Đồng USD chấm dứt thời kỳ thống trị huy hoàng tác động thế nào đến nền kinh tế Mỹ?

Năm 2020 là năm thứ năm liên tiếp tỷ lệ tài sản được định giá bằng USD trong dự trữ ngoại tệ toàn cầu sụt giảm nghiêm trọng xuống 59% – mức thấp nhất trong 25 năm trở lại đây do các nước như Trung Quốc, Nga đẩy mạnh đa dạng hóa việc dự trữ ngoại tệ trong bối cảnh lo ngại về triển vọng của đồng USD. Câu hỏi được đặt ra ở đây là nền kinh tế Mỹ chịu tác động như thế nào nếu đồng USD mất dần sức hút và chấm dứt thời kỳ thống trị huy hoàng?

Nhà kinh tế học Paul Krugman, người phụ trách chuyên mục của tờ “The New York Times” bày tỏ sự hoài nghi về việc đồng USD sẽ kết thúc sớm thời kỳ thống trị của mình trong vai trò đồng tiền quốc tế chính. Tuy nhiên nhà kinh tế học này cũng cho rằng nếu thật sự đồng USD kết thúc sự thống trị của mình, điều này cũng khó có thể tác động mạnh đến nền kinh tế Mỹ. “Sự thống trị của đồng USD không mấy ảnh ưởng đến tỉ lệ lãi suất đối với các khoản nợ của Mỹ và có rất ít lý do để tin rằng giá trị của đồng USD sẽ sụp đổ nếu đồng tiền này không còn được coi là đồng tiền quốc tế chính” – ông Paul Krugman  nhấn mạnh.  

Cũng như Mỹ, hoạt động kinh tế của Vương quốc Anh hầu như không liên quan đến việc đồng bảng Anh mất đi vai trò thống trị. Tương tự các quốc gia khác như Canada, Australia hầu như không bị ảnh hưởng bởi việc họ không kiểm soát một loại tiền tệ thống trị trên thế giới.            

Nhà khoa học chính trị Henry Farrell của Đại học Johns Hopkins và các chuyên gia khác cũng cho rằng việc bảo vệ sự thống trị của đồng USD hầu như không mấy liên quan đến sự thịnh vượng và hoạt động kinh doanh của người Mỹ mà liên quan nhiều đến chiến lược “vũ khí hóa” sự phụ thuộc lẫn nhau

Sự thống trị của đồng USD kết hợp với các công cụ giám sát và phân tích kỹ thuật số tiên tiến giúp chính phủ Mỹ có thể giám sát chặt chẽ các hoạt động kinh tế quốc tế; từ đó áp dụng chính xác các biện pháp trừng phạt chống lại đối thủ, giám sát việc tránh thuế, trốn thuế cũng như theo dõi các hoạt động buôn bán quốc tế đối với vũ khí, ma túy và các hàng hóa bất hợp pháp khác. 

Nói gì thì nói, đồng USD vẫn được xem là tiền tệ ưu việt của thế giới và được sử dụng rộng rãi trong thương mại quốc tế.  Trong khi việc tích hợp các lĩnh vực tài chính và không gian mạng mang lại cho Mỹ sức mạnh cưỡng chế đặc biệt trong 3 thập kỷ qua, khả năng vũ khí hóa hệ thống tài chính quốc tế của các cường quốc có từ rất lâu đời.

Sự suy yếu của sức mạnh tài chính hầu như sẽ tương tự sự tiêu tan của mọi loại quyền lực khác. Có một trường hợp nghi ngờ rõ ràng là liệu các tổ chức tài chính có giống như các tổ chức quốc tế khác hay không, do nhu cầu quản lý cẩn thận của các ngân hàng trung ương và mức độ độc lập với chính phủ của họ. Chỉ có một điều chúng ta cần phải hiểu là sự giàu có ngày càng tăng của các quốc gia khác không có nghĩa Mỹ đang trở nên nghèo hơn, chỉ là các quốc gia khác đang trở nên giàu có hơn mà thôi

Và trong vài thập kỷ tới, các chủ ngân hàng cũng như các nhà hoạch định chính sách sẽ phải tốn thời gian để đi tìm đáp án cho câu hỏi: Liệu toàn cầu hóa có thể tồn tại trong một hệ thống tài chính đa cực hay không?

Bảo Anh