“Điểm sáng” trong hợp tác thương mại Việt Nam – Anh

Sau 1 năm có hiệu lực tạm thời (từ ngày 1/1/2021) và 7 tháng có hiệu lực chính thức (từ ngày 1/5/2021), Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Vương quốc Anh (UKVFTA) đã trở thành đòn bẩy vững chắc trong hợp tác thương mại Việt Nam – Anh, thể hiện qua kim ngạch thương mại song phương liên tục tăng trưởng

Kỳ tích nhờ đòn bẩy UKVFTA

Thống kê của Hải quan Việt Nam cho thấy tổng kim ngạch thương mại song phương Việt Nam – Anh trong 11 tháng năm 2021 đạt hơn 6 tỷ USD, tăng 17% so với cùng kỳ năm ngoái; trong đó kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Anh đạt 5,24 tỷ USD, tăng 15,6% so với cùng kỳ. Điều này đồng nghĩa với Việt Nam xuất siêu sang Anh 4,46 tỷ USD.

Phần lớn các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Anh đều đạt tốc độ tăng trưởng tốt, dẫn đầu là sắt thép tăng 1.183%; cao su tăng 82,3%; nông sản tăng 70,8%; sản phẩm mây, tre, cói và thảm tăng 60,3%; hạt tiêu tăng 48%; phương tiện vận tải và phụ tùng tăng 35,3%; gốm sứ tăng 35,2%; máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác tăng 21%….

Theo các chuyên gia, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Vương quốc Anh trong năm 2021 có thể nói là kỳ tích, nhất là trong bối cảnh đại dịch Covid-19, nhu cầu thị trường giảm và cuộc khủng hoảng vỏ container kéo dài từ đầu năm. Trong kỳ tích đó, Hiệp định UKVFTA đóng vai trò đòn bẩy vững chắc. Nhờ được giảm thuế nhập khẩu về 0% sau ngày 1/1/2021, nhiều sản phẩm của Việt Nam đã có lợi thế cạnh tranh vượt trội tại thị trường Anh so với sản phẩm cùng loại của các nước chưa có FTA với Vương quốc Anh như Trung Quốc, Thái Lan, Malaysia, Indonesia….

Ở chiều ngược lại, trong 11 tháng năm 2021 xuất khẩu của Anh sang Việt Nam đạt 778.178.006 USD, tăng 27,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Các mặt hàng nhập khẩu từ Anh có tốc độ tăng trưởng lớn nhất lần lượt như kim loại thường khác (637%); điện thoại các loại và linh kiện (184%); nguyên liệu dệt, may, da giày (38,1%); dược phẩm (34,2%); ô tô nguyên chiếc các loại (23,1%).

Năm 2022, mức tăng trưởng thương mại kỳ vọng sẽ khả quan hơn khi kinh tế Anh phục hồi cộng với sự nỗ lực của các doanh nghiệp Việt Nam; sự tiếp sức, hướng dẫn của các chương trình xúc tiến thương mại quốc gia.

Lưu ý cho doanh nghiệp

Ông Nguyễn Cảnh Cường – Tham tán công sứ, Thương vụ Việt Nam tại Vương quốc Anh (kiêm nhiệm Ireland) cho biết trước đây sức cạnh tranh của doanh nghiệp và sản phẩm Việt Nam tại thị trường Anh chưa thực sự nổi trội song nhờ có Hiệp định UKVFTA đã tạo nên những lực đẩy mới giúp doanh nghiệp Việt Nam có ưu thế cạnh tranh hơn. “Tuy nhiên một năm chưa phải là thời gian đủ dài để sản phẩm Việt Nam lấn át sản phẩm của các nước khác. Tôi cho rằng mức tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu 15,6% trong 11 tháng năm 2021 là rất đáng khích lệ, nhất là trong bối cảnh Covid-19 và khủng hoảng vỏ container, cộng với cước phí vận chuyển đường biển tăng hơn 10 lần. Nếu các doanh nghiệp Việt Nam giữ vững được sự tín nhiệm của bạn hàng và kiên định thực hiện được cam kết giao hàng, đảm bảo chất lượng thì thị phần hàng hóa Việt Nam tại Anh sẽ từng bước gia tăng trong thời gian tới” – ông Cường nhấn mạnh.

Cũng theo Tham tán công sứ, Thương vụ Việt Nam tại Vương quốc Anh, hiện Chính phủ Anh đã chủ động thực hiện chiến lược thương mại “Global Britain” nhằm thúc đẩy xuất khẩu. Anh cũng sẵn sàng mở cửa thị trường nội địa theo phương thức “có đi có lại” với các đối tác nước ngoài thông qua các FTA; thúc đẩy đàm phán các FTA với 19 quốc gia hoặc Liên minh các quốc gia, trong đó tập trung ưu tiên các đối tác thương mại lớn như EU, Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ; đồng thời chủ trương kế thừa toàn bộ các FTA của EU đang có hiệu lực trên cơ sở đồng thuận với bên ký kết của các này trong đó có FTA Việt Nam – EU (EVFTA). Ngoài ra, Anh cũng quyết tâm gia nhập Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), đồng nghĩa với việc quốc gia này sẵn sàng mở cửa thị trường cho nhiều sản phẩm của 11 nước thành viên tham gia CPTPP để đổi lấy quyền tiếp cận thị trường ưu đãi cho các sản phẩm xuất khẩu của các doanh nghiệp Anh. Khi đó nhiều sản phẩm Việt Nam tại thị trường Anh sẽ phải cạnh tranh với các đối thủ mạnh đến từ các nước CPTPP đòi hỏi doanh nghiệp cần nhanh chóng tận dụng cơ hội từ UKVFTA mang lại. “Yêu cầu đặt ra là doanh nghiệp phải tổ chức sản xuất theo tiêu chuẩn Anh, châu Âu; đồng thời tích cực chủ động xây dựng và phát triển quan hệ bạn hàng với các các Tập đoàn phân phối lớn như Tesco, Sainburry, Whole Foods, Waitrosse, Mark & Spencers, Liddle, Cosco, Aldi, Strada, Westmill. Đặc biệt phải chủ động được công nghệ bảo quản và vận chuyển nông sản bằng đường biển; sử dụng tốt chính sách tín dụng ưu đãi và dịch vụ đánh giá, xác minh tín nhiệm của khách hàng của các ngân hàng Anh” – ông Cường khuyến nghị

Về phía Thương vụ Việt Nam tại Anh, để hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường Anh, trong năm 2021 Thương vụ Việt Nam tại Anh tiếp tục duy trì, phát triển quan hệ với Bộ Thương mại Anh (DIT), Hội đồng Kinh doanh Anh – ASEAN (UKABC), Vietnam – UK network và các cơ quan quản lý liên quan đến thương mại của Anh để tiếp cận nắm bắt chính sách. Tổ chức, xây dựng mạng lưới với cộng đồng doanh nghiệp Anh và doanh nghiệp Việt Nam tại Anh để kết nối giới thiệu đối tác cho doanh nghiệp Việt Nam; nghiên cứu thị trường, thông tin về Vụ Âu Mỹ và các doanh nghiệp quan tâm thị trường Anh; tìm hiểu và cung cấp cho doanh nghiệp Việt Nam các thông tin cập nhật về tiêu chuẩn chất lượng hàng hóa, các quy định nhập khẩu vào Vương quốc Anh; tìm hiểu và cung cấp cho doanh nghiệp Việt Nam các thông tin hướng dẫn đăng ký và bảo hộ hương hiệu tại Anh; trả lời yêu cầu của doanh nghiệp Việt Nam về xác minh đối tác sở tại, thông tin thị trường và tư vấn hòa giải tranh chấp .

Ngoài ra, Thương vụ còn phối hợp với các đơn vị thuộc Bộ Công Thương và Liên minh Hợp tác xã Việt Nam tổ chức 7 hội thảo xúc tiến thương mại và giao thương trực tuyến; đồng thời tham gia phục vụ đoàn Thủ tướng Phạm Minh Chính và Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên dự Hội nghị COP26 tại Scotlen (đầu tháng 11/2021).

Bước sang năm 2022, ngoài công tác thường xuyên hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam kết nối với các doanh nghiệp nhập khẩu của Anh, Ireland nhằm tăng cường xuất khẩu sang Anh, Ireland và các công việc thực hiện theo chỉ đạo của Bộ Công Thương, trong quý I Thương vụ Việt Nam tại Anh sẽ tổ chức Hội thảo “đánh giá 1 năm thực hiện UKVFTA: những khó khăn trở ngại và giải pháp khắc phục” trong Chương trình JETCO. Quý II dự kiến sẽ tổ chức Diễn đàn “Cơ hội đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp tại Việt Nam”. Quý III sẽ tham gia Hội nghị và triển lãm: “Housing Conference & Exhibition” (28-30/6/2022) tại Manchester Central Convention để giới thiệu các doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực xuất khẩu vật liệu xây dựng, nội thất… đến các đối tác Anh. Quý IV dự kiến tham dự Hội thảo và triển lãm: Food & Hospitality Ireland 2022 tại Hội trường Royal Dublin Society (dự kiến ngày 3/11/2022) nhằm xúc tiến thương mại nông sản, bánh kẹo, thực phẩm chế biến, đồ uống của các doanh nghiệp Việt Nam.

Trúc Anh