Hoạt động vận chuyển dầu lén lút của Nga làm dấy lên lo ngại về sự cố tràn dầu

Vùng nước của Vịnh Lakonikos, ở phía đông nam của bán đảo Peloponnese của Hy Lạp, là vùng biển có màu ngọc lam sáng. Bờ biển của nó là nơi làm tổ quan trọng của rùa biển.

Tuy nhiên, nó không chỉ là một nơi có vẻ đẹp tự nhiên. Khu vực này đã trở thành trung tâm chính cho các tàu chở dầu xuất khẩu năng lượng của Nga.

Theo dữ liệu từ công ty nghiên cứu S&P Global, việc vận chuyển dầu thô của Nga từ tàu này sang tàu khác đã phát triển như nấm trong những tháng gần đây, đạt mức cao kỷ lục trong ba tháng đầu năm. Gần Hy Lạp, hơn 3,5 triệu thùng gasoil của Nga, một sản phẩm tinh chế được sử dụng trong hệ thống sưởi ấm và vận chuyển, đã được chuyển giữa các tàu vào tháng 3. Con số này cao hơn bảy lần so với khối lượng mà S&P Global thống kê trong tháng đó vào năm 2022.

Việc vận chuyển dầu của Nga nêu bật sự chuyển đổi mạnh mẽ của thị trường dầu mỏ toàn cầu kể từ khi Tổng thống Vladimir Putin ra lệnh xâm lược Ukraine gần 14 tháng trước. Trong bối cảnh Trung Quốc, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ lấp đầy khoảng trống mà châu Âu để lại, các chuyến vận chuyển đã kéo dài hơn, đòi hỏi nhiều tàu hơn — và dữ liệu của S&P Global cho thấy việc chuyển giao giữa hành trình đã trở nên phổ biến hơn.

Matthew Wright, nhà phân tích hàng hóa cấp cao tại Kpler, một nhóm dữ liệu cho biết: “Chúng tôi đã chứng kiến sự gia tăng lớn trong việc chuyển hàng ở Địa Trung Hải. Các tàu nhỏ hơn đến từ các cảng của Nga, họ chuyển hàng hóa lên các tàu lớn hơn, và sau đó các tàu lớn hơn này sẽ đi đến châu Á”.

Nhiều tàu trong số này là một phần của cái được gọi là “hạm đội xám”. Những người trong ngành như Wright sử dụng thuật ngữ này để chỉ các tàu bắt đầu chở dầu của Nga trong năm qua. Đối với nhiều người, người ta biết rất ít về chủ sở hữu của họ, đó có thể là một công ty vỏ bọc.

“Hạm đội xám” không nhất thiết phải làm bất cứ điều gì lén lút. Nhưng các nhà quan sát phương Tây như Wright nói rằng sự xuất hiện của mạng lưới này, nơi quyền sở hữu thường bị che đậy, đã làm giảm tính minh bạch trong thị trường dầu mỏ, khiến các nhà quản lý khó theo dõi hơn.

Australia, Canada và Mỹ gần đây đã cho biết trong một bản đệ trình lên Tổ chức Hàng hải Quốc tế rằng ngày càng có nhiều tàu ngắt bộ phát đáp của họ một cách trái phép, hoặc “đi trong bóng tối” trước khi chuyển dầu trong vùng biển quốc tế. Họ cho biết việc tắt các bộ tiếp sóng, truyền dữ liệu vị trí, có thể là một cách để trốn tránh các biện pháp trừng phạt.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, khối lượng xuất khẩu dầu của Nga đã tăng trở lại mức được nhìn thấy lần cuối trước khi nước này xâm chiếm Ukraine, mặc dù nước này vẫn đang vật lộn với sự sụt giảm mạnh doanh thu từ những mặt hàng xuất khẩu này. Nhóm G7 đã áp đặt mức trần đối với giá dầu và các sản phẩm dầu của Nga, và một nhóm người mua nhỏ hơn cũng có thể thương lượng mức chiết khấu lớn hơn.

Sử dụng hình ảnh vệ tinh từ công ty công nghệ vũ trụ Maxar, CNN đã có thể theo dõi các cặp tàu chở dầu nằm rải rác trên Vịnh Lakonikos. Cùng với Kpler, CNN đã tìm hiểu chi tiết về một trong những vụ vận chuyển dầu,

Theo dữ liệu từ bộ tiếp sóng của hai con tàu, chiếc tàu chở dầu nhỏ hơn đã cập cảng St. Petersburg, Nga, nơi nó nhận một lô hàng dầu nhiên liệu vào cuối tháng 2. CNN sau đó đã theo dõi con tàu xung quanh Tây Âu đến Biển Địa Trung Hải. Tại thời điểm đó, nó dỡ hàng hóa của mình lên một con tàu lớn hơn đã đến từ hướng cảng Novorossiysk ở Biển Đen của Nga. Kpler coi con tàu này là một phần của “hạm đội xám”.

Canada, Nhật Bản và Vương quốc Anh đã chỉ ra rằng nguy cơ va chạm bất ngờ giữa các tàu sẽ cao hơn nếu các bộ tiếp sóng bị tắt. Kpler đã ghi lại nhiều trường hợp vào năm 2022.

Huy Diệu