Giá gạo có thể đạt mức cao nhất thập kỷ khi Ấn Độ hạn chế xuất khẩu
Giá gạo sẽ tăng sau khi nhà xuất khẩu hàng đầu Ấn Độ cấm xuất khẩu một lượng lớn gạo, gây thêm căng thẳng cho thị trường lương thực toàn cầu vốn đã bị ảnh hưởng bởi thời tiết xấu và xung đột ngày càng trầm trọng ở Ukraine.
Chookiat Ophaswongse, chủ tịch danh dự của Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan, một trong những nhà xuất khẩu ngũ cốc lớn nhất thế giới, cho biết: “Trong ngắn hạn, giá chắc chắn sẽ tăng lên, vấn đề chỉ là nó sẽ tăng cao đến mức nào. Và nó sẽ tăng đột biến chứ không tăng dần.”
Gạo rất quan trọng đối với khẩu phần ăn của hàng tỷ người ở châu Á và châu Phi, và giá gạo tăng cao sẽ gây thêm áp lực lạm phát và làm tăng hóa đơn nhập khẩu cho người mua. Hạn chế của Ấn Độ, áp dụng đối với các lô hàng gạo trắng non-basmati, nhằm mục đích kiểm soát giá nội địa. Động thái này diễn ra khi những lo ngại leo thang về tác động đối với nguồn cung cấp nông sản của mô hình thời tiết El Niño, nhiệt độ tăng cao ở châu Âu và các cuộc tấn công của Nga nhằm vào các cơ sở xuất khẩu của Ukraine.
Peter Timmer, Giáo sư danh dự tại Đại học Harvard, người đã nghiên cứu về an ninh lương thực trong nhiều thập kỷ, cho biết: “Lệnh cấm xuất khẩu của Ấn Độ cần được nhìn nhận trong bối cảnh đáng lo ngại này. Hiện có nhiều lý do hơn đáng kể để lo ngại rằng giá gạo ở châu Á có thể vượt khỏi tầm kiểm soát khá nhanh”.
Động thái mới nhất của Ấn Độ, cộng với việc hạn chế gạo tấm trước đó, ảnh hưởng đến 30% đến 40% tổng lượng xuất khẩu của quốc gia, mặc dù Nomura Holdings Inc cảnh báo các hạn chế có thể được mở rộng để áp dụng cho các loại khác trong trường hợp lượng mưa không đều và lạm phát trong nước gia tăng. Như hiện tại, các quy tắc có thể tác động đến dòng chảy đến Trung Quốc, Malaysia, Philippines, Indonesia và một loạt các quốc gia châu Phi.
Tuy nhiên, các lô hàng vẫn có thể được xuất khẩu trên cơ sở được phép của Ấn Độ đến các quốc gia khác để đáp ứng nhu cầu an ninh lương thực của họ, tùy thuộc vào yêu cầu từ chính phủ của họ. Ngoài ra, xuất khẩu gạo non-basmati và gạo basmati rõ ràng vẫn được vận chuyển và điều đó có thể làm dịu tác động.
Shirley Mustafa, một nhà kinh tế tại Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên hợp quốc (FAO) cho biết mức độ mà lệnh cấm của Ấn Độ sẽ ảnh hưởng đến hàng nhập khẩu của châu Á và châu Phi phụ thuộc vào thời hạn của lệnh cấm và mức độ mà các quốc gia này có thể thu xếp việc mua hàng thông qua các kênh ngoại giao.
Mustafa cho biết các nhà nhập khẩu cũng có thể đa dạng hóa nguồn gốc mua hàng của họ, với điều kiện là các hạn chế xuất khẩu không dẫn đến việc tăng giá từ những nơi này có thể làm giảm nhu cầu, đặc biệt là đối với những người mua nhạy cảm về giá.
Quốc Thịnh
