Biden sẽ đối mặt với một Trung Quốc rất khác?

Chưa đầy một tuần sau khi chính quyền mới của Tổng thống Mỹ Joe Biden nhậm chức, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã thể hiện một giọng điệu tự tin vào thứ Hai khi ông kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới hợp tác nhiều hơn với Trung Quốc.

Bài phát biểu quan trọng của ông Tập tại sự kiện Chương trình nghị sự trực tuyến Davos của Diễn đàn Kinh tế Thế giới diễn ra khi thế giới mong chờ một giai đoạn mới trong quan hệ Mỹ-Trung dưới thời Biden, sau cách tiếp cận đơn độc của cựu Tổng thống Donald Trump.

Trung Quốc đang trên đà vượt Mỹ để trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới trong một vài năm và đã dần dần tăng cường sự hiện diện trên toàn cầu.

Tập Cận Bình nói hôm thứ Hai rằng các quốc gia sẽ thất bại nếu họ hoạt động đơn lẻ. Ông không đề cập đến Mỹ hoặc các quốc gia cụ thể, nhưng nêu tên Liên hợp quốc trong lời kêu gọi hợp tác quốc tế.

Trung Quốc ‘quyết đoán hơn ở nước ngoài’

Trái ngược với chính sách đối ngoại của Mỹ dưới thời Trump, Thư ký Báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết chính quyền của Biden sẽ bắt đầu chính sách Trung Quốc của mình với sự “kiên nhẫn” và tham vấn với các đồng minh. Tuy nhiên, bà nói rằng bài phát biểu của ông Tập không thay đổi quan điểm của Mỹ đối với Trung Quốc, cho dù liên quan đến thương mại hay công nghệ.

Psaki nói trong một cuộc họp báo thường kỳ hôm thứ Hai: “Chúng tôi đang cạnh tranh nghiêm túc với Trung Quốc. Những gì chúng tôi thấy trong vài năm qua là Trung Quốc ngày càng độc đoán hơn ở trong nước và quyết đoán hơn ở nước ngoài. Và Bắc Kinh đang thách thức an ninh, sự thịnh vượng và các giá trị của chúng ta theo những cách quan trọng đòi hỏi một cách tiếp cận mới của Mỹ”.

Căng thẳng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ leo thang dưới thời Trump, người đã sử dụng thuế quan và lệnh trừng phạt trong nỗ lực giải quyết các khiếu nại lâu dài về các hoạt động kinh doanh không công bằng của Trung Quốc. Tranh chấp về thương mại nhanh chóng lan sang công nghệ, tài chính, nhân quyền và nguồn gốc của đại dịch COVID-19.

Trong suốt những thăng trầm của mối quan hệ Mỹ-Trung dưới thời chính quyền Trump, Bắc Kinh vẫn duy trì mối quan hệ cởi mở trong việc thảo luận với Mỹ và các quốc gia khác.

Ông Tập cho biết hôm thứ Hai rằng Trung Quốc cam kết mở cửa thị trường hơn nữa cho các doanh nghiệp nước ngoài và giải quyết tranh chấp thông qua đàm phán.

Về phía Mỹ, Biden cho biết hai nước có thể hợp tác với nhau trong các lĩnh vực như vấn đề môi trường và sức khỏe toàn cầu, ngay cả khi cả hai bên ngày càng mâu thuẫn trong nỗ lực đảm bảo lợi thế công nghệ và an ninh quốc gia,

Gabriel Wildau, phó chủ tịch cấp cao tại công ty tư vấn Teneo, cho biết: “Mong muốn của ông Tập được hợp tác với Mỹ về các vấn đề như COVID-19, biến đổi khí hậu và điều phối chính sách kinh tế vĩ mô có phần thực tế và chính quyền Biden có thể sẵn sàng theo đuổi một số hợp tác trong các lĩnh vực này”. Tuy nhiên, Wildau cho rằng ông Tập biết rõ chính quyền Biden có thể sẽ giữ lập trường cứng rắn đối với Trung Quốc.

”Wildau nói rằng các chính sách kinh tế mới ở Trung Quốc là kết quả của việc “giới lãnh đạo thừa nhận rằng môi trường bên ngoài đã trở nên thù địch hơn, và rằng Trung Quốc không còn có thể dựa vào việc tiếp cận các thị trường xuất khẩu nước ngoài và nhập khẩu công nghệ tiên tiến, bất kể Tổng thống Mỹ là ai”.

Minh Anh