng ta sẽ thấy liệu chính sách ngoại giao hậu trường của Biden có thành công với việc giảm thiểu bạo lực hay không, hoặc đổ máu sẽ vẫn tiếp diễn, điều khiến liên minh Mỹ-Israel thậm chí còn rơi vào tình trạng căng thẳng hơn nữa.
Trung Anh
