Dám vứt bỏ quyền lợi thì Chính phủ điện tử mới có thể thành công

Phát biểu tại Hội thảo Quốc gia về Chính phủ điện tử năm 2019, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nhấn mạnh chính phủ điện tử, tiến đến nền kinh tế số là xu hướng tất yếu của các quốc gia trên thế giới mà Việt Nam sẽ không đứng ngoài. Sự chuyển đổi này sẽ tạo ra sự minh bạch, giám sát và trách nhiệm giải trình của cơ quan nhà nước. Đặc biệt, ông Dũng lưu ý đến việc không ai bị bỏ lại phía sau.

Chính phủ điện tử dựa trên tinh thần phục vụ người dân, doanh nghiệp. Sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp chính là sự hài lòng của Chính phủ.

Việt Nam đã tiến hành triển khai chính phủ điện tử từ những năm 2000. Có thể nói chúng ta đã làm được nhiều việc, tuy nhiên, nếu nhìn về khía cạnh mang lại dịch vụ công cho người dân, doanh nghiệp thì vẫn còn nhiều hạn chế.

Sự hạn chế này đến từ nhiều lý do, từ thể chế, hạ tầng, ứng dụng dụng công nghệ đến khó khăn về kinh phí… khiến Việt Nam chưa làm được cơ sở dữ liệu quốc gia, cũng như nhiều vấn đề khác.

Với những tồn tại như vậy, từ tháng 8/2018 đến nay, Thủ tướng với vai trò là Chủ tịch Uỷ ban quốc gia về Chính phủ điện tử đã thể hiện sự quyết tâm rất cao trong việc tạo ra một lực đẩy nhằm thúc đẩy tiến trình này.

Đơn cử như vể thể chế, chúng ta đã xây dựng Nghị quyết 17, Nghị định 19 hay Quyết định 28 của Thủ tướng về việc gửi nhận văn bản trên nền tảng điện tử, chữ ký số… Chính phủ cũng giao cho các cơ quan chức năng như Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng Khung kiến trúc điện tử phiên bản 2.0, xây dựng dự thảo Quyết định ban hành mã định danh điện tử của các cơ quan, tổ chức, tạo ra sự thống nhất theo tiêu chuẩn quốc tế, phục vụ kết nối, chia sẻ dữ liệu…

Như vậy, khi những thể chế này được hoàn thiện sẽ tạo điều kiện căn cơ để người dân, doanh nghiệp, các tổ chức liên quan tham gia vào việc số hoá chính quyền. Các cơ quan chức năng sẽ tiếp tục làm và tiếp tục hoàn thiện để tạo ra môi trường tốt nhất.

Từ tháng 6/2018, văn phòng Chính phủ đã thực hiện phi giấy tờ. Toàn bộ hồ sơ đều được thực hiện trên các thiết bị điện tử, trừ văn bản mật. Trên mặt bàn của tôi cũng vắng bóng giấy tờ. Văn bản đưa đến đâu, ký đến đấy. Tôi cũng vừa mới kiểm tra và ký văn bản. Lúc nào bên người cũng có ipad để làm việc.

Tôi cũng thấy có sự thay đổi rõ về vấn đề tư duy, ý thức, trách nhiệm của cán bộ thực thi. Thời gian, tiến độ, chất lượng công việc cũng được cải thiện nhờ vào sự minh bạch, giám sát thông qua việc số hoá bộ máy.

Nhưng muốn Chính phủ điện tử thành công, trước hết chúng ta phải làm công tác tư tưởng, giáo dục cán bộ. Cải cách chính là từ tư tưởng, phải dứt bỏ những quyền lợi, những thứ mà thường được cho là không ai giám sát, mỗi người phải có trách nhiệm minh bạch.

Mặt khác cần có sự phối hợp, liên kết chặt chẽ trong việc làm chính phủ điện tử. Nếu trước đây người nào biết việc nấy thì nay, với việc điện tử hoá, các cá nhân trong tổ chức sẽ có sự công khai, tương tác, chia sẻ thông tin. Bên cạnh đó cần lưu ý đến trách nhiệm của người đứng đầu, phải gương mẫu để có sự noi gương.

Khi đã áp dụng chính phủ điện tử rồi, việc kiểm tra, giám sát cán bộ công chức sẽ diễn ra thường xuyên, ví dụ như trong các cuộc họp giao ban, những vấn đề gì tồn đọng, hạn chế sẽ được xem xét. Khi kiểm tra trên hệ thống văn bản, sẽ biết được có bao nhiêu người đã được nhận, mất bao nhiêu thời gian để xử lý một văn bản đó. Có trường hợp cán bộ 7 ngày không xử lý được một văn bản, như vậy là không được. Tất cả đã được lưu dấu vết, cán bộ, công chức dù muốn giấu cũng không giấu được. Với những văn bản đã được ký rồi, chúng tôi cũng có thể truy cập trở lại để xem xét cách xử lý đã ổn thoả hay chưa.

Trong tương lai, chính phủ điện tử và thành phố thông minh ở Việt Nam sẽ có triển vọng tốt nếu chúng ta có một thái độ rất nghiêm túc. Nguồn nhân lực, công nghệ sẽ là không đủ nếu không có sự kết nối, chia sẻ, hợp tác. Việt Nam có nhiều cá nhân giỏi, nhiều nhân vật trong giới công nghệ xuất sắc nhưng nếu không có sự định hướng chuẩn, chúng ta sẽ không làm được.

Còn nếu bắt tay vào làm, tôi tin rằng Việt Nam không thua kém các nước. Nhưng tôi nhấn mạnh một lần nữa, điều kiện cần là phải làm việc nghiêm túc, từ nhận thức đến cách làm cụ thể. Bởi chúng ta đôi khi hay nói nhiều, trong khi thực tiễn lại khác.

Minh Vương