Thủ tướng Anh Theresa May tuyên bố từ chức sau thất bại của Brexit

Ngày 24/5, Bloomberg đưa tin Thủ tướng Anh Theresa May xúc động tuyên bố bà sẽ từ chức thủ tướng sau khi thừa nhận đã thất bại trong nhiệm vụ quan trọng nhất nhiệm kỳ của mình: đưa nước Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU).

Bà May nói rằng nước Anh giờ đây cần một thủ tướng mới để đảm nhận và cố gắng hoàn thành nhiệm vụ mà bà đã thất bại. Bà sẽ từ chức lãnh đạo Đảng Bảo thủ vào ngày 7/6 tới và cuộc bầu chọn cho vị trí lãnh đạo sẽ chính thức bắt đầu vào tuần sau đó.

“Tôi đã làm hết sức mình“, bà May phát biểu trước ống kính máy quay bên ngoài văn phòng thủ tướng trên tại số 10 Phố Downing. “Đây sẽ luôn là điều gây tiếc nuối lớn nhất đối với tôi khi không thể khiến Brexit (Anh rời khỏi EU) xảy ra“.

Trước quyết định từ chức, bà May đã phải đối diện nhiều chỉ trích và áp lực khi các kế hoạch do bà trình lên liên tiếp bị Quốc hội Anh bác bỏ, khiến nước này 2 lần trễ thời hạn rời EU. Kế hoạch Brexit mới bà May trình lên ngày 21/5 đã khiến nhiều thành viên trong chính Đảng Bảo thủ của bà nổi giận. Nhiều nghị sĩ Đảng Bảo thủ đang dọa sẽ bỏ phiếu bất tín nhiệm nếu bà không chịu đi.

Theo Bloomberg, cuộc đua vào Phố Downing sẽ rất khó đoán. Kết quả sẽ định hình hướng đi của Brexit và tất cả lựa chọn – từ việc rời khỏi EU mà không có thoả thuận cho đến huỷ bỏ hẳn Brexit – đều đang được mang trở lại để xem xét.

Quyết định của thủ tướng Anh báo trước sự kết thúc của cuộc “hỗn chiến” liên quan tới Brexit kéo dài 3 năm, đánh dấu sự chia sẽ ngày càng lớn trong đảng của bà và trên khắp nước Anh về việc sẽ rời khỏi EU như thế nào.

Nước Anh trước đó dự kiến rời khỏi EU vào ngày 29/3. Nhưng các dự thảo “chia tay” bà May đàm phán với EU đã không được Quốc hội Anh thông qua, buộc bà phải lùi thời hạn Brexit tới tháng 10 năm nay.

“Tôi đã làm mọi thứ để thuyết phục Quốc hội thông qua dự thảo đó. Nhưng buồn thay, tôi đã không thể làm được điều đó“, bà May nói.

Bà May đưa ra tuyên bố từ chức trong tâm trạng khá xúc động. “Tôi sẽ sớm rời khỏi vị trí mà cả đời tôi vinh dự được nắm giữ – nữ thủ tướng thứ hai nhưng chắc chắn sẽ không phải cuối cùng“, bà May nói, giọng lạc đi vì xúc động trong bài phát biểu trước số 10 Phố Downing ngày 24/5. “Tôi quyết định như vậy không chút oán thán mà với niềm biết ơn to lớn khi có cơ hội được phục vụ đất nước tôi yêu“.

May, nổi tiếng là một chính trị gia kín đáo, vỡ oà cảm xúc khi kết thúc bài phát biểu và trở lại văn phòng thủ tướng.

Mọi chú ý giờ đây đổ dồn vào cuộc tuyển chọn tân thủ tướng cho nước Anh. Ứng viên hàng đầu là Boris Johnson, chính trị gia ủng hộ Brexit và muốn một cuộc “chia ly” mạnh mẽ và nhanh chóng. Nước Anh có thời hạn đến ngày 31/10 để đạt một thoả thuận với 27 nước thành viên EU. Nếu không, nước này sẽ rời khỏi EU trong hỗn loạn mà không có thoả thuận nào để làm bệ đỡ cho nền kinh tế.

Ở châu Âu, lãnh đạo các nước phản ứng trước quyết định của bà May với sự thông cảm cá nhân lẫn quyết tâm tiếp tục làm việc để một Brexit có trật tự diễn ra.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã gửi thông điệp cá nhân với lời cảm ơn dành cho bà May về những việc “can đảm” mà bà đã làm, quan chức nước này cho biết. Trong khi đó, Thủ tướng Đức Angela Merkel đã “luôn hợp tác tốt và tin tưởng bà May, và sẽ tiếp tục làm vậy khi bà còn tại nhiệm“, người phát ngôn Martina Fietz của bà Merkel cho biết.

Mina Andreeva, người phát ngôn của Jean-Claude Juncker, chủ tịch của Ủy ban châu Âu, cho biết: “Theresa May là một phụ nữ can đảm mà ông ấy (Juncker) luôn dành sự tôn trọng lớn lao. Ông ấy cũng sẽ tôn trọng một cách công bằng và thiết lập mối quan hệ công việc với bất kỳ tân thủ tướng nào của nước Anh“.

Trong khi đó, đối thủ của bà May, lãnh đạo Đảng Lao động Jeremy Corbyn, nói rằng bà May “đã có quyết định đúng đắn khi từ chức“. “Giờ đây bà ấy đã chấp nhận điều mà cả nước Anh đã biết suốt nhiều tháng qua: Bà ấy cũng như đảng (Bảo thủ) đầy chia rẽ của bà ấy không thể lãnh đạo“, Corbyn nói.

Bà May sẽ ở lại Phố Downing cho đến tháng sau để chờ kết quả của Đảng Bảo thủ trong cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu tuần này và bà cũng sẽ đón Tổng thống Mỹ Donald Trump trong chuyến thăm Anh sắp tới.

Khánh Đường