FED tăng lãi suất liên tục và những tác động đến kinh tế Việt Nam
Để kéo giảm lạm phát, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) đã quyết định tăng lãi suất cơ bản thêm 0,75%, đưa lãi suất tham chiếu tại Mỹ lên mức cao nhất kể từ tháng 12/2018 là 2,25% – 2,5%. FED cho biết sẽ tiếp tục tăng lãi suất cho tới khi lạm phát quay trở lại mức 2% song các chuyên gia khuyến cáo việc FED liên tục tăng lãi suất sẽ gây áp lực lên các quốc gia có hoạt động xuất khẩu vào Mỹ, trong đó có Việt Nam…
Theo ông Jerome Powell – Chủ tịch FED, mặc dù lãi suất cao sẽ khiến cho người dân khó có thể mua nhà đất hoặc đầu tư song nó sẽ giúp cho nền kinh tế Mỹ tăng trưởng chậm lại để chuỗi cung ứng có thể cân bằng với nhu cầu thị trường.
Còn nhớ thời điểm năm 1980, lạm phát ở Mỹ đã tăng lên mức kỷ lục 13,5%. Để kìm chế lạm phát, FED đã tăng lãi suất lên đến 20%. Tuy lúc đó Mỹ đã kiểm soát thành công lạm phát song việc FED tăng lãi suất quá cao vô tình đẩy quốc gia lâm vào một cuộc khủng hoảng kinh tế. Bài học kinh nghiệm rút ra là FED phải biết cân bằng, hài hòa giữa việc kiểm soát lạm phát và ngăn ngừa suy thoái kinh tế.
Quyết định tăng lãi suất lần 4 của FED được đưa ra trong bối cảnh các nhà kinh tế và hoạch định chính sách lo ngại nền kinh tế lớn nhất thế giới đang phải đối mặt với nguy cơ một cuộc suy thoái kéo dai khi GDP 2 quý đầu năm liên tục giảm. Ở phố Wall, các nhà đầu tư cũng đang chuẩn bị tâm thế cho một cuộc khủng hoảng kinh tế sắp sửa diễn ra.
Tuy nhiên, ông Jerome Powell lại bày tỏ quan điểm lạc quan khi cho rằng kinh tế Mỹ hiện không vướng nguy cơ suy thoái như nhiều người lo ngại. “Tôi không nghĩ là kinh tế Mỹ hiện nay đang suy thoái, và lý do ở đây là có quá nhiều lĩnh vực trong nền kinh tế đang hoạt động rất tốt” – Chủ tịch FED nhấn mạnh.
Tuy nhiên các chuyên gia khuyến cáo việc FED liên tục tăng lãi suất sẽ gây áp lực lên các quốc gia có hoạt động xuất khẩu vào Mỹ, trong đó có Việt Nam. Cụ thể FED tăng lãi suất sẽ khiến đồng USD lên giá so với hầu hết các đồng tiền khác, trong đó có VND, tạo sức ép lớn hơn lên tỉ giá USD/VND.
Theo đó kể từ lần FED tăng lãi suất đầu tiên (ngày 16/3) đến nay, tỉ giá USD/VND đã tăng liên tục. Tại Vietcombank, giá bán USD đã tăng 500 đồng/USD (tương đương mức tăng 2,15%), từ mức 23.020 đồng/USD ngày 16/3 tăng lên 23.520 đồng/USD vào ngày 28/7. Tương tự, giá mua USD tiền mặt cũng tăng tương ứng từ 22.710 đồng/USD lên 23.210 đồng/USD.
Tỷ lệ thuận với lãi suất cho vay, các ngân hàng thương mại cũng đồng loạt tăng lãi suất huy động với mức tăng dao động từ 0,3 – 0,5% tùy theo kỳ hạn. Ở thời điểm hiện tại, xu hướng này vẫn tiếp tục diễn ra.
Theo các chuyên gia, việc FED liên tục tăng lãi suất trong những tháng gần đây đã kéo giảm đà tăng trưởng của nền kinh tế thế giới; trong khi đó chi phí đi vay của doanh nghiệp và người dân lại tăng lên khiến họ trở nên thận trọng trong đầu tư, tiêu dùng, kéo theo sức cầu của hàng xuất khẩu Việt Nam cũng giảm đáng kể
Đặt trong bối cảnh độ mở của nền kinh tế Việt Nam đang ở mức cao và Mỹ là đối tác xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam, diễn biến này có thể ảnh hưởng đến đà phục hồi kinh tế của Việt Nam.
Tuy nhiên các chuyên gia dự báo tỉ giá USD/VND tăng không quá lớn do dự trữ ngoại hối của Việt Nam vẫn ở mức khá cao sẽ góp phần tạo “vách chắn” cho nền kinh tế trước các cú sốc bên ngoài và ổn định tỉ giá. Đó là lý do Ngân hàng Nhà nước vẫn kiên định chính sách điều hành tỉ giá linh hoạt và dự báo nguồn cung ngoại tệ (kiều hối, giải ngân vốn FDI) vẫn tăng, cán cân thương mại cả năm vẫn thặng dư…
Theo ông Michael Kokalari – Kinh tế trưởng VinaCapital, nếu so với một số thị trường mới nổi và cận biên khác, Việt Nam có khả năng chống chọi tốt hơn đối với việc FED tăng lãi suất và các rủi ro toàn cầu khác nhờ vào các chính sách, đường lối đúng đắn mà Chính phủ Việt Nam đã kiên trì thực hiện trong suốt thập niên qua nhằm cân bằng giữa tăng trưởng và ổn định kinh tế.
Trái ngược với mức lạm phát cao đang bủa vây các quốc gia ASEAN mới nổi, ông Kokalari dự báo lạm phát của Việt Nam sẽ đạt mức trung bình 3,5% trong năm nay. Chính vì vậy Ngân hàng Nhà nước không cần dùng tới công cụ tăng lãi suất chính sách (hiện đang ở mức khoảng 4%) để ổn định tỷ giá, hạ nhiệt lạm phát.
Bảo Nam
