Mỹ: Xe buýt điện trường học đối mặt với thách thức vì giá cao

Hiện tại, chỉ một phần rất nhỏ trong số khoảng 480.000 xe buýt trường học ở Mỹ là chạy bằng pin. Hầu hết vẫn sử dụng động cơ xăng hoặc dầu diesel, giống trong nhiều thập kỷ qua. Nhưng nhờ công nghệ xe điện đang phát triển nhanh chóng – và các ưu đãi mới có sẵn theo Luật Cơ sở hạ tầng lưỡng đảng và Đạo luật Giảm lạm phát – xe buýt điện của trường học sẽ trở nên phổ biến hơn nhiều trong thập kỷ tới.

Các nhà hoạt động môi trường đã làm việc trong nhiều năm để cố gắng thay thế xe buýt trường học chạy bằng động cơ diesel và xăng bằng các mẫu xe điện mới. Cho đến gần đây, họ phải đối mặt với một số thách thức lớn: Chỉ có một số công ty sản xuất xe buýt trường học chạy hoàn toàn bằng điện, giá hiện ở mức rất cao và nhu cầu về cơ sở hạ tầng “tiếp nhiên liệu” và bảo trì mới để thay thế động cơ diesel rất khó để đáp ứng.

Điều đó đang bắt đầu thay đổi. Trong vài năm qua, nhiều công ty – bao gồm các nhà sản xuất xe buýt trường học lâu đời – đã bắt đầu sản xuất xe buýt điện cho trường học, các khoản trợ cấp của chính phủ đã tăng lên, và các cơ quan quản lý cũng như các tổ chức phi lợi nhuận đã làm việc để giáo dục các khu học chánh, các tiện ích và công chúng về những lợi thế của xe buýt điện.

Nhưng điều này không giống như bán ô tô điện thông thường. Các khu học chánh phải điều hướng một loạt các khoản trợ cấp và hạn chế khó hiểu — và đối mặt với một thực tế khó xử là hiện tại, một chiếc xe buýt EV mới đắt hơn rất nhiều so với một chiếc xe buýt chạy bằng động cơ diesel truyền thống (trên thực tế, gấp ba đến bốn lần).

Thật khó để tạo ra một phiên bản chạy bằng pin của một chiếc xe tải đường dài, giống như công ty khởi nghiệp EV mà Nikola đang làm việc, vì pin cần thiết để vận chuyển quãng đường nặng rất nhiều và mất hàng giờ để sạc lại.
Nhưng trường hợp của một chiếc xe buýt trường học – chỉ cần quãng đường giới hạn và có nhiều thời gian nhàn rỗi để sạc lại – thì đơn giản hơn nhiều. Và những lợi thế cho xe buýt truyền thống là rõ ràng.

Xe buýt điện trường học, hay ESB, không chỉ giúp ích cho môi trường — do không thải ra khói dầu diesel hoặc khí thải khác — mà chúng còn tốt hơn cho những đứa trẻ, đặc biệt là những trẻ mắc bệnh hô hấp mãn tính như hen suyễn.

Giống như các loại xe điện khác, ESB cũng có khả năng có chi phí bảo trì theo thời gian thấp hơn so với các loại xe đốt trong.

Ngoài ra, pin lớn của xe buýt có thể lưu trữ và cung cấp năng lượng cho các tòa nhà và các thiết bị khác, dù là tạm thời trong trường hợp khẩn cấp hay là một phần của chiến lược năng lượng tái tạo lớn hơn.
Tuy nhiên, tất cả những lợi thế đó đều đi kèm với một mức giá cao.

Các phiên bản chạy bằng pin của xe buýt trường học nhỏ “Loại A” có giá khoảng 250.000 đô la, so với 50.000 đến 65.000 đô la cho động cơ diesel; xe buýt cỡ lớn “Loại C” hoặc “Loại D” có thể dao động từ 320,000 đến 440,000 đô la ở dạng xe điện, so với khoảng 100,000 đô la đối với động cơ diesel.
Sue Gander, cựu quan chức Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ, nói với CNBC trong một cuộc phỏng vấn gần đây: “Chúng tôi nghĩ rằng trong ba hoặc bốn năm tới, khi chi phí giảm xuống, khi quy mô tăng lên, chúng tôi sẽ cần có những biện pháp khuyến khích đó để làm cho các con số trở nên có hiệu quả”.

Huy Hoàng