Kế hoạch cơ sở hạ tầng của G7 có thể cạnh tranh với BRI của Trung Quốc?
Hội nghị thượng đỉnh G7 do Mỹ lãnh đạo gần đây đã thất vọng vì cuộc họp của các quốc gia giàu có này đã lãnh phí phần lớn thời gian bàn về việc chống lại Trung Quốc, đến mức bỏ qua các vấn đề toàn cầu cấp bách và quan trọng hơn để giúp đỡ thế giới.
Trong một phân tích có tiêu đề “China und die sieben Zwerge” (Trung Quốc và bảy chú lùn), hãng tin RND của Đức cho biết Tổng thống Mỹ Joe Biden hy vọng sẽ hình thành một mạng lưới dân chủ mới để kiềm chế Trung Quốc – “gã khổng lồ đã thức tỉnh”. Nhưng đối với Trung Quốc, quốc gia có dân số 1,4 tỷ người, G7 giống như bảy chú lùn.
Bài báo ngụ ý rằng “G7 không thể sống thiếu Trung Quốc”, giống như bảy chú lùn cứ lo lắng về nàng Bạch Tuyết say ngủ trong truyện cổ tích Disney.
Theo Nhà Trắng, sáng kiến “Xây dựng lại thế giới tốt đẹp hơn” (B3W) của G7 sẽ “cung cấp mối quan hệ đối tác cơ sở hạ tầng minh bạch để giúp thu hẹp 40 tỷ đô la Mỹ mà các quốc gia đang phát triển cần vào năm 2035”.
Được cư dân mạng Trung Quốc mô tả là “một phiên bản BRI vi phạm bản quyền”, sáng kiến do Mỹ dẫn đầu này được nhiều nhà phân tích ở Trung Quốc và Đài Loan coi là không phải đối thủ của BRI. Vì mục đích của B3W là chống lại Trung Quốc, điều này có thể không hấp dẫn một số quốc gia trung lập hoặc những quốc gia đã nhận viện trợ từ Bắc Kinh. Đối với các quốc gia không muốn bị áp đặt các giá trị và chính trị đi kèm với các dự án, BRI có thể là một lựa chọn tốt hơn vì Trung Quốc không áp đặt các điều kiện không chính đáng.
Thông qua BRI, Trung Quốc đã giúp các quốc gia xây dựng các khu công nghiệp cùng với việc xây dựng cơ sở hạ tầng nhằm tạo ra nhiều đầu tư và tăng trưởng kinh tế. Pakistan, ASEAN và các nước châu Phi đã chứng kiến những bước cải thiện này.
Mặc dù về lý thuyết, B3W là tốt cho các quốc gia nghèo, nhưng việc giúp đỡ các quốc gia đang phát triển không có điều kiện có thể không phải là động lực đằng sau kế hoạch do Mỹ dẫn đầu. Wang Yiwei, giám đốc Viện các vấn đề quốc tế tại Đại học Nhân dân, Trung Quốc, viết: “Đằng sau kế hoạch B3W, đó là ý định của Mỹ nhằm duy trì quyền bá chủ trên thế giới. Ngoài ra, Mỹ có thể sử dụng động thái này để che đậy nỗ lực xuất khẩu lạm phát nội bộ đang gia tăng của mình ra thế giới ”.
Thật vậy, lòng tin và sự tự tin vào Trung Quốc – nước có chính sách không can thiệp vào công việc nội bộ của các nước khác – đã được nâng cao hơn nữa sau khi Bắc Kinh gửi các loại vắc xin rất cần thiết cho các nước đang tìm kiếm và cần giúp đỡ. Để các dự án cơ sở hạ tầng được thực hiện, rất nhiều tiền cần được bơm vào các nước tiếp nhận dự án. Vậy nguồn vốn cho các dự án tốn kém theo B3W sẽ lấy từ đâu?
Hầu hết các quốc gia G7 đều đang nợ nần chồng chất. Kế hoạch cơ sở hạ tầng do Biden đề xuất cho Mỹ đã được giảm quy mô, từ 2,3 nghìn tỷ USD ban đầu xuống 1,7 nghìn tỷ USD gần đây.
Trong khi đó, Trung Quốc đã lên kế hoạch tài trợ cho các dự án BRI. Quỹ Con đường Tơ lụa và Ngân hàng Đầu tư Cơ sở hạ tầng Châu Á nhanh chóng được thành lập và các ngân hàng nhà nước của Trung Quốc hiện đang đóng một vai trò quan trọng trong việc cấp vốn cho các công việc BRI. Từ khía cạnh công nghệ, hiện cũng có một khoảng cách rõ ràng giữa Trung Quốc và hầu hết các nước G7. Trung Quốc được biết đến với chuyên môn và tốc độ xây dựng cầu, đập, đường cao tốc và đường sắt, cũng như chi phí xây dựng thấp hơn. Trung Quốc có đường sắt cao tốc (HSR) dài nhất thế giới và các tuyến đường sắt cao tôc của nước này chiếm 60% tổng số đường sắt trên thế giới. Trên thực tế, việc đối đầu với BRI của Trung Quốc là điều nói dễ hơn làm
Kế hoạch B3W của G7 sẽ nhằm mục đích giúp các quốc gia nghèo phát triển kinh tế, nếu nó được triển khai song song cùng với BRI, thay vì kiềm chế Trung Quốc.
Thành Nam
