Bức tranh xuất khẩu ngành gỗ – Kỳ vọng những “gam màu sáng”
Qúy I/2023, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam tiếp tục nối dài xu hướng lao dốc của quý IV/2022. Bức tranh toàn ngành vẫn hết sức ảm đạm, đặt trong bối cảnh kinh tế thế giới đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, sức mua trên toàn cầu giảm mạnh…
Nối tiếp đà giảm
Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, lũy kế 3 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ ước đạt 2,88 tỷ USD, giảm 28,3% so với cùng kỳ năm 2022; trong đó kim ngạch xuất khẩu sản phẩm gỗ ước đạt 1,87 tỷ USD, giảm 38,5% so với cùng kỳ năm 2022.
Theo Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFOREST), nguyên nhân của sự sụt giảm trên là do ảnh hưởng của biến động kinh tế toàn cầu, sức mua giảm mạnh. Ở thời điểm hiện tại hầu như doanh nghiệp chỉ có đơn hàng nhỏ và chỉ nhận được các đơn hàng tới tháng 6/2023. Do tồn kho nhiều nên các nhà nhập khẩu hạn chế nhập hàng mới. Chỉ những mặt hàng nào lượng tồn kho còn ít thì khách mới đặt mới và doanh nghiệp mới có được đơn hàng.
Đại diện VIFOREST cho biết thêm do trong tháng 2/2023 chỉ số nhu cầu nhà ở của Hoa Kỳ giảm tới 48,1% so với cùng kỳ năm ngoái, kéo theo nhu cầu nhập khẩu các mặt hàng đồ nội thất bằng gỗ của thị trường này cũng sụt giảm mạnh. Hoa Kỳ vốn là thị trường xuất khẩu chủ lực của ngành gỗ Việt, chính vì vậy xuất khẩu sang thị trường này giảm mạnh sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới kim ngạch xuất khẩu chung của toàn ngành.
Còn theo ông Tô Xuân Phúc – chuyên gia phân tích chính sách Tổ chức Forest Trends, đặt trong bối cảnh các yếu tố tác động chính đến cung – cầu tiêu dùng thế giới vẫn đang hiện hữu, lạm phát ở các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam như Hoa Kỳ, EU vẫn đang ở mức cao; cuộc chiến Nga – Ukraine vẫn đang kéo dài và chưa có dấu hiệu kết thúc…, dự kiến các quý tiếp theo của năm 2023 xuất khẩu gỗ, các sản phẩm từ gỗ sẽ không có nhiều biến động và tiếp tục đối mặt với sự co giảm của thị trường.
Thị trường xuất khẩu sẽ “ấm” trở lại
Tuy nhiên bên cạnh những “gam màu xám”, các chuyên gia cũng kỳ vọng trong những tháng còn lại của năm, bức tranh ngành gỗ sẽ được tô vẽ thêm nhiều “gam màu sáng”, nhất là khi tăng trưởng kinh tế của các quốc gia đang dần phục hồi; hoạt động du lịch tăng mạnh thúc đẩy nhu cầu thay thế các sản phẩm nội thất tại nhà hàng khách sạn; hoạt động xây dựng dần khởi sắc kéo nhu cầu về đồ nội thất tăng…
Về triển vọng xuất khẩu đồ gỗ, ông Nguyễn Chánh Phương, Phó Chủ tịch Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ Tp.HCM (Hawa) nhận định bức tranh ngành gỗ sẽ sớm khởi sắc trở lại trong thời gian tới. Dự báo bắt đầu từ tháng 4/2023, đơn hàng sẽ phục hồi đáng kể, ước tăng khoảng 70% so với trước.
Đồng quan điểm, ông Trần Quang Bảo – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết thông qua các hoạt động kết nối, xúc tiến thương mại với các hoạt động hội chợ được tổ chức thời điểm quý I/2023, các doanh nghiệp đã có những đơn hàng từ các thị trường cao cấp như EU, Nhật Bản. Từ những tín hiệu tích cực này, dự kiến bắt đầu từ tháng 4/2023 thị trường sẽ phục hồi dần và dự báo khoảng hết quý II/2023 thị trường xuất khẩu sẽ “ấm” trở lại.
Để vượt qua giai đoạn khó khăn hiện nay, vấn đề tiết giảm chi phí sản xuất được các doanh nghiệp đặt lên hàng đầu. Các nhà máy cũng ưu tiên tái cấu trúc lại dây chuyền sản xuất, đầu tư trang thiết bị để giảm chi phí nhân công.
Trong bối cảnh khó khăn chung, nhằm đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, bù đắp lại mức sụt giảm từ các thị trường chủ lực, nhiều doanh nghiệp năng động chuyển hướng sang tìm khách hàng ở các thị trường tiềm năng khác như Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc… Đồng thời các doanh nghiệp cũng chú trọng đa dạng hoá mẫu mã gắn với nâng cao chất lượng sản phẩm. Theo đó bên cạnh việc lấy gỗ làm nguyên liệu chính, các doanh nghiệp khéo léo gia tăng sự phối hợp với các loại vật liệu khác như kim loại, đá, kính, vải… để qua đó vừa tăng tính thẩm mỹ vừa nâng cao tính ứng dụng của sản phẩm, đáp ứng hiệu quả nhu cầu ngày càng cao của khách hàng.
Phúc Anh
