Cuộc chiến giành quyền tiếp cận công bằng với vắc xin COVID-19
Khi bà Margaret Keenan người Anh nhận được mũi tiêm COVID-19 vào thứ Ba, nó đánh dấu sự khởi đầu của đợt triển khai tiêm chủng đại trà đầu tiên trên thế giới. Mỹ dự kiến sẽ bắt đầu quá trình của mình vào cuối năm nay. Nhưng trong khi những phát triển này làm dấy lên hy vọng chấm dứt đại dịch, chúng cũng làm nổi bật những câu hỏi về cách phân phối vắc xin một cách công bằng.
Cơ chế COVAX Toàn cầu, do Tổ chức Y tế Thế giới và các tổ chức khác đồng lãnh đạo, là một chương trình quốc tế để trả lời câu hỏi đó. Với sự hỗ trợ của 189 nền kinh tế, nó hoạt động để đảm bảo rằng các nước đang phát triển không bị bỏ lại phía sau khi vắc xin được phân phối.
Richard Hatchett là Giám đốc điều hành của Liên minh Đổi mới Phòng ngừa Dịch bệnh (Cepi), đồng lãnh đạo COVAX. Tổ chức của ông đã đầu tư 1,1 tỷ đô la vào các dự án phát triển vắc xin. Nhưng bất chấp những nỗ lực của COVAX, ông nói rằng ông vẫn lo ngại rằng các quốc gia phát triển có thể độc quyền vắc xin.
Mỹ có thể đóng vai trò quan trọng
Mặc dù hầu hết thế giới đang ủng hộ COVAX, nhưng có một nước vắng mặt đáng chú ý: Mỹ. Tuy nhiên, mọi người hy vọng Mỹ có thể sớm xuất hiện.
Seth Berkley, Giám đốc điều hành của Gavi, Liên minh vắc xin, một tổ chức khác cũng đồng lãnh đạo COVAX cho biết: “Chúng tôi đang liên hệ với nhiều chuyên gia trong chính quyền [Mỹ] tiếp theo”. Nhóm của ông Berkley đang làm việc để có kinh phí mua vắc xin và đã đặt mục tiêu đảm bảo 2 tỷ liều vào cuối năm tới. Cho đến nay, họ đã bảo đảm gần một tỷ. Berkley nói rằng họ sẽ cần thêm 5 tỷ đô la nữa để đạt được mục tiêu của mình, nhưng ông hy vọng Mỹ sẽ sớm hỗ trợ tài chính.
Phân phối đến các nước đang phát triển
UNICEF, Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc, đang làm việc với Tổ chức Y tế Thế giới để chuẩn bị cho các nước đang phát triển sử dụng vắc xin này. Họ đang tìm cách đảm bảo 520 triệu ống tiêm vào cuối năm để việc tiêm chủng hàng loạt có thể bắt đầu vào quý đầu tiên của năm tới, khi Nam bán cầu bắt đầu chuyển sang mùa đông.
Thách thức lớn nhất là đảm bảo thiết bị lạnh để bảo quản và vận chuyển vắc xin. Vắc xin do Moderna và AstraZeneca, hai ứng cử viên hàng đầu được COVAX hỗ trợ phát triển, cả hai đều cần được bảo quản ở nhiệt độ từ 2 đến 8 ° C.
Một phần của cơ sở hạ tầng đã có sẵn. Trong 5 năm qua, UNICEF đã lắp đặt 40.000 tủ lạnh ở các nước đang phát triển để chứa vắc-xin ngừa viêm phổi và các bệnh khác. Tiến sĩ Benjamin Schreiber, phó giám đốc tiêm chủng của UNICEF, hiện đang làm công việc hậu cần vận chuyển dây chuyền lạnh cho một số lượng lớn liều tiêm chủng như vậy.
Schreiber nói: “Họ [các nước đang phát triển] đã có thể cung cấp vắc-xin COVAX, bởi vậy điều này thực sự quan trọng. Nhưng chúng tôi gặp một số bế tắc vì những chiếc tủ lạnh này chủ yếu đến các vùng nông thôn và hẻo lánh”.
Mỗi quốc gia tham gia vào kế hoạch COVAX có thể mua vắc xin cho tối đa 20% dân số của mình. Các tổ chức tin rằng điều này ít nhất sẽ bao gồm việc tiêm chủng cho nhân viên y tế và những người có nguy cơ cao nhất, chẳng hạn như người già và những người có bệnh lý tiềm ẩn. Tuy nhiên, thông tin chi tiết về người nhận được liều vắc xin sẽ phụ thuộc vào chính các quốc gia.
Tại một cuộc họp báo vào tháng trước, Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus đã ca ngợi cộng đồng quốc tế vì đã chuẩn bị một loại vắc xin theo một thời gian ngắn như vậy và nhấn mạnh tầm quan trọng của thành tựu này: “Không có loại vắc-xin nào trong lịch sử được phát triển nhanh chóng như vậy”.
Tuy nhiên ông nói thêm rằng sẽ vô nghĩa nếu việc phân phối không được thực hiện một cách công bằng và hiệu quả. Mức độ khẩn cấp mà vắc xin đã được phát triển phải phù hợp với cùng một mức độ khẩn cấp để phân phối chúng một cách công bằng. Chúng ta sẽ không được bảo đảm an toàn cho đến khi mọi người đều an toàn”.
