Các nghị sĩ Mỹ hối thúc ngoại trưởng Mike Pompeo lên án Trung Quốc ở Biển Đông

Theo bức thư gửi ngày 29/7 được một nguồn tin từ Mỹ chia sẻ, các thượng nghị sĩ Bob Menendez, Ed Markey, Patrick Leahy và Brian Schatz kêu gọi Ngoại trưởng Pompeo “đảm bảo những hành vi gây hấn và bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông là ưu tiên hàng đầu trong các cuộc thảo luận tại Diễn đàn Khu vực các nước Đông Nam Á (ASEAN) ngày 2/8 tại Bangkok, Thái Lan”.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo dự cuộc họp ngoại trưởng ASEAN – Mỹ tại Singapore hôm 3/8/2018 (Ảnh: Reuters).

“Hành vi của Trung Quốc ở vùng đặc quyền kinh tế của các nước khác, việc họ cải tạo, quân sự hóa các thực thể nhân tạo làm cớ để ép buộc các nước, phớt lờ phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực và việc Trung Quốc gây áp lực buộc ASEAN nhượng bộ trong đàm phán Bộ Quy tắc Ứng xử của các bên trên Biển Đông (COC) đều đáng để Mỹ chú ý hơn, thể hiện vai trò lãnh đạo nhiều hơn cũng như tăng cường hợp tác với các đồng minh và đối tác của chúng ta”, bức thư nêu.

Theo các Thượng Nghị sĩ, Mỹ có lợi ích cốt lõi tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương khi đảm bảo Biển Đông là nơi luật pháp quốc tế được tôn trọng, tự do hàng hải được đảm bảo, dòng chảy thương mại tự do, các tổ chức đa phương là trung tâm và các nước trong khu vực không bị cưỡng ép.

“Việc Trung Quốc dọa nạt, cưỡng ép, chối bỏ công ước ngoại giao và đe dọa sử dụng vũ lực trong vài năm qua đã thách thức nghiêm trọng trước những lợi ích đó”, nhóm thượng nghị sĩ Mỹ nhấn mạnh.

Các thượng nghị sĩ đánh giá cao việc chính quyền Mỹ lên án hành động quân sự hóa Biển Đông của Trung Quốc và hoan nghênh các cuộc tuần tra tự do hàng hải (FONOP) của hải quân Mỹ trong khu vực, nhưng cho rằng “cần hành động nhiều hơn trước những hoạt động gây hấn và ngăn chặn xu hướng hành xử bất chấp của Trung Quốc”.

“Điều này yêu cầu một chiến lược rõ ràng, toàn diện cùng sự đồng thuận với các đồng minh và đối tác, trong đó ASEAN là trung tâm của mọi nỗ lực”, bức thư nhấn mạnh. “Chúng tôi kêu gọi ông hãy coi cuộc gặp tới đây tại Bangkok là cơ hội tạo đồng thuận để bảo vệ quyền của đồng minh và đối tác của Mỹ theo Công ước Liên Hợp Quốc về luật biển (UNCLOS), chấm dứt việc Trung Quốc xâm phạm quyền hợp pháp của các nước, đảm bảo luật pháp và thể chế quốc tế được tôn trọng, và chống lại nỗ lực của Trung Quốc nhằm phá hoại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở”.

Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN lần thứ 52 (AMM-52) diễn ra từ ngày 29/7 đến ngày 3/8 với sự tham dự của đại diện hơn 30 quốc gia. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự hội nghị.

Ngoại trưởng Pompeo tham dự hội nghị để tái khẳng định cam kết của Mỹ với ASEAN. Ông sẽ đồng chủ trì các cuộc họp của Bộ trưởng Mỹ – ASEAN và Bộ trưởng Sáng kiến hạ nguồn Mekong (LMI) lần thứ 12 vào ngày 1/8. Một quan chức Thái Lan giấu tên cho biết ASEAN “sẽ cho phép các nước thảo luận những lo ngại đang diễn ra như tranh chấp trên Biển Đông”.

Thu Huyền