Đỉnh điểm căng thẳng thương mại Mỹ – Trung và nguy cơ bùng nổ chiến tranh tiền tệ
Từ khi khởi phát đến nay, cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn luôn trên đà leo thang và ngày càng trở nên khốc liệt hơn bao giờ hết, có nguy cơ làm bùng nổ chiến tranh tiền tệ.
Ngày 5/8, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) thiết lập tỷ giá tham chiếu ngày 5/8 là 6,9225 Nhân dân tệ (CNY) đổi một USD, mức thấp nhất kể từ tháng 12 năm ngoái, khiến tỷ giá Nhân dân tệ tại thị trường cả trong và ngoài Trung Quốc giảm quá mốc 7 tệ đổi 1 USD lần đầu tiên kể từ năm 2008.
Cùng ngày, Bộ Thương mại Trung Quốc cũng đã thông báo ngừng mua nông sản Mỹ nhằm đáp trả Trump áp thuế 10% với 300 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu Trung Quốc. Không loại trừ khả năng Trung Quốc cũng sẽ áp thuế đối với nông sản Mỹ nhập sau ngày 3/8. Tuy nhiên, Bộ Thương mại Trung Quốc vẫn chưa tiết lộ giá trị hàng nhập khẩu nông sản Mỹ có thể chịu mức thuế mới.
Đáp trả lại đòn phản công mạnh mẽ của Trung Quốc, thừa ủy quyền của Tổng thống Donald Trump, Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Steven Mnuchin đã quyết định “Trung Quốc là nước thao túng tiền tệ”. Theo đó, ông Mnuchin sẽ tham vấn Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) để loại trừ ưu thế cạnh tranh không công bằng mà Trung Quốc nhận được từ việc phá giá đồng nội tệ.
Giới chuyên gia cho rằng, xung đột thương mại Mỹ – Trung đã đạt đến một mức độ đặc biệt nghiêm trọng, rất khó đảo ngược. Rủi ro đặt ra là cuộc chiến thương mại đang tiến đến gần ngưỡng có thể làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế, thậm chí suy thoái. Bằng cách khăng khăng giữ vững quan điểm của mình, cả Mỹ và Trung Quốc đang tăng nguy cơ phá vỡ nền kinh tế toàn cầu vốn bắt đầu xuất hiện những vết rạn nứt. “Chúng ta có một cuộc xung đột thương mại đang đi trật đường ray. Chính sách sử dụng thuế quan làm công cụ để giải quyết những bất đồng với Trung Quốc đã thất bại thảm hại”, ông Peter Boockvar – Chuyên gia đầu tư tại Công ty tư vấn tài chính Bleakley Advisory Group nhận định.
Còn ông David Kotok – đồng sáng lập Công ty quản lý đầu tư Cumberland Advisors thì cho rằng cuộc chiến thuế quan ngu ngốc đang diễn ra sẽ gia tăng nguy cơ suy thoái. Căng thẳng thương mại vẫn trên đà leo thang và chắc chắn chưa kết thúc.
Dự cảm về cuộc chiến thương mại chuyển sang giai đoạn mới, nguy hiểm hơn đã thành hiện thực khi Bộ Tài chính Mỹ chính thức liệt Trung Quốc vào danh sách quốc gia thao túng tiền tệ. Hành động bất ngờ này đã làm xáo trộn thị trường tài chính toàn cầu; đồng thời làm dấy lên đồn đoán rằng Trung Quốc có thể thực thi các bước đi mạnh mẽ hơn nữa để giảm giá đồng Nhân dân tệ.
Nguy cơ làm bùng nổ chiến tranh tiền tệ khiến các nhà đầu tư trên thế giới lo sợ. Chỉ số công nghiệp Dow Jones ngày 5/8 đã giảm 767 điểm, tương đương 2,9%. Chỉ số Nasdaq giảm 3,5% – phiên giảm mạnh nhất kể từ cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016. Còn Chỉ số VIX (đo lường mức độ biến động của các chỉ số chứng khoán) thì tăng 40% – mức cao nhất trong 7 tháng qua. Các nhà đầu tư chứng khoán Mỹ đã đổ dồn mua trái phiếu chính phủ, khiến lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm ở mức 1,75%, thấp nhất trong gần 3 năm qua.
Theo chiến lược gia thị trường tại Công ty đầu tư National Securities Corporation – ông Art Hogan, chiến tranh thương mại Mỹ – Trung leo thang chắc chắn sẽ tác động xấu đối với nền kinh tế Mỹ và mức độ xấu như thế nào thì rất khó đoán định. Ông Art Hogan cho rằng chiến tranh thương mại càng tồi tệ, suy thoái càng đến nhanh với kinh tế Mỹ. Trong lịch sử, suy thoái xảy ra do phản ứng với sai lầm trong chính sách tiền tệ. Đây là lần đầu tiên Mỹ phải đối mặt với nguy cơ suy thoái bắt nguồn từ tính toán sai lầm trong chính sách thương mại.
Rất nhiều nhà đầu tư và giám đốc doanh nghiệp đồng tình với chính quyền Trump khi yêu cầu Trung Quốc tham gia cuộc chơi công bằng về thương mại. Các rào cản thương mại phi thuế quan của Bắc Kinh, bao gồm chính sách yêu cầu chuyển giao công nghệ bắt buộc lâu nay đã gây tổn hại nặng nề cho các doanh nghiệp Mỹ làm việc tại Trung Quốc. Tuy nhiên, họ cũng bày tỏ sự quan ngại trước việc Trump dùng đòn thuế làm công cụ để buộc Bắc Kinh nhượng bộ.
