Nga rút khỏi thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen
Các nhà phân tích cho rằng, việc Nga rút khỏi thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen được cho là sẽ đẩy giá lương thực ở châu Á lên cao hơn nhưng hiện tại tác động này sẽ bị giảm bớt do nhập khẩu từ Ukraine giảm và nguồn cung từ các quốc gia khác tăng lên.
Theo thỏa thuận Biển Đen, châu Á nhận được 46% các lô hàng ngũ cốc và thực phẩm khác, trong khi Tây Âu và châu Phi lần lượt chiếm 40% và 12%.
Theo số liệu của Liên Hợp Quốc, Trung Quốc là nước nhận xuất khẩu lớn nhất, chiếm 7,7 triệu tấn, gần 1/4 tổng số. Nhập khẩu của Trung Quốc bao gồm 5,6 triệu tấn ngô, 1,8 triệu tấn bột hạt hướng dương, 370.000 tấn dầu hướng dương và 340.000 tấn lúa mạch.
Oksana Lesniak, người đứng đầu Văn phòng Châu Á-Thái Bình Dương tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Toàn cầu XXI ở Kiev, nói với Al Jazeera: “30% lượng ngô nhập khẩu của Trung Quốc đến từ Ukraine, và được sử dụng làm thực phẩm, dầu ăn và thức ăn chăn nuôi”.
Pavlo Martyshev, một nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Thực phẩm và Sử dụng đất tại Trường Kinh tế Kiev, nói với Al Jazeera: “Việc chấm dứt thỏa thuận ngũ cốc sẽ có tác động đến an ninh lương thực ở châu Á do giá ngũ cốc và hạt có dầu, cũng như dầu thực vật tăng cao. Điều này có thể đẩy lạm phát lương thực trong khu vực lên cao. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng sẽ không xảy ra tình trạng thiếu hụt thực phẩm về mặt vật chất. Các nước châu Á có khả năng tài chính [không giống như nhiều nước châu Phi], vì vậy họ sẽ có đủ nguồn cung cấp lương thực”.
Martyshev cho biết chính sách đa dạng hóa nhập khẩu của Trung Quốc – bao gồm thỏa thuận năm 2022 đã ký với Brazil để nhập khẩu ngô – sẽ đảm bảo an ninh lương thực, vì Brazil hiện đang có vụ thu hoạch đặc biệt cao.
Tuy nhiên, Martyshev cho biết ông hy vọng giá ngũ cốc toàn cầu sẽ tăng trong những tháng tới do sự sụp đổ của thỏa thuận và các yếu tố khác như thời tiết bất thường do biến đổi khí hậu.
Ông nói: “Hiện tại, tác động này không đáng chú ý vì các quốc gia ở bán cầu bắc đang thu hoạch vụ mùa mới, vì vậy sẽ có đủ ngũ cốc cho tất cả mọi người. Ngoài ra, dự kiến sẽ có một sản lượng ngũ cốc kỷ lục trên thế giới vào năm 2023. Cần lưu ý rằng vụ thu hoạch lớn hiện nay là ngẫu nhiên, vì nó đạt được chủ yếu nhờ điều kiện thời tiết tương đối thuận lợi. Hiện tại, vụ thu hoạch lớn này đang che mờ các vấn đề của cuộc khủng hoảng lương thực”.
Dù là bên hưởng lợi từ thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen và là đồng minh của Nga, nhưng Trung Quốc vẫn chưa thể thuyết phục Nga rút khỏi thỏa thuận này.
Kiev đã mô tả sự sụp đổ của thỏa thuận bằng những thuật ngữ tương đối thảm khốc.
Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmytro Kuleba đã cảnh báo rằng việc Nga rút khỏi thỏa thuận sẽ gây nguy hiểm cho cuộc sống của hàng triệu người trên thế giới, chủ yếu ở châu Á và châu Phi.
Kuleba nói với Al Jazeera: “Bằng cách rút khỏi thỏa thuận ngũ cốc, Nga đã gây nguy hiểm cho cuộc sống của hàng triệu người trên thế giới, chủ yếu ở châu Á và châu Phi,” đồng thời cho biết thêm rằng hành lang lợi ích đã khiến lúa mì, ngô và các mặt hàng liên quan khác giảm 20%.
Kuleba cho biết: “Sau khi Nga tuyên bố rút khỏi thỏa thuận, giá cả có thể sẽ tăng lên, ảnh hưởng đến sinh kế của hàng triệu người trên toàn cầu, bao gồm cả châu Á”.
Quốc Nam
