EU, Trung Quốc áp đặt các biện pháp trừng phạt ăn miếng trả miếng

Hôm thứ Hai, Liên minh châu Âu đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với bốn quan chức Trung Quốc, trong đó có một giám đốc an ninh hàng đầu, vì vi phạm nhân quyền ở Tân Cương, trong khi Bắc Kinh đã đáp trả bằng cách đưa một lọat quan chức châu Âu vào danh sách đen.

 Không giống như Hoa Kỳ, EU đã tìm cách tránh đối đầu với Bắc Kinh, nhưng quyết định áp đặt các biện pháp trừng phạt quan trọng đầu tiên kể từ lệnh cấm vận vũ khí của EU vào năm 1989 đã làm gia tăng căng thẳng.

 Bị cáo buộc giam giữ hàng loạt người Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi ở Tây Bắc Trung Quốc, các cá nhận bị EU trừng phạt bao gồm Chen Mingguo, Giám đốc Sở Công an Tân Cương. EU cho biết ông này phải chịu trách nhiệm về “những vi phạm nhân quyền nghiêm trọng”.

EU cáo buộc Chen về “việc giam giữ tùy tiện và đối xử hèn hạ đối với người Duy Ngô Nhĩ và những người thuộc các dân tộc thiểu số Hồi giáo khác, cũng như các hành vi vi phạm có hệ thống đối với quyền tự do tôn giáo hoặc tín ngưỡng của họ”.

Các cá nhận và thực thể khác bị cấm đi lại và đóng băng tài sản là: các quan chức cấp cao của Trung Quốc Wang Mingshan và Wang Junzheng, cựu phó bí thư thành ủy Tân Cương Zhu Hailun và Cục Công an Quân đoàn Xây dựng và Sản xuất Tân Cương.

Tuy nhiên, EU đã tránh trừng phạt quan chức hàng đầu ở Tân Cương, Chen Quanguo, người bị Hoa Kỳ đưa vào danh sách đen, cho thấy rằng các chính phủ châu Âu sẽ tìm cách tiếp cận nhẹ nhàng hơn.

Trung Quốc đang phủ nhận mọi hành vi vi phạm nhân quyền ở Tân Cương và nói rằng các trại cải tạo của họ cung cấp đào tạo nghề và rất cần thiết để chống lại chủ nghĩa cực đoan. Bắc Kinh ngay lập tức trả đũa, nói rằng họ quyết định áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với 10 cá nhân EU, bao gồm các nhà lập pháp châu Âu, cơ quan ra quyết định chính sách đối ngoại chính của EU được gọi là Ủy ban Chính trị và An ninh và hai tổ chức tư vấn hàng đầu.

Chính trị gia người Đức Reinhard Butikofer, người chủ trì phái đoàn của Nghị viện Châu Âu tới Trung Quốc, là một trong những nhân vật nổi tiếng nhất bị ảnh hưởng. Tổ chức Liên minh các nền dân chủ phi lợi nhuận do cựu tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen thành lập cũng bị đưa vào danh sách đen, theo một tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc.

Bắc Kinh cáo buộc họ làm tổn hại nghiêm trọng đến chủ quyền và lợi ích của đất nước đối với Tân Cương, theo đó ngăn cấm họ nhập cảnh Trung Quốc hoặc giao thương với nước này.

 Bộ Ngoại giao Trung Quốc kêu gọi EU “sửa chữa sai lầm của mình” và không can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc. Mặc dù biện pháp này chủ yếu mang tính biểu tượng, nhưng các lệnh trừng phạt của EU đánh dấu sự cứng rắn đáng kể trong chính sách của khối đối với Trung Quốc, vốn được Brussels lâu nay coi là một đối tác thương mại đơn thuần nhưng giờ đây bị coi là kẻ lạm dụng có hệ thống các quyền và tự do cơ bản. Các biện pháp trừng phạt của EU ảnh hưởng đến các quan chức được cho là đã lên kế hoạch và thực thi các trại giam ở Tân Cương. Động thái này diễn ra sau khi quốc hội Hà Lan gọi hành vi đối xử của Trung Quốc với người Duy Ngô Nhĩ là tội ác diệt chủng, điều mà Trung Quốc bác bỏ.

Ngọc Anh