Hiệu ứng FOMO – Nguyên nhân thất bại của nhà đầu tư
Đây là thông tin được ông Trần Anh Tuấn – Giám đốc phát triển kênh kinh doanh hợp tác Dragon Capital Việt Nam chia sẻ tại Tọa đàm trực tuyến “Thị trường chứng khoán khơi thông nguồn lực cho doanh nghiệp – Kênh đầu tư sinh lời và tích sản” do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tổ chức. Theo vị chuyên gia này, chỉ có vượt qua được cái bẫy tâm lý FOMO (Fear Of Missing Out), nhà đầu tư mới có cơ hội thành công
FOMO là một hiệu ứng tâm lý mà những người mang nó thường sợ bỏ lỡ mất cơ hội bởi việc đứng ngoài trào lưu của đám đông. Vậy FOMO trong đầu tư chứng khoán được hiểu như thế nào? Đó chính là trạng thái ghen tỵ và choáng ngợp bởi sự thành công của người khác, từ đó hình thành cảm giác lo sợ bỏ lỡ “chuyến tàu” chiến thắng…
Có thể thấy với mức sinh lời cao, thị trường chứng khoán nhanh chóng trở thành kênh đầu tư tài chính hấp dẫn. Tuy nhiên tính chất cạnh tranh khốc liệt trên thị trường này cũng luôn khiến cho nhà đầu tư cảm thấy thua kém những người xung quanh. Càng so sánh bản thân với người khác, họ càng lo sợ rằng mình đang đứng ngoài cuộc chơi và trở thành người lạc hậu. Từ đó, họ lao vào đầu tư một cách điên cuồng theo số đông mà hoàn toàn không quan tâm cách đọc báo cáo tài chính, không tìm hiểu doanh nghiệp hay phân tích kỹ thuật giá cổ phiếu, chỉ mong muốn mở một tài khoản trên sàn giao dịch và nghe theo những đồn đoán trôi nổi trên thị trường nhằm kiếm mức lợi nhuận khủng. Và rồi chính sự nóng vội, thiếu kiên nhẫn đã khiến nhiều nhà đầu tư thất bại, lâm vào tình trạng thua lỗ. Đây là điều hoàn toàn dễ hiểu bởi khi cảm xúc chi phối toàn bộ hành động, họ chẳng còn đủ tỉnh táo để ứng biến trước những thay đổi đột ngột của thị trường
Tiết lộ bản thân cũng đã từng trải qua những cảm xúc này, ông Tuấn cũng đồng thời khuyến nghị nhà đầu tư cần hết sức lưu ý về mục đích khi tham gia đầu tư, tránh việc chạy theo đám đông mà không rõ phương hướng. Đây cũng chính là bước đầu tiên để có thể bắt đầu tham gia vào thị trường. Bước tiếp theo, nhà đầu tư cần xác định những kênh đầu tư nào phù hợp với mình, những hiểu biết của bản thân về kênh đầu tư này cũng như xác định lượng tiền sẽ dùng nhằm đầu tư sinh lời. Điều quan trọng là nhà đầu tư phải xác định khẩu vị rủi ro để từ đó tìm được cho mình kênh đầu tư phù hợp. Theo quy luật thị trường, lợi nhuận càng cao thì rủi ro càng lớn, nhà đầu tư nếu mong muốn thu về khoản lợi nhuận cũng cần chấp nhận mức độ rủi ro tương đồng.
Để định hướng cho nhà đầu tư, ông Trần Anh Tuấn cũng liệt kê 7 kênh đầu tư tài chính cá nhân hiệu quả và sắp xếp theo chiều tăng dần của khẩu vị lợi nhuận và rủi ro. Vấn đề cốt lõi ở đây là nhà đầu tư phải xác định bản thân sẽ tự tham gia thị trường hay sẽ ủy thác cho tổ chức. Trường hợp chưa có nhiều kinh nghiệm, nhà đầu tư nên ủy thác cho các tổ chức uy tín để đạt được mức sinh lời cao nhất. Còn nếu có đủ quỹ thời gian cũng như năng lực chuyên môn, nhà đầu tư hoàn toàn có thể tự mình phân bổ lượng tài sản vào những kênh đầu tư phù hợp và tự vận động mỗi khi những kênh đầu tư đó có sự biến động.
Tuy nhiên vị chuyên gia đến từ Dragon Capital cũng cảnh báo trên thị trường đầu tư, dù nhà đầu tư đã xác định rõ ràng mục tiêu và phương pháp đầu tư thì vấn đề sai lầm hoàn toàn có thể xảy ra. Đối với nhà đầu tư cá nhân, những sai lầm thường gặp có thể kể đến: cố gắng cạnh tranh với thị trường; không hiểu về bản chất của khoản đầu tư, mục tiêu không cụ thể; tập trung quá nhiều vào một loại tài sản nên khi tài sản đó bị giảm sút sẽ tác động rất tiêu cực đến khoản đầu tư ban đầu; nôn nóng, thiếu kiên nhẫn, dẫn đến tình trạng “mua đỉnh, bán đáy”….
Về các kênh đầu tư tiềm năng trong tương lai, ông Tuấn cho biết do mặt bằng lãi suất ngân hàng vẫn thấp nên dòng vốn từ đây sẽ chảy về những kênh đầu tư sinh lời tốt hơn như chứng khoán, trái phiếu… Đặc biệt trong năm 2022, bức tranh kinh tế phục hồi nhờ nỗ lực của Nhà nước và Chính phủ sẽ tạo bệ phóng cho sự lên ngôi của thị trường chứng khoán.
Quốc Huy
