Liều vắc xin Covid-19 thứ tư có thật sự cần thiết?
Các quốc gia đang bắt đầu cung cấp liều thứ tư của vắc-xin Covid-19 cho các nhóm dễ bị tổn thương, nhưng các chuyên gia y tế vẫn chưa xác định được xem liệu nó có mang lại lợi ích cho cộng đồng dân cư hay không.
Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ cho đến nay chỉ cho phép liều thứ tư cho những người từ 50 tuổi trở lên, cũng như những người bị suy giảm miễn dịch. Và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ đã nghi ngờ về sự cần thiết của liều thứ tư cho người lớn khỏe mạnh trong trường hợp không có chiến lược sức khỏe cộng đồng rõ ràng hơn.
Những quyết định đó được đưa ra khi một nghiên cứu từ Israel phát hiện ra rằng mặc dù liều thứ tư của vắc-xin Pfizer-BioNTech cung cấp khả năng bảo vệ chống lại bệnh nghiêm trọng trong ít nhất sáu tuần sau khi tiêm, nhưng nó chỉ cung cấp sự bảo vệ trong thời gian ngắn chống lại nhiễm trùng, và sẽ mất dần chỉ sau bốn tuần.
Tổ chức Y tế Thế giới chưa đưa ra khuyến nghị chính thức về liều thứ tư và “không có bất kỳ bằng chứng xác đáng nào tại thời điểm này” rằng nó sẽ có lợi, theo nhà khoa học trưởng của WHO Soumya Swaminathan cho biết.
Swaminathan nói với CNBC trong một cuộc phỏng vấn: “Những gì chúng tôi biết từ miễn dịch học là nếu bạn tiêm một liều thuốc tăng cường nữa, bạn sẽ thấy sự gia tăng tạm thời các kháng thể trung hòa. Nhưng những gì chúng tôi cũng thấy là những kháng thể trung hòa này sẽ suy yếu khá nhanh. Điều này xảy ra sau liều thứ ba. Và nó đã xảy ra một lần nữa sau liều thứ tư”.
Paul Goepfert, giáo sư y khoa tại Đại học Alabama, chia sẻ quan điểm đó, nói rằng “liều thứ tư không thực sự làm được gì nhiều…”.
Hiện đang có nhiều câu hỏi được đặt ra về nhu cầu tiêm nhắc lại vì sự xuất hiện của nhiều biến thể Covid hơn có thể yêu cầu nhiều loại vắc xin nhắm mục tiêu hơn.
Anthony Fauci, cố vấn y tế của Nhà Trắng, nói với NBC News vào tháng 1 rằng mọi người có thể cần tiêm nhắc lại mỗi năm hoặc hai năm một lần.
Tuy nhiên, các phương pháp tiêm vắc xin bao trùm có thể không tiếp tục hoạt động.
Ông Swaminathan cho biết có thể các nhóm nguy cơ cao – chẳng hạn như người cao tuổi – có thể cần tiêm vắc xin hàng năm. Nhưng “không rõ liệu một người trưởng thành khỏe mạnh có cần tiêm phòng định kỳ hàng năm hay không”.
Cũng cần lưu ý rằng các loại vắc xin hiện tại đang được sử dụng có thể không hoạt động đối với các biến thể trong tương lai của Covid-19.
Bà nói thêm rằngnếu vi-rút “thay đổi nhiều đến mức bạn cần phải thay đổi thành phần vắc-xin của mình, thì bạn sẽ không cần tiêm một mũi nữa. Thách thức của việc thay đổi thành phần vắc xin là bạn phải luôn bắt kịp virus”.
Goepfert cho biết “chỉ có thời gian mới trả lời được” dân số phải tiêm liều nhắc lại bao lâu nữa, nhưng cách tiếp cận an toàn nhất là “lập kế hoạch tiêm nhắc lại hàng năm, và có thể kết hợp nó với vắc xin cúm”.
Bảo Việt
