Đồng e-CNY và ý đồ của Bắc Kinh muốn lật đổ sự thống trị của Alipay và WeChat Pay trong lĩnh vực thanh toán trực tuyến
Nhằm cạnh tranh với các hình thức thanh toán điện tử của hai “ông lớn” Alipay của Ant Group (thuộc Alibaba) và WeChat Pay của Tencent, các ngân hàng quốc doanh tại Trung Quốc đang đẩy mạnh các hoạt động quảng bá đồng nhân dân tệ (e-CNY) kỹ thuật số trước dịp lễ mua sắm 5/5.
Cuối năm 2020, chính quyền Trung Quốc đã cho lưu hành thử nghiệm e-CNY ở 4 thành phố lớn. Dưới hệ thống phân phối 2 cấp, PBOC phát hành tiền kỹ thuật số các ngân hàng, sau đó họ chuyển tiền đến cho các doanh nghiệp và cá nhân. Cơ quan này cũng cấp phép cho 6 ngân hàng lớn nhất Trung Quốc kêu gọi khách hàng sử dụng ví điện tử để giao dịch bằng đồng tiền này. Chính vì vậy các ngân hàng đang tích cực thuyết phục khách bán buôn và bán lẻ tải ứng dụng ví điện tử để thực hiện các giao dịch trong chương trình thí điểm trực tiếp bằng đồng e-CNY.
Theo ghi nhận của Reuters, động cơ thúc đẩy Trung Quốc phát triển e-CNY nhằm giành quyền kiểm soát các kênh thanh toán và dữ liệu tiêu dùng bao lâu nay vẫn do Alipay và WeChat Pay thống trị. Quyết định này ra đời ngay thời điểm Bắc Kinh đang tăng cường nỗ lực kiềm chế hành vi độc quyền trên lĩnh vực Internet. Sau khi dừng thương vụ IPO kỷ lục trị giá 37 tỷ USD của Ant cuối năm ngoái, các cơ quan quản lý tiếp tục yêu cầu doanh nghiệp này phải tái cơ cấu sâu rộng. Mới đây, Alibaba của Jack Ma cũng phải chịu án phạt chống độc quyền 2,8 tỷ USD.
Mặc dù Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) tuyên bố e-CNY được phát hành không phải để cạnh tranh với Alipay hay WeChat Pay mà chỉ đóng vai trò “dự phòng”, tuy nhiên trên thực tế việc các ngân hàng trực tiếp quảng cáo thử nghiệm đồng tiền số này cho PBOC cũng phần nào phơi bày ý đồ của Bắc Kinh muốn lật đổ sự thống trị của hai gã khổng lồ Alipay và WeChat Pay trong lĩnh vực thanh toán trực tuyến.
“Dữ liệu lớn là tài sản mà bất cứ ai sở hữu nó đều sẽ phất lên nhanh chóng. Wechat Pay và Alipay sở hữu cả một đại dương dữ liệu, do đó việc lưu hành e-CNY sẽ trợ lực cho chiến dịch chống độc quyền của Trung Quốc, giúp chính phủ kiểm soát dữ liệu lớn” – một quan chức PBOC cho hay
Còn theo HSBC, việc thanh toán trên ví điện tử bằng đồng e-CNY không chỉ dễ sử dụng như Alipay, Wechat Pay mà tính bảo mật của đồng tiền này còn cao hơn và thậm chí tinh vi như Bitcoin. HSBC cũng chỉ ra một loạt động cơ để Trung Quốc thúc đẩy đồng e-CNY, trong đó có việc PBOC mong muốn giành quyền kiểm soát với các kênh thanh toán, dữ liệu tiêu dùng từ Alipay và Wechat Pay.
Các ví điện tử được thử nghiệm có thể kết nối với hàng chục ứng dụng phổ biến như Meituan, JD.com, Didi… nhưng lại không liên kết với Alipay và WeChat Pay. Điều này đồng nghĩa với việc người dùng không thể chuyển e-CNY từ ví điện tử của các ngân hàng tham gia đợt lưu hành thử nghiệm sang hai nền tảng thanh toán này.
Theo Wilson Chow, lãnh đạo của PwC Trung Quốc, e-CNY sẽ số hóa chặng đường cuối cùng của tiêu dùng, cho phép các ngân hàng nắm bắt dữ liệu, hiểu rõ hơn về mô hình chi tiêu. Những dữ liệu này đang bị chi phối bởi Alipay và Wechat Pay – hai “ông lớn” đang nắm giữ tới 94% thị phần thanh toán trực tuyến tại Trung Quốc. “Mặc dù e-CNY không thể phổ biến trong một sớm một chiều song chỉ vài năm nữa thôi đồng tiền số mới này sẽ chiếm 10% thị trường thanh toán Trung Quốc và cùng tồn tại song song với Alipay, Wechat Pay” – Wilson Chow dự đoán
Bảo Anh
