Đối đầu Mỹ-Trung tại Đông Nam Á
Trong chuyến công du quốc tế thứ hai với vai trò Phó Tổng thống, bà Harris đã cảm nhận được sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc khi bà bay tới Việt Nam – một đối thủ cũ của Mỹ nhưng đang cảnh giác với sự thống trị ngày càng tăng của Bắc Kinh và hiện đang đượcWashington xích lại gần.
Hôm thứ Tư, bà Harris đã thông báo hỗ trợ 1 triệu liều vắc xin Covid-19 cho Việt Nam. Tuy nhiên, việc bà tới trễ ba giờ trong lịch trình đã tạo cơ hội cho Trung Quốc.
Bắc Kinh đã nhanh chóng cử phái viên của mình tại Hà Nội đến gặp thủ tướng Việt Nam và cam kết tài trợ 2 triệu liều vắc xin. Theo truyền thông nhà nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính khi gửi lời cảm ơn đến phái viên, cho biết Việt Nam “không liên minh với nước này để chống lại nước khác”.
Vụ việc nhấn mạnh những thách thức mà chính quyền Biden phải đối mặt khi bà Harris đã đi qua Đông Nam Á trong tuần này, cùng với sự nhạy cảm của Trung Quốc về chuyến thăm của bà. Không phải lúc nào chương trình nghị sự của Washington cũng phù hợp với chương trình nghị sự của các chính phủ trong khu vực, vốn phải rất tinh tế để cân bằng lợi ích cạnh tranh của Mỹ và Trung Quốc.
Bà Hương Le Thu, nhà phân tích cấp cao tại Viện Chính sách Chiến lược Australia, cho biết: “Bắc Kinh muốn nhắc nhở Hà Nội xem ai trong số hai người khổng lồ gần gũi hơn với họ”.
Bắc Kinh hiện cũng cảnh giác với những động thái của Mỹ đối với Việt Nam, một quốc gia có dân số 100 triệu đang phát triển nhanh chóng và có các tuyên bố chủ quyền lãnh thổ cạnh tranh ở Biển Đông.
Mặc dù Việt Nam muốn Mỹ mạnh mẽ hơn trong việc chống lại việc Trung Quốc quân sự hóa tuyến đường thủy đang tranh chấp, nhưng một số người trong giới lãnh đạo của Việt Nam sẽ do dự khi được coi là một phần trong nỗ lực do Washington dẫn đầu nhằm chống lại người láng giềng khổng lồ của họ.
Trong ngày thứ hai liên tiếp, Harris cáo buộc Trung Quốc gây hấn ở Biển Đông. Phát biểu tại cuộc họp ở Hà Nội với Nguyễn Xuân Phúc, chủ tịch Việt Nam, Harris nói rằng cần phải “tăng sức ép” đối với các hành động của Bắc Kinh “và thách thức sự bắt nạt và yêu sách hàng hải quá mức của họ”.
Trung Anh
