Biển Đông lại dậy sóng nhân ngày kỷ niệm 5 năm phán quyết PCA
Năm năm sau khi Tòa Trọng tài ở La Hay (PCA) ra phán quyết quốc tế bác bỏ hầu hết các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông, Bắc Kinh đã coi quyết định này là sự “phí phạm giấy mực” trong khi Washington tái khẳng định cam kết bảo vệ Philippines trước cuộc tấn công của Trung Quốc ở vùng biển tranh chấp.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên hôm thứ Hai cho biết có những sai sót “rõ ràng” trong việc tìm hiểu thực tế và áp dụng pháp lý phán quyết, và rằng Mỹ trước tiên nên phê chuẩn Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) trước khi chỉ tay tại Trung Quốc.
Ông Triệu nói: “Phán quyết của trọng tài Biển Đông là bất hợp pháp và là một sự lãng phí giấy tờ không hợp lệ. Chủ quyền và lợi ích của Trung Quốc sẽ không bị ảnh hưởng bởi phán quyết, và Trung Quốc không chấp nhận bất kỳ tuyên bố hoặc hành động nào dựa trên phán quyết. Mỹ lại đang chính trị hóa vấn đề Biển Đông vào dịp kỷ niệm 5 năm ngày ra phán quyết bất hợp pháp – ý đồ chính trị của họ đã được tất cả mọi người biết đến”.
Ông Triệu cho biết Mỹ đã tiến hành giám sát chặt chẽ khu vực và tiến hành khoảng 20 cuộc tập trận hải quân quy mô lớn với ý định chống lại Trung Quốc chỉ trong năm nay.
Hôm Chủ nhật tại Mỹ, Ngoại trưởng Antony Blinken đã kêu gọi Bắc Kinh dừng “hành vi khiêu khích” ở Biển Đông và cho biết hiệp ước phòng thủ chung của nước ông với Philippines sẽ bao gồm việc hỗ trợ cho vào các lực lượng, tàu thuyền hoặc máy bay của Philippines tại vùng biển tranh chấp
Ông cũng khẳng định lại quan điểm của Mỹ – được chính quyền Trump làm rõ vào tháng 7 năm ngoái – bác bỏ mọi tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ngoài khu vực lãnh thổ 12 hải lý xung quanh quần đảo Trường Sa đang tranh chấp và ủng hộ một trật tự hàng hải dựa trên luật lệ quốc tế như UNCLOS.
Nhận xét của Blinken được đưa ra đúng vào ngày kỷ niệm 5 năm phán quyết của Tòa án quốc tế có lợi cho Philippines, điều mà Trung Quốc chưa bao giờ chấp nhận.
Blinken nói: “Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tiếp tục ép buộc và đe dọa các quốc gia ven biển Đông Nam Á, đe dọa quyền tự do hàng hải trên tuyến đường biển thế giới quan trọng này. Chúng tôi kêu gọi CHND Trung Hoa tuân thủ các nghĩa vụ của mình theo luật pháp quốc tế, chấm dứt các hành vi khiêu khích và thực hiện các bước để trấn an cộng đồng quốc tế rằng nước này cam kết tuân thủ trật tự hàng hải dựa trên luật lệ, tôn trọng quyền của tất cả các quốc gia, lớn và nhỏ”.
Ngoại trưởng Philippines Teddy Locsin cho biết trên Twitter hôm thứ Hai rằng phán quyết của tòa án là “một chiến thắng nổi bật cho nền pháp quyền ở nơi có nhiều vấn đề nhất: ở vùng biển rộng lớn”.
Bắc Kinh ngày càng tỏ ra hung hăng trong việc khẳng định yêu sách của mình đối với hầu hết các vùng biển giàu năng lượng, vốn đang tranh chấp của Việt Nam, Malaysia, Brunei và Đài Loan, cũng như Philippines.
Zhu Feng, giám đốc điều hành của Trung tâm Nghiên cứu Hợp tác về Biển Đông của Trung Quốc tại Đại học Nam Kinh, cho biết Mỹ dự định sử dụng ngày kỷ niệm ra phán quyết của trọng tài để bày tỏ rõ ràng quan điểm của mình về vấn đề này. Ông nói: “[Tuyên bố] cũng cho thấy [chính sách] của chính quyền Biden về Biển Đông tương tự như chính sách của Trump. Tình hình chung ở Biển Đông hiện nay tương đối bất ổn. Đây là một phép thử cho mức độ hiệu quả của chính sách Đông Nam Á của Trung Quốc. Đây cũng sẽ là một thách thức và thử thách lớn đối với Trung Quốc, Mỹ và các nước Đông Nam Á trong việc tránh tai nạn xảy ra trên vùng biển này”.
Nhật Anh
