Vén màn bí mật về đường ống dẫn khí khổng lồ nối Nga và Trung Quốc
Power of Siberia – đường ống dẫn khí đầu tiên đưa khí đốt từ Siberia đến Thượng Hải đang trong giai đoạn nước rút. Với giá trị đầu tư lên đến 55 tỷ USD, dự án này là một phần quan trọng trong thỏa thuận 400 tỷ USD giữa Nga và Trung Quốc nhằm cung cấp cho Bắc Kinh 38 tỷ m3 khí tự nhiên mỗi năm, trong vòng 30 năm.
Được biết các công ty năng lượng quốc doanh, bao gồm Tập đoàn Gazprom của Nga và Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc đã xây dựng đường ống dẫn khí Power of Siberia trong khoảng 8 năm. Đường ống bắt đầu dẫn khí tới khu vực miền Bắc Trung Quốc từ tháng 12/2019; sau đó đường ống tiếp tục xây dựng giai đoạn 2 để dẫn tới vùng phía Đông của Trung Quốc và chính thức đi vào vận hành tháng 12/2020. Phần phía Nam, cũng là phần cuối cùng của đường ống này dự kiến sẽ bắt đầu cung cấp khí đốt vào năm 2025.
Theo số liệu ước đoán, toàn bộ dự án đường ống dẫn khí Power of Siberia có tổng vốn đầu tư dao động từ 55 tới 70 tỷ USD, bao gồm cả việc mở thêm mỏ và xây dựng nhà máy xử lý khí đốt. Toàn tuyến có 9 trạm bơm với tổng chiều dài khi hoàn thành gần 4.000 km; công suất tối đa lên tới 61 tỷ m3 khí tự nhiên/năm, trong đó có 38 tỷ m3 được cung cấp cho Trung Quốc.
Đường ống được thiết kế có thể chịu được nhiệt độ thấp tới -62 độ C và không bị hư hại trong môi trường động đất hay biến dạng địa chất. Khối lượng các ống được sử dụng lên tới 2,25 triệu tấn.
Là quốc gia nhập khẩu năng lượng lớn nhất thế giới, đường ống dẫn khí Power of Siberia được ví như chìa khóa giúp Trung Quốc đa dạng hóa nguồn cung khí đốt; đồng thời giúp nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới giảm phụ thuộc vào than, qua đó giảm phát thải carbon. Đó cũng là lý do Bắc Kinh từ chối lên án Moscow đã mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.
Về phía Nga, dự án Power of Siberia sẽ giúp Nga có một khách hàng khổng lồ là Trung Quốc – nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới. Đặt trong bối cảnh Mátxcơva có nguy cơ mất khách hàng lớn là Liên minh Châu Âu (EU) vì cuộc chiến tại Ukraina thì đường ống này sẽ giúp Nga giảm phụ thuộc vào khách hàng châu Âu vốn đang có kế hoạch giảm nhập 2/3 lượng khí đốt của Nga sau khi Moscow phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.
Với việc chiếm tới 20% tổng lượng khí đốt toàn cầu, Nga được xem là quốc gia có trữ lượng khí đốt tự nhiên lớn nhất thế giới. Trong khi đó Trung Quốc nhiều năm qua là nhà nhập khẩu năng lượng lớn nhất thế giới, chính vì vậy việc Moscow “bắt tay” cùng Bắc Kinh trong bối cảnh phương Tây đang ngày càng gia tăng áp lực là điều hết sức hiển nhiên.
Tuy nhiên Power of Siberia không phải dự án mới bởi tiền thân của dự án này là Chương trình Khí đốt Miền Đông được Bộ Công nghiệp và Năng lượng Nga phê duyệt vào năm 2007, bao gồm việc xây dựng đường ống dẫn khí Yakutia-Khabarovsk-Vladivostok. Ngày 29/10/2012, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chỉ thị cho ông Alexey Miller – Giám đốc điều hành của Gazprom bắt đầu xây dựng đường ống và đến cuối năm 2012 thì dự án đổi tên thành Power of Siberia.
Ngày 21/5/2014, Nga và Trung Quốc ký thỏa thuận cung cấp khí đốt kéo dài 30 năm trị giá 400 tỷ USD; đến ngày 1/9/2014 thì chính thức khởi động tại Yakutsk – Nga. Việc xây dựng đường ống ở phần lãnh thổ Trung Quốc được khởi động ngày 20/6/2015. Vào ngày 4/9/2016, ông Miller của Gazprom và ông Wang Yilin, chủ tịch Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc đã ký thỏa thuận xây dựng dự án vượt sông Amur cho đường ống. Hai đường hầm dưới sông được China Petroleum Pipeline hoàn thành vào tháng 3/2019.
Năm 2017, việc xây dựng hệ thống bơm ở Atamanskaya (Zeyskaya) chính thức bắt đầu. Các trạm bơm Atamanskaya và Chayandinskaya được hoàn thành vào năm 2019. Dự kiến tới năm 2022, việc xây dựng hệ thống các trạm bơm khí này sẽ hoàn tất. Đường ống này được bơm khí vào tháng 10/2019 và lô khí đốt đầu tiên tới Trung Quốc vào ngày 2/12/2019.
Hoàng Trung
