Biến động tiền tệ khiến các nước nhập khẩu lương thực lao đao
Các quốc gia phụ thuộc vào nhập khẩu lương thực như Ghana, Pakistan…đang lâm vào thế khó trước tác động của lãi suất, đồng USD và giá hàng hoá đồng loạt tăng cao.
Theo các chuyên gia, do hàng hoá thường được định giá bằng đồng USD nên việc lãi suất tăng cao, đồng bạc xanh tăng giá đã làm giảm khả năng thanh toán của các nhà nhập khẩu. Chưa kể dự trữ ngoại tệ sụt giảm ở một số nước cũng làm giảm khả năng tiếp cận đồng USD cũng như việc thanh toán chậm ở các ngân hàng.
Ông Alex Sanfeliu – Giám đốc bộ phận thương mại thế giới của Tập đoàn Cargill cho biết giá hàng hóa tăng quá cao khiến họ gặp khó trong việc mua hàng.
Không chỉ các quốc gia phụ thuộc vào nhập khẩu lương thực mà đây là thực trạng chung tại nhiều nước trên thế giới. Sức mua giảm và tình trạng thiếu USD trầm trọng khiến việc nhập khẩu hàng hoá trở nên khó khăn hơn, nhất là sau cuộc xung đột Nga – Ukraine.
Tình hình này buộc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) phải lên tiếng cảnh báo về một thảm hoạ nghiêm trọng như cuộc khủng hoảng lương thực những năm 2007-2008. Chương trình Lương thực thế giới cũng cảnh báo rằng toàn cầu đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng lương thực lớn nhất trong lịch sử cận đại.
Hiện các nhà nhập khẩu đang phải đau đầu với hàng loạt khó khăn: chi phí gia tăng, nguồn vốn thu hẹp, thiếu USD để đảm bảo lô hàng của họ được thông quan đúng hạn. Theo nhà tư vấn chuyên về thị trường hàng hóa và châu Phi Tedd George, dù căng thẳng với việc thanh toán bằng USD là khó khăn thường trực song áp lực trong giai đoạn hiện nay là quá lớn.
Trong năm nay đồng Cendi tại Ghana đã mất giá khoảng 44% so với USD tạo ra những lo lắng về nguồn cung hàng hóa tại nước này, nhất là các mặt hàng thực phẩm ngay trước thềm Giáng sinh. Ông Samson Asaki Awingobit – Thư ký điều hành Hiệp hội các nhà xuất nhập khẩu của Ghana cho biết đồng USD đang nuốt chửng đồng Cendi và các nhà nhập khẩu tại Ghana đang trong tình thế vô vọng.
Còn theo Monika Tothova – Nhà kinh tế tại Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên hợp quốc, đồng USD tăng cao có nguy cơ làm xói mòn lợi ích của cả nhà nhập khẩu lẫn người tiêu dùng, nhất là khi các hoá đơn nhập khẩu lương thực toàn cầu trong năm nay đều ở mức cao kỷ lục. Chưa kể những lo ngại về nguồn cung lương thực từ Biển Đen ngày càng gia tăng tỷ lệ thuận với mức độ leo thang của cuộc chiến Nga – Ukraine. Ngoài ra hiện tượng thời tiết khắc nghiệt trong những tháng gần đây, dự trữ lương thực giảm và giá năng lượng tăng cũng đẩy chi phí sản xuất lương thực tăng cao.
Ông Muzzammil Rauf Chappal – Chủ tịch Hiệp hội ngũ cốc Pakistan cho biết nước này đang bị lũ lụt tàn phá và nỗ lực ngăn chặn ngoại hối chảy ra ngoài của Chính phủ khiến các container thực phẩm bị ùn ứ tại các cảng đẩy giá cả tăng vọt. Chỉ đến khi tân Bộ trưởng Bộ Tài chính Pakistan cam kết sẽ xử lý các giao dịch đang bị trì hoãn do thiếu USD trên thị trường liên ngân hàng thì giá thực phẩm mới dần hạ nhiệt…
Tại Ai Cập, khoảng 700.000 tấn ngũ cốc đã bị mắc kẹt tại các cảng kể từ đầu tháng 9 khiến 80% các nhà máy xay xát tại quốc gia này phải ngừng hoạt động vì thiếu nguyên liệu. Hôm 12/10, cơ quan chức năng nước này tuyên bố sẽ cung cấp lúa mỳ và bột mỳ cho các nhà máy tư nhân cũng như các nhà máy sản xuất mì ống.
Ông Alex Sanfeliu dự báo trong những tháng tới lượng lúa mỳ xuất khẩu trên toàn cầu sẽ giảm khoảng 6%, tương tự ngô và đậu tương sẽ giảm 3%. Nguyên nhân là do các nước đang phát triển đang phải vật lộn để chi trả các khoản chi phí lương thực, thức ăn chăn nuôi….
Còn tại Bangladesh, nhiều khả năng Tập đoàn kinh doanh sẽ phải cắt giảm lượng lúa mỳ nhập khẩu, đặt trong bối cảnh đồng USD tăng mạnh đẩy chi phí nhập khẩu tăng hơn 20%. Ông Taslim Shahriar – đại diện của Meghna Group of Industries cho biết biến động tiền tệ khiến Tập đoàn bị tổn thất lớn và đây là điều chưa từng có tiền lệ.
Thiện Anh
