Chiến sự Nga – Ukraine và 5 bài học kinh nghiệm cho quân đội Mỹ

Theo dõi sát sao về những gì đang diễn ra từ cuộc chiến Nga – Ukraine, Bộ trưởng Lục quân Mỹ Christine Wormuth đã đúc kết 5 bài học kinh nghiệm quý giá cho quân đội Mỹ.

Bài học về chỉ huy trên chiến trường

Lãnh đạo lục quân Mỹ nhận định quân đội Nga gặp vấn đề với bộ máy lãnh đạo trên chiến trường, khi ít nhất 4 tướng chỉ huy được xác nhận thiệt mạng; hàng loạt chỉ huy cấp trung đoàn hoặc thấp hơn cũng được cho là đã tử trận.

Trước đó hồi tháng 4, Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) cũng đã chỉ ra một trong những khó khăn lớn nhất trong chiến dịch của Nga tại Ukraine là thiếu tổng chỉ huy cao nhất cho tất cả các mặt trận. Đây cũng chính là nguồn cơn cho những trở ngại trong vấn đề hiệp đồng tác chiến giữa các mũi tấn công trên chiến trường rộng lớn.

Trong tháng đầu đầu tiên phát động chiến sự tại Ukraine, quân đội Nga không có tổng chỉ huy cao nhất cho các mũi tiến công. Đến giữa tháng 4, đại tướng Alexander Dvornikov – người kinh qua trận mạc ở Syria mới được bổ nhiệm làm tổng chỉ huy giai đoạn hai của chiến dịch ở vùng Donbass.

Bài học về hậu cần

Trong suốt 4 tháng diễn ra chiến dịch đặc biệt tại Ukraine, quân đội Nga phải vật lộn với việc cơ động và bảo đảm vận hành khí tài. Một trong những dấu hiệu cho thấy trở ngại với ngành hậu cần Nga là đoàn xe quân sự dài 64 km với nhiều xe tăng, thiết giáp và pháo kéo, ùn lại cách thủ đô Kiev khoảng 30 km hồi đầu tháng 3.

Theo Bộ Quốc phòng Anh, đoàn xe chôn chân tại chỗ suốt nhiều tuần là do sự cố kỹ thuật cũng như cạn nhiên liệu; qua đó phần nào cho thấy tầm quan trọng của công tác hậu cần trong các cuộc xung đột kéo dài. Bà Christine Wormuth nhận định: “Tại chiến dịch Ukraine, Nga đã bộc lộ những hạn chế đáng ngạc nhiên trong khâu hậu cần và đây thực sự là một bài học quan trọng cho chúng tôi”

Thật vậy, dù năng lực hậu cần của Mỹ rất mạnh song chiến sự Ukraine vẫn là lời nhắc nhở cần thiết rằng hậu cần luôn là yếu tố then chốt với mọi xung đột tiềm tàng trong tương lai, đặc biệt là ở khu vực rộng lớn như Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Bài học về sự nguy hiểm của tác chiến điện tử trên chiến trường hiện đại

Khi tác chiến trên chiến trường hiện đại đòi hỏi các quân đội phải giảm thiểu tín hiệu điện tử và hạn chế sử dụng điện thoại trên chiến trường. Các thiết bị như radar, hệ thống điều khiển máy bay không người lái (UAV) khi hoạt động ở Ukraine đều có nguy cơ bị pháo binh hoặc tên lửa dẫn đường tập kích. Đây được coi là minh chứng cho hiệu quả của lực lượng tác chiến điện tử Nga trên chiến trường.

Tác chiến điện tử chuyên nhằm vào hệ thống thông tin liên lạc, định vị và dẫn đường của đối phương, nhằm xác định vị trí, làm mù, đánh lừa đối phương hoặc hỗ trợ tung đòn tập kích trực tiếp. Loại hình tác chiến thầm lặng này được áp dụng để chống lại pháo binh, tiêm kích, tên lửa hành trình, UAV của đối phương cũng như bảo vệ lực lượng đồng minh. Đặc biệt trên chiến trường Ukraine, bật nguồn điện thoại di động có thể là hành động tự sát bởi lực lượng Nga có thể tận dụng cơ hội này để điều động hỏa lực tập kích.

Những năm qua lục quân Mỹ đã nỗ lực tìm cách che giấu tín hiệu điện tử phát ra từ các sở chỉ huy trên chiến trường. Lực lượng này cũng đang hiện đại hóa hệ thống mạng nhằm ngăn nguy cơ bị đối phương định vị khi xảy ra xung đột với các cường quốc ngang hàng.

Bộ trưởng Lục quân Mỹ cho biết họ cũng đang xem xét khả năng giảm tín hiệu điện tử, nhất là tín hiệu làm lộ đội hình chiến đấu; đồng thời kiểm soát chặt chẽ việc các binh sĩ trẻ mang điện thoại thông minh đến mọi địa điểm làm nhiệm vụ.

Bài học sẵn sàng đối phó với vũ khí đặc biệt UAV

Quân đội Ukraine thường xuyên sử dụng UAV Bayraktar TB2 do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất để tấn công các đội hình thiết giáp và vị trí tập kết lính Nga. Ngược lại lực lượng Nga cũng sử dụng triệt để UAV nhằm xác định vị trí tập kết đối phương và chỉ điểm cho pháo binh bắn phá dữ dội.

Trong nhiều năm qua, biệt là sau cuộc xung đột Nagorno-Karabakh giữa Armenia và Azerbaijan; Lục quân Mỹ càng để mắt hơn đến mối đe dọa từ UAV và đang xem xét việc hiện đại hóa hệ thống phòng thủ tên lửa cũng như phòng không.

Bài học về bảo đảm kho vũ khí

Kể từ khi chiến sự Nga – Ukraine nổ ra, Mỹ đã gửi cho Ukraine lượng lớn vũ khí gồm tên lửa chống tăng Javelin và phòng không Stinger. Chính điều này đã khiến kho dự trữ tên lửa của Washington đang cạn dần. Nghị sĩ Mike Gallagher – Thành viên Ủy ban Quân vụ Hạ viện Mỹ cho biết Washington đã đốt sạch lượng tên lửa Javelin tích trữ trong 7 năm. Đây thực sự là vấn đề quan trọng khi Mỹ đang tìm cách hỗ trợ Ukraine, đồng thời giúp Đài Loan tăng năng lực phòng thủ. Đài Loan sẽ cần tiếp cận những vũ khí tương tự, trong khi đó Washington lại không có đủ kho dự trữ để lấp khoảng trống khí tài đã viện trợ cho Ukraine.

Ông James Taiclet – CEO Tập đoàn Quốc phòng Lockheed Martin cho biết hiện công suất nhà máy chỉ đạt 2.100 tên lửa Javelin /năm và doanh nghiệp đặt mục tiêu nâng công suất lên gấp đôi, tương đương 4.000 tên lửa Javelin/ năm; tuy nhiên quá trình tăng sản lượng có thể mất vài năm. Trước đó hồi cuối tháng 4, Tập đoàn Raytheon cũng đã lên tiếng cảnh báo với việc chuyển giao lượng lớn tên lửa Stinger cho Ukraine, Mỹ sẽ phải mất nhiều năm để bù đắp kho dự trữ này. “Chiến sự Ukraine nhấn mạnh tầm quan trọng của duy trì cơ sở công nghiệp và kho dự trữ bom đạn của Mỹ. Chúng sẽ rất quan trọng trong tương lai, đặc biệt nếu Mỹ tham gia xung đột kéo dài” – bà Christine Wormuth nhấn mạnh.

Thành Nam