Chính quyền Bắc Kinh ráo riết vào cuộc “thanh lọc” doanh nghiệp công nghệ
Từ nỗ lực siết chặt hành vi cạnh tranh không lành mạnh của các “ông lớn” Internet, nay chính quyền Bắc Kinh đã mở rộng thành chiến dịch “dẹp loạn” ngành công nghệ vốn đang phát triển tự do quá mức…
Gần đây các công ty công nghệ Trung Quốc liên tục bị các nhà quản lý nước này lên tiếng nhắc nhở về các hành vi vi phạm của họ như: định giá không nhất quán, xâm phạm quyền riêng tư của người dùng; điều kiện làm việc khắc nghiệt. Mới đây nhất trong tháng 5, cơ quan quản lý mạng của Trung Quốc cáo buộc 105 ứng dụng đã thu thập, sử dụng dữ liệu cá nhân trái phép và đề nghị các công ty phải khắc phục trong vòng 3 tuần, nếu không muốn lãnh án phạt hay hầu tòa
Trước đó, các cơ quan quản lý nước này cũng đã yêu cầu 117 ứng dụng khác phải khắc phục sự cố dữ liệu người dùng; đồng thời tiến hành cuộc họp khẩn với các dịch vụ gọi xe về dấu hiệu ngược đãi tài xế. Đối với các công ty công nghệ, việc bị các cơ quan quản lý triệu tập là tín hiệu cho thấy họ đang được chính quyền cho cơ hội để khắc phục sự cố thay vì tiến hành các cuộc điều tra chính thức. Theo Angela Zhang – Phó giáo sư luật tại Đại học Hong Kong, mục đích của Trung Quốc nhằm đưa các công ty công nghệ này vào khuôn khổ, tuân thủ nghiêm các quy định mà không cần phải có sự can thiệp chính thức của cơ quan quản lý.
Thay vì kiểm soát các nội dung gây tranh cãi hoặc không phù hợp trên các ứng dụng di động như trước, giờ đây nhà chức trách Trung Quốc nhắm đến việc quản lý nhiều loại vi phạm hơn nhằm cải tổ lại ngành công nghệ bao lâu nay vốn chỉ được giám sát lỏng lẻo. Nỗ lực này bắt đầu vào cuối năm ngoái, khi Ant Group bị hoãn IPO vài ngày sau bài phát biểu chỉ trích ngành tài chính truyền thống của ông trùm Jack Ma. Tháng 12/2020, Trung Quốc chính thức điều tra Alibaba Group của Jack Ma và đến tháng 4/2021 thì ra án phạt kỷ lục 2,8 tỷ USD đối với “người khổng lồ” vì hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường trong kinh doanh.
Sau Alibaba tiếp tục đến lượt “gã khổng lồ” giao đồ ăn Meituan bị điều tra chống độc quyền với cùng một công thức tương tự. Theo ông Mark Natkin – CEO Marbridge Consulting, chính quyền Bắc Kinh đang muốn chuyển tải một thông điệp rất rõ ràng đến tất cả các tập đoàn công nghệ này rằng họ mới là người chủ quản. Bất kỳ sai phạm nào xảy ra đều sẽ bị trừng trị thích đáng.
Cho đến nay, ngoại trừ Ant thì các công ty công nghệ khác chưa phải trải qua công cuộc tái cơ cấu nào. Nhằm xoa dịu cơ quan quản lý, một số doanh nghiệp thực hiện điều chỉnh tính năng trong ứng dụng, số khác thì có thể bị thiệt hại nhiều hơn nếu phần lớn lợi nhuận dựa vào việc thu thập và chia sẻ dữ liệu.
Mới đây ứng dụng giao hàng Ele.me thuộc sở hữu của Alibaba đã bị cơ quan quản lý thị trường Thượng Hải phạt 500.000 nhân dân tệ (78.000 USD) do vi phạm luật an toàn thực phẩm và giá cả của Trung Quốc. Phía Ủy ban Bảo vệ Người tiêu dùng Thượng Hải cũng đã có buổi làm việc với đại diện Meituan và Pinduoduo xoay quanh các cáo buộc như: thông tin gây hiểu lầm, chất lượng sản phẩm cũng như việc không giao hàng.
Các nhà quản lý Trung Quốc khuyến khích người dân tham gia giám sát hành vi của các công ty công nghệ để bảo vệ quyền lợi của chính họ. Thông tin từ các cơ quan quản lý, nhiều cảnh báo gần đây đều dựa trên các khiếu nại của người dùng. Cụ thể tháng trước, Bộ Giao thông Vận tải và Bộ Công an Trung Quốc đã triệu tập 8 công ty vận tải (bao gồm cả công ty gọi xe khổng lồ Didi Chuxing và Meituan) xuất phát từ phản ánh của người dân rằng quyền lợi của các tài xế làm việc cho các hãng này đang bị xâm phạm nghiêm trọng. Để minh bạch, Didi Chuxing đã phải trình bày chi tiết các cơ chế định giá của mình trong một bài đăng trên WeChat; đồng thời bày tỏ lòng biết ơn trước những góp ý, phê bình của công chúng và cam kết sẽ nỗ lực tự hoàn thiện để trở thành doanh nghiệp tốt hơn.
Về phía Wang Xing – CEO Meituan cho biết đã thành lập một nhóm phụ trách tích cực hợp tác điều tra với cơ quan quản lý và cam kết sẽ thực hiện tốt trách nhiệm xã hội của mình. Theo đó CEO Meituan đã quyên góp số cổ phiếu trị giá 2,3 tỷ USD để tài trợ cho các dự án liên quan đến giáo dục và nghiên cứu khoa học.
Sau khi bị các cơ quan quản lý Trung Quốc cảnh báo vì rủi ro dịch vụ tài chính và không báo cáo chính xác các vụ thâu tóm, Tencent – công ty mẹ của Wechat cho biết sẽ dành 7,7 tỷ USD để tài trợ cho các dự án liên quan đến phúc lợi cộng đồng, xây dựng nông thôn mới, bảo vệ môi trường cùng các sáng kiến cải tiến khác. “Nếu Tencent tận dụng công nghệ và sản phẩm của mình để mang lại lợi ích cho cộng đồng, cho toàn xã hội, chắc chắn người dùng, khách hàng và chính phủ sẽ đứng về phía chúng tôi” – Chủ tịch Tencent Martin Lau nhấn mạnh.
Ngọc Anh
