Các quốc gia Đông Nam Á nỗ lực hạ nhiệt lạm phát

Đặt trong bối cảnh giá lương thực – dầu thô tăng cao, lạm phát đang lan rộng trên toàn cầu nói chung – Đông Nam Á nói riêng, các nước trong khu vực đang nỗ lực vượt qua khủng hoảng, hạ nhiệt lạm phát bằng nhiều biện pháp khác nhau…

Indonesia trợ giá nhiên liệu

Ở Indonesia, lạm phát năng lượng đã tăng đều đặn từ đầu năm 2022 và trong tháng 4 tốc độ tăng đạt 4% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhằm giữ ổn định giá trong bối cảnh lạm phát gia tăng, hồi tháng 5 Quốc hội Indonesia đã chấp thuận đề nghị của chính phủ về việc nâng mức trợ cấp và bù giá năng lượng năm 2022 lên 349,9 nghìn tỷ IDR (23,8 tỷ USD); đồng thời dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu dầu cọ kéo dài 3 tuần để tăng cường nguồn cung dầu ăn trong nước.

Tuy nhiên bước sang tháng 6, lạm phát đã tăng 4,35% – tốc độ nhanh nhất trong 5 năm trở lại đây và vượt xa phạm vi mục tiêu năm 2022 của Ngân hàng Trung ương Indonesia (2-4%). Theo ông Zamroni Salim – người đứng đầu Trung tâm nghiên cứu vĩ mô và tài chính thuộc Cơ quan Nghiên cứu và Đổi mới Quốc gia, các biện pháp hạ nhiệt lạm phát của Indonesia chủ yếu xoay quanh việc trợ cấp để tránh tăng đột biến giá các mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, thực phẩm…. Chế độ giá quản lý của Indonesia cho thấy chính phủ đưa ra chính sách giá rộng rãi đối với các mặt hàng được trợ giá như nhiên liệu, điện và phương tiện giao thông công cộng. Nếu lạm phát dưới 10% vẫn có thể nằm trong tầm kiểm soát; tuy nhiên nếu lạm phát ở mức tương đối cao (khoảng 10% trở lên) sẽ làm giảm hoặc xói mòn tăng trưởng kinh tế cũng như sức mua của người dân.

Malaysia – Viện trợ cho các gia đình thu nhập thấp

Trong tháng 5/2022, giá tiêu dùng tại Malaysia tăng 2,8%, trong phạm vi dự đoán của Ngân hàng Trung ương nước này (2,2-3,2%). Tuy nhiên nguy cơ về những những điều tồi tệ hơn vẫn có thể xảy ra.

Đặt trong bối cảnh giá hàng hóa tăng mạnh, chính phủ Malaysia đã phải công bố khoản hỗ trợ tiền mặt bổ sung 630 triệu ringgit (tương đương 142,2 triệu USD) cho các gia đình có thu nhập thấp. Trước đó chính phủ nước này cũng đã tung ra khoản hỗ trợ tiền mặt trị giá 8,2 tỷ ringgit.

Gần đây nhất, Thủ tướng Ismail Sabri Yaakob đã thành lập đội đặc nhiệm chống lạm phát, có nhiệm vụ khuyến khích các nhà bán lẻ, các trung tâm mua sắm tổ chức các chiến dịch bán hàng khuyến mại và chỉ thị các cơ quan chính phủ thiết lập cơ chế giảm giá bán lẻ dầu ăn.

Mặc dù ở thời điểm hiện tại, Malaysia đã kiểm soát tốt hơn lạm phát giá năng lượng nhờ hiệu ứng cơ sở thuận lợi và kiểm soát giá song theo khuyến nghị của các chuyên gia, chính phủ nước này cần đưa ra các chính sách bền vững hơn để cách ly nền kinh tế và công chúng khỏi các cú sốc giá cả, nhất là khi các rủi ro lạm phát đều nằm ngoài tầm kiểm soát của chính phủ.

Philippines – Dành ưu tiên cao nhất cho nông nghiệp

Giá dầu đột ngột tăng vọt, chi phí giao thông, tiện ích và giá thực phẩm tăng cao đã đẩy lạm phát tại Philippines tăng lên 20% trong tháng 4 năm nay và cũng là mức cao nhất trong gần 4 năm trở lại đây. Tuy nhiên theo Tổng thống mới đắc cử Ferdinand Marcos Jnr, giá cả tăng vọt không phản ánh tình hình thực tế vì phần lớn lạm phát được nhập khẩu và gây ra bởi những biến số mà Chính phủ không kiểm soát được.

Tân Tổng thống cam kết sẽ kiềm chế lạm phát bằng cách tăng nhập khẩu thịt lợn, gà và bò; đồng thời tăng sản lượng gạo và ngô trong nước. “Chúng ta chỉ có thể xây dựng một nền kinh tế mạnh khi có một nền tảng nông nghiệp vững mạnh. Đó là lý do chúng tôi luôn dành ưu tiên cao nhất cho lĩnh vực nông nghiệp” – ông Ferdinand Marcos Jnr nhấn mạnh.

Riêng trong lĩnh vực giao thông, tân Tổng thống dự định tiếp tục trợ giá nhiên liệu cho xe jeepney và xe ba bánh, còn trợ giá tàu điện chỉ dành cho đối tượng sinh viên.

Singapore – Tăng viện trợ cho các hộ gia đình

Giống như các quốc gia khác trong khu vực, chỉ số lạm phát chính của Singapore có xu hướng cao hơn dự kiến do giá thực phẩm và tiện ích cao hơn. Cụ thể trong tháng 5/2022, lạm phát cơ bản tại Singapore đã tăng 3,6% vào tháng 5, tốc độ nhanh nhất trong 13 năm theo dữ liệu từ ngân hàng trung ương nước này. Tuy nhiên với chính sách tiền tệ tập trung vào tỷ giá hối đoái, cho phép đồng đôla Singapore tăng giá song song với các điều kiện thương mại hiện tại để giảm lạm phát nhập khẩu…, Chính phủ Singapore tin tưởng lạm phát sẽ sớm được kiểm soát.

Theo ghi nhận của Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Lawrence Wong, chính sách này cũng đã giúp Đảo quốc sư tử giữ lạm phát ở mức khiêm tốn hơn 3% đối với giá thực phẩm không nấu chín trong quý I/2022, so với mức tăng 20,3% của giá thực phẩm toàn cầu. Tuy nhiên những tín hiệu tích cực này vẫn không thể làm vơi đi nỗi lo lắng, phiền muộn của người dân Singapore. Nền tảng cố vấn tài chính kỹ thuật số Endowus cho biết 45% trong số 680 người Singapore cho biết mối quan tâm tài chính hàng đầu của họ trong năm nay chính là lạm phát.

Tháng trước, Phó Thủ tướng Lawrence Wong đã công bố gói viện trợ bổ sung 1,5 tỷ đôla Singapore (1,1 tỷ USD) để giảm bớt áp lực giá cho 1,5 triệu người Singapore thu nhập thấp nhất. Khẳng định nền kinh tế Singapore đang hoạt động ở mức cao hơn một chút so với tiềm năng, ông Wong cũng đồng thời bày tỏ hy vọng rằng các lĩnh vực kinh tế sẽ tăng trưởng lành mạnh và tỷ lệ thất nghiệp sẽ thấp hơn mức trước đại dịch.

Trước mắt Singapore vẫn sẽ tiến hành kế hoạch tăng hai giai đoạn đối với thuế hàng hóa và dịch vụ (GST), với việc tăng thêm 1% lên con số 8% vào năm 2023 và năm 2024 sẽ là 9%. Song song với kế hoạch này là “Gói đảm bảo” trị giá 6,6 tỷ đôla Singapore sẽ được tung ra trước để giúp tất cả các hộ gia đình giảm thiểu sự ảnh hưởng bởi việc tăng thuế tiêu dùng.

Thái Lan – Cân nhắc tăng lãi suất

Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, sau khi mạnh tay vay nợ trong thời kỳ đại dịch, chính phủ Thái Lan còn rất ít lựa chọn để hạ nhiệt lạm phát ngoài biện pháp tăng lãi suất vì giá nhiên liệu kỷ lục làm tăng chi phí sinh hoạt của người dân.

Tháng 6 vừa qua, lạm phát tại Thái Lan đã tăng tới 7,66% – tốc độ nhanh nhất trong số 5 nền kinh tế lớn nhất ASEAN. Các chuyên gia dự báo tại cuộc họp vào tháng 8 tới, nhiều khả năng Ngân hàng Trung ương Thái Lan sẽ tăng lãi suất cơ bản để kìm chế lạm phát, bất chấp việc tăng lãi suất có thể gây thiệt hại cho chi tiêu của người tiêu dùng.

Giá dầu diesel đã tăng vọt 20% lên 35 baht (tương đương 97 cent)/lít đã đẩy chi phí nguyên liệu thô, hàng tạp hóa và vận tải tăng cao. Tình hình này buộc chính phủ phải trợ cấp năng lượng, đặc biệt là đối với dầu diesel và khí đốt. Tuy nhiên theo ông Montree Socatiyanurak – Phó giáo sư kinh tế tại Viện Quản lý Phát triển Quốc gia, nỗ lực này vẫn chưa đủ để ổn định chi phí gia tăng mà Chính phủ cần phải đóng băng giá dầu diesel.

Tuy nhiên đặt trong bối cảnh Quỹ Nhiên liệu Dầu mỏ của Thái Lan đang gánh khoản nợ hơn 100 tỷ baht (2,8 tỷ USD), Chính phủ nước này cần phải tìm tiền trợ giá dầu từ những nguồn khác, chẳng hạn như đi vay. Ông Montree dự báo tại cuộc họp vào tháng 8 tới, ngân hàng trung ương sẽ tăng lãi suất thêm 25 điểm cơ bản để đối phó với lạm phát gia tăng và tăng thêm 25 điểm cơ bản tại cuộc họp tiếp theo vào cuối năm để nâng lãi suất cơ bản lên 1%.

Bộ trưởng Tài chính Thái Lan Akom Termpittayapaisith thừa nhận cuộc khủng hoảng lạm phát diễn ra quá nhanh đã khiến mọi người mất cảnh giác. Trong quá trình quản lý lạm phát ở điều kiện bình thường, khu vực tư nhân có thể không tăng giá hàng hóa nhưng trong thời gian này, mức lạm phát đã tăng quá cao.

Còn theo ông Piyasak Manason – chuyên gia đến từ Phòng Nghiên cứu Tài sản của SCB Securities, Thái Lan có dự trữ ngoại hối lớn bằng USD nhưng đã vay tất cả những gì có thể dưới sự kiểm soát hiện tại để vượt qua đại dịch. Đây là nguyên nhân đẩy nợ công của nước này lên tới 62% GDP. “Trong bối cảnh đó, các biện pháp để giữ lạm phát trong tầm kiểm soát chỉ khiến khiến thâm hụt gia tăng và nợ công cao hơn. Chính phủ có thể phải phát hành trái phiếu mới và nâng trần nợ công để trang trải chi phí trợ giá dầu diesel” – ông Piyasak Manason nhấn mạnh

Ngọc Duyên