Chính trị gia cực hữu sẽ là thủ tướng tiếp theo của Israel trong thỏa thuận mới được đề xuất

Chính trị gia cực hữu người Israel Naftali Bennett sẽ là thủ tướng tiếp theo của đất nước theo một thỏa thuận chia sẻ quyền lực được đề xuất nhằm lật đổ đương kim Thủ tướng Benjamin Netanyahu, người đứng đầu phe đối lập đã xác nhận.

Lãnh đạo phe đối lập, Yair Lapid cho biết trong một bài phát biểu hôm thứ Hai (31/5) rằng những nỗ lực của ông để thành lập một liên minh các đảng đối lập về tư tưởng có thể dẫn đến một chính phủ mới trong vòng vài ngày, và cùng với đó là việc ông Netanyahu bị cách chức sau 12 năm cầm quyền.

“Trong một tuần nữa, nhà nước Israel có thể bước vào một kỷ nguyên mới với một thủ tướng khác”, Lapid nói.

Lần đầu tiên trong bài phát biểu của mình, Lapid gọi Bennett, một nhà dân tộc tôn giáo cực hữu và là người ủng hộ mạnh mẽ cho phong trào định cư ở các vùng lãnh thổ của Palestine, là “thủ tướng dự kiến”.

Một nguồn tin trong đảng Yesh Atid của Lapid xác nhận rằng thỏa thuận này sẽ dẫn đến việc Bennett trở thành thủ tướng và sau đó trao quyền lực cho Lapid.

Các đối thủ chính trị của Netanyahu đang gấp rút xây dựng một thỏa thuận để lật đổ ông trước hạn chót vào thứ Tư, khi thủ tướng và nhà lãnh đạo tại vị lâu nhất của Israel tranh giành để làm thất bại nỗ lực của họ.

Thông báo về quan hệ đối tác Lapid-Bennett, lần đầu tiên được đưa ra vào Chủ nhật, là một đòn giáng mạnh vào Netanyahu, không chỉ vì Bennett là một đồng minh ban đầu mà còn vì bảy ghế của đảng Yamina của ông trong quốc hội có thể rất quan trọng trong việc giúp Lapid thành lập chính phủ, mang lại cho Bennett địa vị của người thủ lĩnh.

Các cuộc đàm phán giữa Yamina và đảng Yesh Atid của Lapid vẫn đang được tiến hành tiếp tục cho đến đầu giờ ngày thứ Hai và tiếp tục vào cuối ngày.

Tuy nhiên, cần có thêm những tranh cãi chính trị để Lapid có thể chiếm đa số 61 ghế trong quốc hội 120 ghế. Ông đã thực hiện các thỏa thuận sơ bộ với một số đảng khác, từ đảng Lao động và chống chiếm đóng Meretz thành lập đến Yisrael Beiteinu, một đảng theo đường lối cứng rắn do Avigdor Lieberman, một người định cư gốc Moldova lãnh đạo.

Lapid cho biết “vẫn còn rất nhiều trở ngại trong quá trình hình thành chính phủ mới”. Đã có những yêu cầu cạnh tranh từ Lieberman và một người đứng đầu đảng đối lập khác, Benny Gantz về việc kiểm soát bộ nông nghiệp.

Điều quan trọng, Lapid có thể cần sự ủng hộ từ bên ngoài từ các thành viên quốc hội Ả Rập, có thể là những người theo đạo Hồi, những người mà ông hy vọng sẽ gạt bỏ những khác biệt về hệ tư tưởng cho mục đích chung là truất ngôi của Netanyahu.

“Chính phủ mà chúng tôi đang cố gắng hình thành không phải là một sự thỏa hiệp mà đó là một mục tiêu”, Lapid nói tuần trước. “Đó là thứ mà Israel cần ngày nay giống như chúng ta cần không khí để thở. Chúng ta cần một chính phủ nơi cánh phải, cánh tả và trung tâm cùng hoạt động như một cách sống”.

Trong khi Lapid tự xưng là trung tâm, ông ta cũng tự mô tả mình là một “con diều hâu an ninh” và chỉ đưa ra lời khuyến khích âm thầm cho viễn cảnh chấm dứt sự chiếm đóng. Chính phủ mong manh và đa dạng về ý thức hệ của ông sẽ tập trung vào kinh tế và đại dịch trong khi tránh giải quyết số phận của hàng triệu người Palestine đang sống dưới sự cai trị của Israel.

Nếu Lapid thành công trước nửa đêm ngày thứ Tư, ông ta có thể thông báo cho Tổng thống Reuven Rivlin, rằng ông ta có thể thành lập chính phủ, sau đó sẽ đến Knesset để bỏ phiếu. Việc tuyên thệ nhậm chức của chính phủ mới có thể xảy ra trong vòng một tuần.

Nếu thỏa thuận thành công, nó có thể chấm dứt bế tắc chính trị đã kéo theo bốn cuộc bầu cử chớp nhoáng kể từ năm 2019 và việc Netanyahu trở thành thủ tướng.

Đảng Likud của ông Netanyahu đã giành được nhiều ghế nhất trong cuộc bầu cử hồi tháng 3 và có 28 ngày để xây dựng chính phủ liên minh đa số nhưng không thực hiện được. Để ngăn chặn Lapid, Netanyahu đã tìm cách làm xấu hổ các chính trị gia cánh hữu như Bennett với cáo buộc anh ta bỏ rơi cử tri.

“Một chính phủ như thế này là mối nguy hiểm đối với an ninh của Israel và cũng là mối nguy hiểm đối với tương lai của nhà nước”, ông Netanyahu cho biết hôm Chủ nhật về thỏa thuận Lapid-Bennett. Một thành viên của đảng Yamina của Bennett đã từ chối tham gia liên minh chống Netanyahu. Nếu Lapid không công bố chính phủ mới trong tuần này, một cuộc bầu cử thứ năm của Israel vào cuối năm nay là một kết quả có thể xảy ra.

Duy Anh