Con đường hướng tới sự phục hồi và hy vọng cho ASEAN (Kỳ 4)

CHUỖI CUNG ỨNG VÀ CÁC CẢNG GIAO THƯƠNG

88. Xác định sớm các khiếm khuyết và tiềm ẩn rủi ro dọc theo chuỗi cung ứng, xem xét sự thay đổi trong chuỗi cung ứng / mô hình thương mại do tác động và thay đổi do COVID-19.

89. Chính phủ cải thiện nguồn lực tại các điểm biên giới để phục vụ cho các chuyến hàng mới

90. Liên kết để đảm bảo tính liên tục của hàng hóa hàng không quốc tế, vận tải đường bộ xuyên biên giới và các dịch vụ hậu cần, bao gồm phi hành đoàn và lái xe, để hỗ trợ chuỗi cung ứng quốc tế và giao hàng. Các dịch vụ thiết yếu, như vận chuyển hàng hóa, phải có khả năng cung cấp hồ sơ dịch vụ đầy đủ mà họ có thể cung cấp để thúc đẩy hiệu quả hoạt động và tính bền vững môi trường

91. Cam kết ít nhất một cảng giao thương cho mỗi AMS sẽ được mở trong khoảng thời gian khủng hoảng (danh sách các cảng nhập cảnh được chỉ định trước). Các cửa khẩu, cảng và sân bay biên giới sẽ vẫn mở cho các hoạt động vận chuyển hàng hóa với sự linh hoạt hơn (không có lệnh giới nghiêm vào ban đêm , nới lỏng các quy tắc vị trí, giảm phí liên quan đến hàng không và cho phép các yêu cầu chuyến bay trên cơ sở cấp thiết). Các phi hành đoàn thiết yếu nên được miễn các yêu cầu kiểm dịch 14 ngày tại địa phương với các biện pháp an toàn thích hợp tại chỗ

92. Tất cả các quốc gia thành viên ASEAN tham gia những lời khẳng định cam kết đảm bảo kết nối chuỗi cung ứng thiết yếu trong đại dịch, phục hồi kinh tế và trong “tình hình mới” phía trước.

HỆ THỐNG CHĂM SÓC SỨC KHỎE

93. Số hóa hệ thống chăm sóc sức khỏe, bao gồm cả việc sử dụng các nền tảng hành chính điện tử, để tạo điều kiện thuận lợi cho các nguồn cung cấp y tế quan trọng về thời gian để tăng tốc độ phê duyệt và quy trình mua sắm;

94. Sự gắn kết giữa các chính sách thương mại và y tế cũng rất quan trọng để giữ cho chuỗi cung ứng mở và hệ thống y tế công cộng hoạt động trong các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe, không chỉ để vận chuyển hàng hóa kịp thời mà cả việc đi lại thuận lợi của cả các tài xế xe tải và các chuyên gia chăm sóc sức khỏe.

SẢN XUẤT

95. Cho phép ngành cung ứng và dịch vụ hoạt động để hỗ trợ các hoạt động sản xuất thiết yếu và giảm thiểu sự gián đoạn đối với hệ sinh thái chung của các cơ sở sản xuất chính

96. Để phát triển danh sách “các bộ phận / thành phần thiết yếu cho mạng lưới sản xuất khu vực”, cần phải thống nhất và chia sẻ giữa các quốc gia thành viên ASEAN, với hành động ưu tiên nhằm giảm bớt hạn chế hoạt động;

97. Phát triển chuỗi sản xuất cả thượng nguồn và hạ nguồn bằng cách hỗ trợ sản xuất khu vực và giảm nhập khẩu từ các khu vực khác. Khả năng phục hồi chuỗi cung ứng cần được giải quyết nhiều hơn (đặc điểm chính của chuỗi cung ứng linh hoạt là khả năng hiển thị, tính linh hoạt, hợp tác và kiểm soát)

98. Thông quan nhanh chóng các hàng hóa / dịch vụ thiết yếu và phương tiện vận chuyển của tất cả các phương thức vận tải để cung cấp các dịch vụ thiết yếu và cứu sinh trong những thời điểm khó khăn này

99.Việc đi lại và tiếp cận của lực lượng lao động đến giao thông, hậu cần liên quan đến thực phẩm (và đầu vào phi thực phẩm) và đồ uống có thể được phép với điều kiện có các biện pháp bảo vệ thích hợp để đảm bảo sức khỏe và an toàn tại nơi làm việc

100. Cải thiện việc lưu trữ, bảo quản, tạo điều kiện cho công nghệ phân phối và vận chuyển cho thực phẩm và nông sản;

101. Tăng cường phối hợp hành động của lực lượng đặc nhiệm liên cơ quan là rất quan trọng trong việc ban hành các quyết định ứng phó và hiệu quả đối với COVID-19;

102. Cân nhắc sử dụng tài khoản ký quỹ và Thư tín dụng làm cơ chế giúp đẩy nhanh việc giao hàng hóa thiết yếu, bao gồm PPE, xét nghiệm y tế và máy móc;

103. Đảm bảo tốt và đầy đủ phương tiện và container để tạo điều kiện cho thương mại xuyên biên giới trong đại dịch, từ các quốc gia láng giềng hoặc đi qua, với các biện pháp bảo vệ tiêu chuẩn COVID -19 trong ASEAN

104. Đề nghị các chính phủ ASEAN hỗ trợ vận chuyển hàng không với mức giá phải chăng từ quốc gia của họ đến các điểm đến xuất khẩu khác nhau. Điều này có thể bao gồm trợ cấp chi phí nếu cần thiết và tận dụng các biện pháp hỗ trợ vận chuyển hàng hóa từ các nước ASEAN +1, ví dụ, động lực của chính phủ Úc trong việc giữ chuỗi cung ứng nông nghiệp tới châu Á đang được ưu tiên với biện pháp hỗ trợ vận chuyển hàng hóa trị giá 110 triệu đô la Úc để khôi phục chuỗi cung ứng toàn cầu.

DỠ BỎ VÀ TỐI GIẢN HOÁ HÀNG RÀO PHI THUẾ QUAN (PHẢI XEM ĐÂY LÀ Ý CHÍ CHÍNH TRỊ CỦA CÁC NHÀ LÃNH ĐẠO) ĐÌNH CHỈ ĐƯA RA CÁC BIỆN PHÁP PHI THUẾ QUAN MỚI

105. Thể chế hóa thỏa thuận ASEAN không áp dụng các biện pháp phi thuế quan mới đối với dòng hàng hoá y tế, thực phẩm và các nhu yếu phẩm khác, hoặc đưa ra các biện pháp mới có thể làm tăng chi phí của các doanh nghiệp hoặc phá vỡ chuỗi cung ứng hơn nữa trong bất kỳ lĩnh vực nào (cần duy trì các quy tắc và quy định mới cần thiết này để loại bỏ bất kỳ NTB nào tồn tại trước đó) trong đại dịch và các thảm họa tương tự.

XOÁ BỎ CÁC HÀNG RÀO PHI THUẾ QUAN

106.Thúc đẩy khu vực công sử dụng thời gian này như một động lực để nhanh chóng cải cách giao thương khu vực và loại bỏ các hàng rào phi thuế quan (NTBs) để giao dịch, đặc biệt đối với các hàng hóa và dịch vụ thiết yếu (ví dụ như thực phẩm, đồ uống, nông sản, sản phẩm y tế, giáo dục, vệ sinh và quá trình sản xuất, vv). Đặc biệt, chúng tôi kiến nghị:

Cam kết xóa tất cả NTM vào cuối năm 2021 bao gồm:
- Kiềm chế giá cả hoặc áp đặt kiểm soát giá đối với hàng hóa nhập khẩu
- Áp đặt kiểm soát số lượng hoặc hạn ngạch nhập khẩu đối với hàng hóa nhập khẩu
- Phân loại các hàng hóa để áp dụng các Biện pháp bảo vệ thương mại dự phòng
Thiết lập một đánh giá kỹ lưỡng và độc lập về tất cả các NTM trong khu vực do hội đồng chuyên gia thương mại tiến hành. Hội đồng sẽ được thành lập vào cuối năm 2020 và báo cáo rõ ràng vào cuối năm 2021 danh sách các NTB và một mốc thời gian để loại bỏ chúng.
Đảm bảo tự do hóa hoàn toàn loại Thương mại dịch vụ loại “Loại 1 (mode 1)” theo Hiệp định dịch vụ khung ASEAN (AFAS) và Hiệp định thương mại dịch vụ ASEAN (ATISA), đặc biệt đối với các ngành dịch vụ có thể cung cấp dịch vụ tương ứng thông qua các công cụ kỹ thuật số.

HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN CAM KẾT VỀ HÀNG RÀO PHI THUẾ QUAN

107. Các quốc gia thành viên ASEAN nên cam kết mạnh mẽ hơn trong việc triển khai Hướng dẫn thực hiện các cam kết của ASEAN về các biện pháp phi thuế quan đối với hàng hóa, được phê duyệt bởi Hội đồng AFTA năm 2018, muộn nhất là vào cuối năm 2020. Cần xem xét nghiêm túc để kết hợp chúng trong thỏa thuận ATIGA sửa đổi để đưa ra các hướng dẫn pháp lý hiệu lực

108. Trao quyền và hỗ trợ CCA với tư cách là người bảo vệ và thực thi Hướng dẫn NTM của ASEAN đảm bảo năng lực chuyên môn hiệu suất và hiệu quả trong thực hiện cũng như hỗ trợ hành chính khi thực thi

109. Đặc biệt đối với NTM và NTB, Hội đồng kinh doanh hỗn hợp (JBC) được phép tham gia với SEOM và các Cơ quan ASEAN có liên quan ít nhất hai lần một năm để đối thoại có ý nghĩa và hiệu quả hơn.

HỆ THỐNG DỮ LIỆU THƯƠNG MẠI ASEAN / QUỐC GIA (ATR)

110. Điều 13 của Hiệp định Thương mại ASEAN (ATIGA) kêu gọi thành lập Kho lưu trữ thương mại ASEAN có chứa các luật và thủ tục thương mại và hải quan của tất cả các quốc gia thành viên. Mặc dù đã được ký 10 năm trước, điều khoản này theo ATIGA vẫn chưa hoàn thành. Các quốc gia thành viên ASEAN nên cam kết hoàn thành ATR vào cuối năm 2020.

TỰ DO HOÁ ĐẦU TƯ VÀ THUẬN LỢI HOÁ THƯƠNG MẠI

111. Hạ bớt các rào cản đối với đầu tư từ bên ngoài khu vực và đầu tư xuyên biên giới trong khu vực; Để thu hút đầu tư trong thời kỳ suy thoái kinh tế này sẽ đòi hỏi tự do hóa đầu tư đáng kể hơn và nới lỏng các quy định đối tác địa phương hơn so với trước đây.

112.Các nhà hoạch định chính sách của tất cả các quốc gia cần đồng ý sửa đổi các văn bản, quy tắc và thủ tục pháp lý để cải thiện sự dễ dàng trong kinh doanh, bao gồm:

Từ bỏ các hạn chế về đầu tư
Đơn giản hóa các điều kiện đầu tư và kinh doanh như là phương tiện thúc đẩy thu hút đầu tư,
Cải thiện cơ chế quản lý để thực hiện chính sách ở địa phương và các bộ, nhằm mục đích kiên quyết loại bỏ các rào cản để đảm bảo cao hiệu quả của các chính sách
Có hệ thống và hướng dẫn sửa đổi luật và quy định để phù hợp với việc ký kết hiệp định thương mại và đầu tư khu vực và thực tiễn khu vực

VẬN HÀNH VÀ NÂNG CẤP HIỆP ĐỊNH CÔNG NHẬN LẪN NHAU TRONG ASEAN (MRAS)

115. Thúc đẩy MRA trong các lĩnh vực quan trọng khác (ví dụ: Ghi nhãn thực phẩm; Chứng nhận Halal) sẽ được tăng tốc và chắc chắn và cam kết thời gian biểu sẽ được công bố vào cuối năm 2020 để hoàn thành và thực hiện chúng.

113.AMS nên cam kết thực hiện đầy đủ hoạt động và thực hiện các Thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau hiện có vào cuối năm 2020;

114. MRA về phê duyệt loại hàng hóa cho ngành ô tô cần được ký kết và sau đó được thực hiện đầy đủ vào cuối năm 2020;

QUY TRÌNH MUA SẮM CỦA CHÍNH PHỦ

116. AMS nên áp dụng các cách tiếp cận rõ ràng, minh bạch và gắn kết để đảm bảo quy trình mua sắm chính phủ, đơn giản hóa các cách tiếp cận bất cứ khi nào có thể trong các lĩnh vực như giải pháp kỹ thuật số, điều phối khủng hoảng, hệ thống chăm sóc sức khỏe… Cho phép các quy trình mua sắm công khai quốc tế thực sự sẽ giúp xây dựng chính sách bền vững và chống lạm phát tiền

TỰ ĐỘNG HOÁ HẢI QUAN VÀ HỢP LÝ HOÁ THÔNG QUAN

117. Vì cách ly xã hội là một trong những biện pháp bảo vệ chính được Tổ chức Y tế Thế giới, nên Hải quan và các cơ quan cửa khẩu cần có trách nhiệm bảo vệ nhân viên của họ và cộng đồng thương mại bằng cách:

Sử dụng tự động hóa, xử lý dữ liệu điện tử và thanh toán điện tử, thay thế bất kỳ quy trình giấy tờ nào và do đó tránh tiếp xúc vật lý trong quá trình thông quan
Cho phép nộp dữ liệu điện tử trước khi hàng hóa đến và bắt đầu đánh giá rủi ro để thông quan tất cả các lô hàng ưu tiên và rủi ro thấp khi đến cửa khẩu
Giảm kiểm tra thực tế cả với những lô hàng bị đánh giá rủi ro cao
Chấp nhận chữ ký điện tử, hoặc email ủy nhiệm hoặc bản xác nhận điện tử được chấp nhận khác cho các tài liệu hiện đang yêu cầu chữ ký tươi

HẢI QUAN ASEAN MỘT CỬA (ASW)/HẢI QUAN MỘT CỬA QUỐC GIA

118. Các quốc gia thành viên ASEAN cam kết:

Triển khai đầy đủ Hải quan một cửa ASEAN (và bằng cách mở rộng Hải quan một cửa quốc gia) để nộp Mẫu điện tử D (Chứng nhận xuất xứ) ngay lập tức,
Mở rộng ASW để ứng dụng áp dụng điện tử cho tất cả các thủ tục giấy tờ, ứng dụng, giấy thông hành và giấy phép cần thiết cho việc nhập khẩu và xuất khẩu hàng hóa vào cuối năm 2022.

CHƯƠNG TRÌNH TỰ CHỨNG NHẬN VÀ CHỨNG NHẬN XUẤT XỨ

119.Thúc đẩy sớm việc giới thiệu về Chương trình tự chứng nhận trong ASEAN ngay bây giờ thay vì bắt đầu từ tháng 9/2020, với các quốc gia thành viên ASEAN đồng ý rằng đây là lựa chọn ưu tiên cho lưu thông hàng hóa trong nội bộ ASEAN

120. Mở rộng các chương trình tự chứng nhận cho tất cả các Hiệp định thương mại tự do ASEAN + 1 vào cuối năm 2021

121. Đồng ý sử dụng Chứng thư số và Chữ ký điện tử trong tất cả các giao dịch

122. Sửa đổi Phụ lục B, Quy tắc 15 của Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN để tăng ngưỡng mức mà Chứng nhận Xuất xứ (CoO) không bắt buộc từ mức 200 USD hiện tại lên 1000 USD (lưu ý: có thể được thực hiện theo từng giai đoạn, nhưng nên tăng tối thiểu lên 500 USD). Đây là điều cần thiết để đánh giá ATIGA, nhưng là điều mà AMS có thể đồng ý ngay bây giờ.

CHƯƠNG TRÌNH HOẠT ĐỘNG KINH TẾ ĐƯỢC ỦY QUYỀN (AEO)

123. Tất cả các quốc gia thành viên ASEAN sẽ xây dựng chương trình Nhà điều hành kinh tế ủy quyền (AEO), phù hợp với Khung WFE SAFE và bao gồm các nhà cung cấp dịch vụ hậu cần và môi giới hải quan vào cuối năm 2020;

124. Xây dựng thỏa thuận theo đuổi các Thỏa thuận công nhận lẫn nhau trong nội bộ ASEAN (MRA) của các chương trình AEO, bao gồm chương trình Giao dịch viên ủy quyền được quy định trong Nghị định thư AFAFGIT 7 vào cuối năm 2020. Trong trường hợp có thể, hãy ưu tiên theo dõi nhanh ưu tiên hàng hóa và ưu tiên hàng hóa cho các nhà khai thác AEO và áp dụng kiểm toán sau thông quan dựa trên rủi ro để kiểm soát, nếu cần

125. Phát triển và Chương trình AEO mở rộng (AEO+) cho các tình huống dịch bệnh. Giống như làm trong các chương trình của AEO vì an ninh / chống khủng bố, cần có một loạt các biện pháp được xác định trước rằng các bên trong chuỗi cung ứng cần được đưa ra để cho phép họ tiếp tục và ngăn chặn lây lan COVID / giải quyết bất kỳ tình huống nào,…trong mỗi bên

126. Các tiêu chuẩn khu vực (ví dụ kiểm tra nhiệt độ, phân tán xã hội, cơ chế báo cáo / theo dõi đầy đủ, cách thức vận chuyển / đóng gói, v.v.) có thể là một dạng của chương trình AEO +, để có thể cung cấp dịch vụ thông quan trước vì đã có các biện pháp thống nhất trước và đã được kích hoạt trong một tập hợp các tình huống được xác định trước

127. Trong khi Hải quan chủ trì các chương trình này, các ủy quyền và chứng nhận cho chương trình này cũng sẽ cần đến từ các cơ quan chính phủ khác hoặc cơ quan liên chính phủ và tất cả sẽ cần được công nhận bởi tất cả các nước ASEAN.

HIỆN ĐẠI HOÁ THỦ TỤC HẢI QUAN KIỂM TOÁN TRƯỚC VÀ SAU THÔNG QUAN

128. Thực hiện kiểm toán trước và sau thông quan trong tất cả các quốc gia thành viên ASEAN. ASEAN cần tăng cường khả năng kiểm toán sau thông quan và giảm bớt sự can thiệp và kiểm tra tại biên giới. Hợp lý hóa yêu cầu giấy tờ và thủ tục kiểm tra

PHÁN QUYẾT TRƯỚC HẢI QUAN

129. Các nhà chức trách nên áp dụng một quy trình giao tiếp nhất quán, rõ ràng và minh bạch để chia sẻ và nhận thông tin quan trọng từ các bên liên quan tận dụng công nghệ bất cứ khi nào có thể, để có thể không ngừng cải tiến công đoạn bao gồm phân loại, định giá và xác định quy tắc xuất xứ

130. Các cơ quan có thẩm quyền sử dụng Thỏa thuận Hải quan Nâng cao để loại bỏ sự không chắc chắn trong giao dịch thương mại và ngăn ngừa tranh chấp giữa Cơ quan Hải quan và Doanh nghiệp

131.Áp dụng Hiệp định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về Định giá Hải quan, quy định việc sử dụng giá trị giao dịch là phương pháp định giá đầu tiên và quan trọng nhất

132. Thực hiện một cơ chế giải quyết tranh chấp rõ ràng cho các vấn đề định giá và phân loại quốc gia và khu vực

133. Các phán quyết trước Hải quan được áp dụng trong toàn bộ khu vực ASEAN. Các phán quyết liên quan đến việc áp dụng ATIGA, Hiệp định Hải quan ASEAN và các Nghị định thư khu vực liên quan khác có thể được ghi lại trong SOD / Báo cáo của các cuộc họp liên quan (CPTFWG, CCC, TWG, CCA, SCAROO, ACCSQ, v.v.) và các quyết định đó được trích xuất và tải lên trên Ban thư ký ASEAN và / hoặc các trang web của hội đồng kinh doanh có liên quan. Như vậy, khu vực tư nhân và các bên liên quan có thể tham khảo và làm theo các quyết định được đưa ra cho các trường hợp tương tự.

CHƯƠNG TRÌNH VẬN CHUYẾN HÀNG HOÁ GIÁ TRỊ THẤP ASEAN

134. Các nhà lãnh đạo ASEAN ủy thác tiến độ nhanh chóng cho chương trình này trên toàn khu vực để giảm bớt sự quan liêu hải quan và giải phóng mặt bằng cho các lô hàng giá trị thấp. Điều này sẽ thúc đẩy Thương mại điện tử và hỗ trợ MSMEs nhiều nhất.

KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG VÀ HỢP TÁC CỦA RCEP NĂM 2020 (VỚI HOẶC KHÔNG CÓ ẤN ĐỘ)

135. RCEP nên được kết thúc và phê chuẩn càng sớm càng tốt. Điều đã trở nên rõ ràng ngay cả trước cuộc khủng hoảng COVID-19, với các chính sách bảo hộ và chiến tranh thương mại, là khu vực hóa nền kinh tế thế giới. Chúng ta phải tạo ra sự tăng trưởng kinh tế khu vực và hợp tác NGAY BÂY GIỜ để bù đắp cho nhu cầu toàn cầu giảm. Hiệp định nên được ký và phê chuẩn mà không cần Ấn Độ nếu cần, với công việc tiếp tục thuyết phục Ấn Độ tham gia càng sớm càng tốt;

136. Khuyến khích các quốc gia thành viên ASEAN xem xét các FTA ASEAN + 1 song song với RCEP và các hiệp định khác để khuyến khích tăng trưởng và củng cố đa dạng hóa mạng lưới cung ứng của ASEAN;
137.Do đó, chúng tôi kêu gọi các nền kinh tế RCEP khởi động với kế hoạch thu hoạch sớm để giảm NTBs:

i) Ủng hộ việc tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế;
ii) Tăng cường tính minh bạch trong các yêu cầu ghi nhãn, thử nghiệm, cấp phép và đăng ký;
iii) Tránh khái niệm chênh lệch thuế quan;
iv) Thông qua một nhượng bộ chung trong biểu thuế quan có cùng sở thích với tất cả các thành viên RCEP khác;
v) Quy tắc xuất xứ đơn giản (ROO);
vi) Tránh chênh lệch thuế quan để đảm bảo rằng tất cả ROO đều thuận lợi trong giao dịch và thân thiện với doanh nghiệp;
vii) Liên tục tham gia với các doanh nghiệp để đảm bảo tính hiệu quả của RCEP ngay cả sau khi triển khai.

138. Xem xét đàm phán FTA ASEAN-Ấn Độ (nếu Ấn Độ không tham gia RCEP), bao gồm các thỏa thuận hàng hóa, dịch vụ và đầu tư để làm cho nó hiệu quả hơn và tự do hơn sẽ mang lại niềm tin cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp lớn hơn khi đầu tư vào ASEAN và Ấn Độ.

139. Chúng tôi đánh giá cao ASEAN và các quốc gia thành viên ASEAN trong các tuyên bố của họ luôn thể hiện tinh thần và ý định mong muốn tham vấn và hợp tác với khu vực tư nhân ở các tổ chức khác nhau của họ. Tuy nhiên, ASEAN BAC cho rằng trong một số trường hợp chúng tôi thất vọng về thời gian rất hạn chế dành cho các cuộc tham vấn với khu vực tư nhân của các cơ quan ASEAN, bao gồm các nhà lãnh đạo ASEAN, Bộ trưởng Kinh tế ASEAN, Cơ quan Hải quan, ATF-JCC, và các tổ chức khác. Tuyên bố của Chủ tịch Hội nghị tại Hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo ASEAN lần thứ 36 tuyên bố rằng các nhà lãnh đạo ASEAN đã nhận ra tầm quan trọng của sự tham gia của khu vực công-tư và kêu gọi các cơ quan ASEAN có liên quan tiếp tục nỗ lực và làm việc chặt chẽ. Với khu vực tư nhân để thuận lợi hoá thương mại và đầu tư. Những cam kết như vậy như vậy cần phải được hiện thực hoá sâu sắc và hài hoà một cách tự nhiên tự nhiên. Chúng tôi thực sự đề nghị phải giành đủ thời gian cho các các phiên tham vấn

140. Khu vực tư nhân, thông qua ASEAN BAC và các Hội đồng doanh nghiệp khác nhau, sẵn sàng hỗ trợ ASEAN trong sự tiến bộ của Cộng đồng kinh tế ASEAN và phát triển các sáng kiến khác nhau để giúp tăng cường thương mại nội khối ASEAN, thu hút thêm đầu tư vào ASEAN và hỗ trợ MSMEs trên toàn khu vực, bao gồm thông qua:

Tăng cường nhận thức và cung cấp các nền tảng cộng đồng MSME, tạo điều kiện cho các kết nối kinh doanh và đào tạo kỹ năng để cải thiện khả năng phục hồi MSME và thúc đẩy phục hồi và tham gia kinh doanh tại ASEAN
Phổ biến thông tin cho các công ty và cá nhân, cũng như đảm bảo liên lạc từ và giữa các chính phủ
Xây dựng Liên minh doanh nghiệp có trách nhiệm và hòa nhập ASEAN để tham gia nhằm thúc đẩy hoạt động kinh doanh có trách nhiệm.

141. Thiết lập nền tảng PPP (Quan hệ đối tác công-tư) để giúp tạo điều kiện thảo luận và giao tiếp tốt hơn trong đại dịch như là một thay thế của các cuộc họp và hội nghị video và để xây dựng kế hoạch sẵn sàng hỗ trợ cho MSMEs đối phó các thảm họa.

….Còn tiếp kỳ 5….