Dòng tiền có đi vào các kênh đầu tư khác khi lãi suất ngân hàng giảm?

Lãi suất tiết kiệm giảm, trong khi nhiều khách hàng vẫn giữ nguyên các khoản gửi thì một số khác lại quyết định rút tiền khỏi ngân hàng để đầu tư sang các kênh tiềm năng khác như chứng khoán, vàng, bất động sản, trái phiếu…

Đơn cử như khách hàng N.T Kiều (ngụ quận 2, Tp.HCM) đầu tư hơn 800 triệu đồng vào 3 kênh: chứng khoán, vàng và gửi ngân hàng với lãi suất tiết kiệm trực tuyến 7,3% một năm, kỳ hạn 7 tháng. Tuy nhiên hồi cuối tháng 8, mức lãi suất này được điều chỉnh giảm chỉ còn 6,5% và có dấu hiệu tiếp tục giảm, chính vì vậy nhà đầu tư này dự định sẽ tất toán và chuyển toàn bộ lãi, gốc sang đầu tư chứng khoán với trái phiếu lãi suất hấp dẫn hơn.

Trái phiếu bà Kiều tính mua do một công ty bất động sản có tiếng trên thị trường phát hành và được chào bán với mức lãi suất hấp dẫn 11%. Tuy nhiên do còn non kém kinh nghiệm trong mảng đầu tư này nên bà Kiều dự định chỉ đầu tư 30% số tiền hiện có vào trái phiếu, 70% còn lại sẽ rót vào chứng khoán. “Tôi rất vui vì vừa chốt lời một cổ phiếu hơn 35%. Nếu một số cổ phiếu trong danh mục hiện tại trở lại vùng giá cuối năm ngoái thì tỷ suất sinh lời kênh này vẫn cao gấp đôi so với lãi suất ngân hàng” – bà Kiều hồ hởi cho biết.

Không giống như khách hàng N.T Kiều, khách hàng Thanh Tùng (Cầu Giấy, Hà Nội) quyết định giữ nguyên sổ tiết kiệm 1 tỷ đồng dù lãi suất giảm từ 7,8% xuống còn 6,6%, kỳ hạn 7 tháng. Dù lãi suất giảm mạnh song anh Tùng vẫn không dám mạo hiểm đầu tư vào các kênh khác mà quyết định để tiền trong ngân hàng.

Ngày 30/9 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Quyết định 1729/QĐ-NHNN về mức lãi suất tối đa đối với tiền gửi bằng đồng Việt Nam của tổ chức, cá nhân tại tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài theo quy định tại Thông tư 07/2014/TT-NHNN ngày 17/3/2014. Theo đó kể từ ngày từ 1/10,/2020, mức lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi VND có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng là 4,0%/năm (giảm 0,25% so với trước); mức lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng là 0,2%/năm. Trước tình trạng dư thừa thanh khoản, khó cho vay, để giảm chi phí vốn buộc các ngân hàng phải hạ lãi suất đầu vào liên tục. Trong khi đó các kênh đầu tư như trái phiếu, chứng khoán… với tỷ suất sinh lời cao hơn hẳn ngày càng hấp dẫn giới đầu tư so với gửi tiết kiệm ở ngân hàng.

Theo số liệu của Chứng khoán SSI, trong 6 tháng đầu năm 2020, lượng trái phiếu phát hành của nhóm bất động sản dẫn đầu với giá trị 71.600 tỉ đồng, tăng 57,5% so với cùng kì và vượt cả nhóm tài chính, ngân hàng. Đáng lưu ý, lượng phát hành trong quí II gần gấp đôi quí I, trong đó nhà đầu tư mua hơn 14.500 tỉ trái phiếu bất động sản trên sơ cấp, chiếm 20% tổng lượng phát hành. Lãi suất bình quân trên 10%, hơn gấp rưỡi so với gửi tiết kiệm ngân hàng.

Còn trên thị trường chứng khoán, đợt giảm sâu vào cuối tháng 3 tạo ra cơ hội lớn khiến số lượng nhà đầu tư F0 tăng đột biến. Tỷ suất sinh lời của kênh chứng khoán lên tới hàng chục phần trăm, thậm chí gấp vài lần.

Dù vậy, không phải khách hàng nào cũng quyết định “bỏ rơi” kênh tiết kiệm để chạy theo chứng khoán, trái phiếu…Lãnh đạo một số ngân hàng cho biết nhiều khách hàng có xu hướng chọn kênh tiết kiệm do tính chất ổn định và an toàn, trong khi các kênh đầu tư khác dù lãi suất cao song lại tiềm ẩn nhiều rủi ro. Nhiều khách hàng tìm tới ngân hàng vì họ cần một chỗ giữ tiền an toàn hơn là một kênh đầu tư may rủi. Đó là lý do thời gian qua tiền gửi của người dân vẫn duy trì ổn định mặc dù lãi suất có giảm.

Trong báo cáo tài chính 6 tháng năm 2020, nhiều ngân hàng ghi nhận quy mô tiền gửi của khách hàng tăng cao hơn dư nợ cho vay dù Ngân hàng Nhà nước liên tục hạ trần lãi suất. Thống kê của Chứng khoán SSI cho thấy trong nửa đầu năm tăng trưởng tín dụng bình quân của nhóm ngân hàng trên sàn chứng khoán đạt 3,65%, trong khi tăng trưởng huy động đạt 4,75%. Cụ thể tại Vietcombank, tính đến ngày 30/6 quy mô tiền gửi của khách hàng tăng 5,7% so với đầu năm, cao hơn mức tăng 4,97% về dư nợ cho vay. Còn tại VietinBank, quy mô tiền gửi khách hàng cũng tăng 2,4%, trong khi cho vay ra chỉ tăng 0,07%.

Ông Nguyễn Xuân Thành – Giảng viên Đại học Fulbright Việt Nam nhận định bối cảnh lãi suất ngân hàng giảm, các kênh đầu tư như chứng khoán, trái phiếu…sẽ trở nên hấp dẫn hơn. Tuy nhiên nhiều nhà đầu tư vẫn chọn phương án “án binh bất động”, giữ trạng thái quan sát. Các nhà đầu tư mua bất động sản hay chứng khoán trong thời điểm này thường là tầng lớp trung lưu cấp trên (nhóm xếp trên tầng lớp trung lưu) với số lượng ngày càng nhiều; trong khi đó phần còn lại hướng tới những phương án an toàn, ưu tiên bảo vệ tài sản.

Đồng quan điểm với ông Thành, TS Ngô Minh Hải, Trưởng khoa Tài chính Ngân hàng, Đại học Văn Lang cho rằng đại dịch Covid – 19 tác động tiêu cực đến mọi mặt của đời sống kinh tế, buộc các nhà đầu tư phải xem xét lại hoạt động quản trị tài chính của mình đã tốt hay chưa. Tuy nhiên ưu tiên hàng đầu của các nhà đầu tư cá nhân vẫn là sống sót qua đại dịch rồi mới nghĩ tới chuyện đầu tư tiếp.

Minh Anh