COVID-19 đẩy nhanh sự sụp đổ của tiền mặt

Đại dịch COVID-19 đã làm nhấn mạnh sự khác biệt của xã hội về mọi thứ, từ sức khỏe đến việc làm và sự giàu có. Cuộc khủng hoảng cũng đã nhấn mạnh sự thiếu công bằng trong thanh toán kỹ thuật số, vốn đang nhanh chóng áp đảo các giao dịch tiền mặt. Các quan chức ngân hàng trung ương đang tìm cách để làm cho các giao dịch này công bằng hơn và toàn diện hơn.

Thẻ thanh toán và ví kỹ thuật số đã được triển khai trước khi COVID-19 lan rộng, nhưng sự thay đổi của nó đã tăng tốc. Thẻ và ví điện tử không tiếp xúc được thúc đẩy từ mối lo ngại (quá mức) rằng tiền mặt có thể khiến lan truyền virus, và những lo lắng đó đã khiến nhiều cửa hàng không chấp nhận tiền mặt. Lệnh phong tỏa rộng rãi đã mang lại cho thương mại điện tử một lợi thế, một lợi ích khác cho các giao dịch kỹ thuật số.

Nhược điểm của việc chuyển nhanh sang thanh toán kỹ thuật số là người già, người nghèo và người khuyết tật có thể đặc biệt chưa được chuẩn bị. Theo một báo cáo được công bố bởi Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS), những người da màu Mỹ ít có tài khoản ngân hàng hơn các nhóm sắc tộc khác tại Mỹ. Các doanh nghiệp nhỏ có xu hướng chịu chi phí cao nhất cho thanh toán thẻ và dữ liệu của BIS cho thấy các giao dịch tiền mặt vẫn rẻ hơn để xử lý cho các thương nhân.

Các chương trình kích thích kinh tế gần đây của chính phủ đã chỉ ra sự thanh toán kém hiệu quả ở một số quốc gia. Mỹ đã phát hành séc kích thích và gửi tiền trực tiếp cho người Mỹ, nhưng một số tiền đó đã bị vướng vào một hệ thống trung gian. Những khó khăn đã đến vào thời điểm mà một số người đang dự tính tiêu số tiền đó cho những thứ thiết yếu như mua thực phẩm.

Báo cáo BIS bổ sung một luận điểm nữa vào cuộc thảo luận giữa các ngân hàng trung ương về cách hiện đại hóa các hệ thống thanh toán cho thế giới kỹ thuật số. Một ấn phẩm trước đó của tổ chức tập trung vào sự ổn định tài chính: Hơn một chục quốc gia đang nghiên cứu, thí điểm hoặc, giống như Trung Quốc, đang tiến hành nghiên cứu về các loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương. Khi tiền mặt thực tế trở nên ít phổ biến hơn, người tiêu dùng đang trở nên phụ thuộc nhiều hơn vào các trung gian thương mại như ngân hàng và fintechs. Trong cơn hoảng loạn tài chính, người tiêu dùng có thể hối tiếc vì không có nhiều quyền tiếp cận tới các đồng bạc thật.

Tuy nhiên, việc thúc đẩy các hình thức thanh toán kỹ thuật số mới sẽ có sự đánh đổi. Một loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương có thể làm suy yếu hệ thống ngân hàng thương mại bằng cách thúc đẩy sự đột ngột rút tiền gửi. Đồng thời, nhu cầu riêng tư và ẩn danh phải được cân bằng trước những lo lắng về rửa tiền và tài chính bất hợp pháp.

Khi tiền mặt trở nên ít phổ biến hơn, một cách để bảo vệ các nhóm thiệt thòi là bảo vệ hệ thống hiện có đối với tiền mặt. Ở Anh, một quốc gia thúc đẩy không sử dụng tiền mặt nhanh hơn hầu hết nước khác, chính phủ nói rằng họ cam kết giữ cho cơ sở hạ tầng cho các đồng polymer và tiền kim loại không bị sụp đổ. Nghiên cứu của BIS cho thấy các loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương và một tiện ích của chính phủ cho các giao dịch tiêu dùng cũng có thể đóng một vai trò. Những nỗ lực này có thể làm cho các giao dịch rẻ hơn, dễ dàng hơn và dễ tiếp cận hơn cho mọi người.

Thanh Thanh