Chính phủ Nhật bản tăng cường tài trợ cho việc thăm dò đất hiếm
Theo nguồn thạo tin nói với Nikkei, Chính phủ Nhật Bản đang sẵn sàng tăng tài trợ cho việc thăm dò kim loại đất hiếm khi sự cạnh tranh trong lĩnh vực này ngày càng gia tăng trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển dịch sang việc sử dụng nguồn năng lượng sạch, trong đó điển hình là việc sản xuất và sử dụng xe điện.
Các nguồn tin cho biết Chính phủ Nhật Bản đang xem xét dỡ bỏ mức trần 50% đối với tài trợ của chính phủ cho các dự án thăm dò tài nguyên vào cuối năm nay. Điều này sẽ cho phép Tập đoàn Quốc gia Dầu khí và Kim loại Nhật Bản (Jogmec) được nhà nước hậu thuẫn gánh hơn một nửa chi phí thăm dò và phát triển các mỏ tài nguyên thiên nhiên.
Nếu động thái này thành công, sẽ giúp cho xứ sở Hoa Anh Đào giảm bớt gánh nặng của khu vực tư nhân trong việc thực hiện các dự án liên quan đến tài nguyên khoáng sản, vốn được xem là rủi ro và tốn kém. Động thái này diễn ra trong bối cảnh tiếp tục lo ngại về nguồn cung đất hiếm ở Nhật Bản. Năm 2010, Trung Quốc đã áp đặt các hạn chế đối với xuất khẩu đất hiếm sang Nhật Bản.
Nếu không có nguồn cung cấp kim loại đất hiếm ổn định, các quan chức chính phủ lo ngại rằng nỗ lực chuyển đổi sang năng lượng sạch hơn của Nhật Bản có thể bị phá hoại. Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp, cơ quan giám sát Jogmec và Bộ Tài chính, hiện đang xem xét việc thay đổi vai trò của Jogmec để giải quyết các lo ngại về an ninh kinh tế trước sự đe dọa nguồn cung từ đất hiếm.
Tuy nhiên, Chính phủ Nhật Bản cũng dự định đặt ra giới hạn về phạm vi mở rộng vai trò của Jogmec đối với việc khám phá lithium, coban và xeri – những nguyên liệu quan trọng để sản xuất pin EV – cũng như neodymium và dysprosi, được sử dụng trong sản xuất động cơ chuyển động.
Tất cả các khoáng chất này đã được chú ý trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển hướng khỏi năng lượng dựa trên carbon, nhưng đã có những lo ngại về nguồn cung cấp của chúng.
Trước đó, Mỹ và Nhật Bản đã cộng tác với một nhà sản xuất đất hiếm của Úc để giảm bớt sự thống trị của Trung Quốc về nguồn cung khoáng sản quan trọng này đối với việc sản xuất điện thoại thông minh, tên lửa, pin dành cho các thiết bị điện và nhiều sản phẩm công nghệ cao khác.
Công ty Lynas (của Úc), nhà sản xuất đất hiếm lớn duy nhất ngoài biên giới Trung Quốc, đã ký kết hợp đồng với Công ty Blue Line trụ sở tại Texas (Mỹ) nhằm chuẩn bị việc mở nhà máy tại Mỹ. Hoạt động sản xuất sẽ có thể bắt đầu từ quý II năm 2021.
Đất hiếm là một nhóm bao gồm 17 nguyên tố quan trọng, thực sự không quá hiếm, chúng đã được phát hiện ở nhiều nơi trên thế giới ngoài Trung Quốc, như Úc, Brazil và một số nước châu Phi. Hoạt động khai thác đất hiếm tuy không phải là vấn đề khó khăn, nhưng quá trình xử lý đất hiếm để thu được nguyên liệu tinh khiết không hề đơn giản. Hiện các công ty Trung Quốc chiếm 85% sản lượng các nguyên tố đất hiếm có độ tinh khiết cao trên thế giới, còn Lynas nắm khoảng 15% còn lại.
Bên cạnh đó, Nhật Bản cũng đang đẩy mạnh mở rộng hợp tác với Lynas, do đó tạo ra một liên minh gồm 3 nước trong cùng lĩnh vực, tương tự như liên minh Mỹ – Nhật – Úc trong an ninh khu vực châu Á – Thái Bình Dương nhằm kiềm tỏa sự bành trướng quân sự của Trung Quốc.
Trung Quốc đã tận dụng ưu thế thống lĩnh thị trường đất hiếm như một vũ khí trong các tranh chấp thương mại trước đây, đồng thời phát đi tín hiệu sẽ có thể tiếp tục làm như vậy trong cuộc chiến hiện tại với Mỹ và các đồng minh của Mỹ.
Duy Anh
