Việt Nam – Điểm đến trọng tâm trong tham vọng bành trướng của “gã khổng lồ” đến từ xứ sở kim chi

Ngày 22/9/2023, Tổ hợp Lotte Mall West Lake Hanoi (quy mô quy mô 354.000m2 sàn, tọa lạc tại đường Võ Chí Công, quận Tây Hồ, Tp.Hà Nội) đã chính thức nhấn nút khai trương sau gần 2 tháng ra mắt. Tổ hợp lớn chưa từng có này đi vào hoạt động trong bối cảnh Tập đoàn Lotte vừa rút khỏi Trung Quốc và chuyển hướng đầu tư vào khu vực Đông Nam Á, nổi trội có Việt Nam.

Không phải chờ đến khi đại siêu thị đình đám ra mắt, cái tên Lotte mới gây chú ý mà trên thực tế đây đã là một thương hiệu rất đỗi quen thuộc với người dân Việt qua chuỗi đồ ăn nhanh Lotteria và kẹo cao su Lotte Xylitol. Sau 26 năm đầu tư vào Việt Nam, đã có gần 20 công ty thành viên của Lotte hiện diện trên khắp đất nước hình chữ S, trải dài trên các lĩnh vực từ thực phẩm, hóa chất, bất động sản, khách sạn, giải trí, bán lẻ, thương mại điện tử, tài chính. Trong đó, các đơn vị có doanh thu trên 1.000 tỷ đồng ghi nhận là Lotteria, Lotte Phú Khánh Duty Free, Lotte Mart, Lotte Chemical Việt Nam. Đặc biệt với sự ra đời của Tổ hợp Lotte Mall West Lake Hanoi, Lotte đang “hâm nóng” trở lại tham vọng chiếm lĩnh thị trường Việt Nam.

Cùng nhìn lại những dấu ấn tại Việt Nam trong hơn 2 thập kỷ qua của “gã khổng lồ” đến từ xứ sở kim chi.

Lotte Confectionery

Trước khi trở thành Chaebol của Hàn Quốc, ông Kyuk Ho – nhà sáng lập Lotte đã khởi nghiệp bằng sản phẩm kẹo cao su ở Nhật Bản và Tập đoàn cũng đã khởi động công cuộc đầu tư ở Việt Nam bằng sản phẩm này. Theo đó năm 1998, Công ty TNHH Lotte Việt Nam (Lotte Confectionery) bắt đầu hoạt động nhà máy với sản phẩm kẹo cao su Bub-up và Stick gum. Từ đó đến nay Lotte Confectionery nhanh chóng khẳng định vị thế trên thị trường bằng các nhãn hiệu bánh kẹo mang phong cách Nhật Bản sử dụng hình ảnh đại diện là Doraemon và Pokemon.

Vào năm 2008, Lotte Confectionery tiến hành đầu tư vào Bibica. Mặc dù sẵn sàng chi trả 110.000 đồng/cổ phiếu – cao gấp rưỡi so với thị giá để sở hữu 30% vốn cổ phần của Bibica nhưng hành trình của Lotte tại doanh nghiệp này lại không mấy suôn sẻ. Kết quả là Lotte đã phải tiến hành thoái hết vốn tại Bibica vào năm 2021 và nhường sân chơi lại cho Tập đoàn Pan của ông trùm chứng khoán Nguyễn Duy Hưng.

Thống kê cho thấy giai đoạn 2017-2020, doanh thu của Lotte Confectionery nằm trong khoảng 700-800 tỷ đồng, kỷ lục là năm 2019 với doanh thu 820 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 24 tỷ đồng. Năm 2020, Lotte Confectionery lỗ 11 tỷ đồng và năm 2021 dù ghi nhận 633 tỷ đồng doanh thu nhưng doanh nghiệp lại lỗ 50 tỷ đồng.

Lotteria

Trong số các công ty của Tập đoàn Lotte ở Việt Nam thì chuỗi cửa hàng đồ ăn nhanh Lotteria là 1 trong 4 thành viên ghi nhận doanh thu trên 1.000 tỷ đồng. Dù “sinh sau đẻ muộn” so với KFC nhưng Lotteria lại nhanh chóng chiếm trọn vẹn sự tin yêu của người tiêu dùng bằng các sản phẩm ngoài gà rán như mực, tôm, hamburger. Đến nay Lotteria đã mở hơn 260 cửa hàng tại Việt Nam và là chuỗi đồ ăn nhanh lớn trong top đầu trên thị trường. Mặc dù vậy doanh nghiệp này vẫn ngập trong thua lỗ. Cụ thể năm 2020 Lotteria ghi nhận khoản lỗ sau thuế 142 tỷ đồng và năm 2021 là 197 tỷ đồng.

Lotte Cinema 

Được thành lập năm 2008 với cụm rạp đầu tiên ở Lotte Cinema Diamond – Tp.HCM, đến thời điểm hiện tại Lotte Cinema Việt Nam đã mở rộng ra 40 cụm rạp chiếu phim với quy mô lớn. Năm 2019, Lotte Cinema ghi nhận mức doanh thu kỷ lục 921 tỷ đồng nhưng cũng lỗ đến 773 tỷ đồng. Bước sang năm 2020, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 nên doanh thu của Lotte Cinema sụt giảm chỉ còn 451 tỷ đồng, lỗ 668 tỷ đồng và năm 2021 tiếp tục giảm chỉ còn 336 tỷ đồng, lỗ 466 tỷ đồng.

Lotte Mart

Riêng trong lĩnh vực bán lẻ, Tập đoàn Lotte ghi nhận doanh thu lớn đến từ chuỗi Lotte Mart và Duty Free. Công ty CP Trung tâm Thương mại Lotte Việt Nam – đơn vị sở hữu chuỗi siêu thị Lotte Mart đã nhận được giấy phép đầu tư vào Việt Nam cuối năm 2006. Đến nay sau hơn 15 năm có mặt tại Việt Nam, Lotte Mart đã phát triển thành hệ thống 14 trung tâm thương mại và siêu thị trải khắp các thành phố lớn trên cả nước.

Không quá bất ngờ khi hoạt động siêu thị được ghi nhận chính là lĩnh vực có doanh thu cao nhất trong hệ thống của Lotte Việt Nam cho đến thời điểm hiện tại nhưng trong suốt quá trình kinh doanh ở Việt Nam, chưa năm nào Lotte Mart có lãi. Giai đoạn 2017-2021, doanh thu Lotte Mart có lúc gần 7.000 tỷ đồng, song công ty liên tục lỗ ròng. Điểm sáng chính là lũy kế qua các năm mức lỗ đã giảm dần. Dù vậy thì đến năm 2021, doanh thu của Lotte Mart lại giảm mạnh dưới mức 5.000 tỷ đồng, thua lỗ tới 821 tỷ đồng do ảnh hưởng của đại dịch Covid – 19.

Lotte Chemical

Mặc dù ít được công chúng biết đến nhưng nhựa lại là lĩnh vực đem về doanh thu trên 1.000 tỷ đồng cho Lotte, đồng thời cũng là mảng hiếm hoi ghi nhận lợi nhuận dương.

Thành lập vào năm 2017, Lotte Chemical Việt Nam đặt trụ sở chính ở KCN Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai. Nếu như năm đầu tiên đi vào hoạt động (2018), doanh thu của Lotte Chemical đạt 726 tỷ đồng thì năm 2019, con số này đã tăng lên 1.150 tỷ đồng, năm 2020 là 1.377 tỷ đồng và năm 2021 là 2.731 tỷ đồng. Tháng 4/2020, Lotte Chemical chính thức mua lại Công ty TNHH Vina Polytech – một doanh nghiệp ở Bắc Ninh chuyên sản xuất hạt nhựa PC và nhựa ABS.

Lotte Engineering & Construction

Lotte Engineering & Construction bước chân vào thị trường Việt Nam vào năm 2006 và là cánh tay chủ lực góp phần đưa Lotte trở thành “tay chơi” mạnh trong lĩnh vực bất động sản và khách sạn. Chỉ trong thời gian ngắn, Tập đoàn đã triển khai hàng loạt thương vụ thâu tóm lớn tại thị trường Việt Nam. Ngoài Lotte Mall West Lake Hanoi, Lotte còn tuyên bố rót 1,9 tỷ USD làm dự án Lotte Eco Smart City Thủ Thiêm….

Trước đó vào năm 2013, Lotte đã tiến hành mua lại 70% cổ phần khách sạn 5 sao Legend Saigon (bao gồm 17 tầng với 283 phòng, 6 nhà hàng) từ Tập đoàn Kotobuki và đổi tên thành Lotte Legend Saigon. Giai đoạn 2017 -2020, Lotte Hotel Saigon ghi nhận doanh thu giảm dần. Nếu như năm 2017 doanh thu của khách sạn là 499 tỷ đồng thì đến năm 2019 con số này giảm còn 477 tỷ đồng, năm 2020 giảm còn 202 tỷ đồng và năm 2021 giảm còn 152 tỷ đồng. Ngoại trừ hai năm dịch bệnh này thì lợi nhuận sau thuế của Lotte Hotel Saigon luôn ghi nhận trên 100 tỷ đồng.

Đầu tháng 3/2015, Tập đoàn Lotte tiến hành mua 70% cổ phần của tòa cao ốc Diamond Plaza (Tp.HCM) từ một doanh nghiệp Hàn Quốc khác là Posco. Dù doanh thu và lợi nhuận giảm dần nhưng Diamond Plaza vẫn là điểm sáng trong hệ thống thành viên của Lotte Việt Nam với mức doanh thu trên 400 tỷ đồng, lợi nhuận 160 tỷ đồng – 200 tỷ đồng và ghi nhận biên lợi nhuận ròng lên tới hơn 40%

Chung quy lại, Việt Nam đang là điểm đến trọng tâm trong tham vọng bành trướng của Lotte và “ông lớn” này cũng đã dành hơn 10.000 tỷ won (9,6 tỷ USD) cho các thương vụ mua bán sáp nhập ở nước ngoài. Nói cách khác, Việt Nam đang được xem là “con át chủ bài” trong chiến dịch thâm nhập thị trường ngoại của Lotte.

Nguyệt Mai