Nhà sáng chế trẻ gốc Việt tận dụng phụ phẩm nông nghiệp để sáng tạo vật liệu mới cho ngành công nghiệp thời trang
Tốt nghiệp thạc sĩ ngành thiết kế thời trang tại ngôi trường danh tiếng Parsons The New School of Design – trường đại học chuyên về nghệ thuật và thiết kế lớn nhất tại New York (Mỹ), Nhà sáng chế trẻ gốc Việt Uyên Trần đã tìm ra phương pháp tái sử dụng phụ phẩm của ngành nông nghiệp bao gồm vỏ tôm kết hợp với bã cafe để cho ra đời loại vải da thuộc mới với tên gọi TomTex.
Uyên Trần sinh ra tại Đà Nẵng và có quãng thời gian 10 năm học tập, làm việc tại Mỹ. Ý tưởng về vật liệu TômTex được “thai nghén” từ chính những điều thân thuộc khiến Uyên nhớ về quê nhà, chẳng hạn như những bộ quần áo second-hand (đồ cũ bỏ đi) vô cùng thân thuộc với cô trong suốt 10 năm sinh sống và học tập tại Mỹ. Ngoài ra nó còn nhen nhóm từ chính những trăn trở của cô trước tình trạng ô nhiễm tại các bãi tập trung phế thải sản phẩm may mặc làm từ polyester và vải tổng hợp cùng quá trình làm việc với các loại da thật, da nhân tạo. Các loại vật liệu này sẽ không bị phân huỷ trong vòng 500 năm khi bị đào thải ra ngoài, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường.
Với khát khao tìm ra một loại vật liệu thân thiện với môi trường, Uyên Trần quyết tâm theo học thạc sĩ vật liệu sinh học tại trường Đại học thiết kế Parsons. Sau 1 năm tìm tòi, nghiên cứu phiên bản đầu tiên của vật liệu TômTex đã ra đời.
Chất liệu sinh học TômTex đến từ hai nguồn chính là chitin, được dẫn xuất từ vỏ hải sản và sợi nấm. Sau khi chiết xuất chitosan, các nhà khoa học sẽ kết hợp với chất kết dính sinh học, đem trộn cùng chất màu tự nhiên như cafe. Hỗn hợp này đổ vào khuôn, phơi khô ở nhiệt độ phòng trong khoảng 2-3 ngày là có thể sử dụng. Do không cần nhiệt nên quá trình chế tạo vật liệu này rất tiết kiệm năng lượng và giúp giảm lượng khí thải carbon ra môi trường. Thông qua điều chỉnh tỷ lệ và cách sản xuất, hợp chất này có thể tùy chỉnh để giống với da, cao su hay nhựa.
Một điểm đặc biệt khác của TômTex là tạo nên từ 100% thành phần có nguồn gốc sinh học mà không phải qua quá trình thuộc da. Quá trình này để xử lý da của động vật, làm vật liệu bền hơn và khó bị phân hủy hơn, tuy nhiên gây suy thoái môi trường do sử dụng những hóa chất độc hại. Vật liệu được dùng để làm quần áo, giày dép, túi xách, phụ kiện, đồ nội thất, dụng cụ và thiết bị thể thao. Khi hết tuổi thọ, sản phẩm có thể được tái chế hoặc tự phân hủy trong môi trường tự nhiên. “Vượt lên trên khát vọng thành công, việc tìm ra vật liệu mới còn là cách thực thi trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp. Tôi muốn gầy dựng nên một doanh nghiệp bền vững, luôn đề cao giá trị con người và đặt trách nhiệm bảo vệ môi trường lên hàng đầu” – 9x người Việt nhấn mạnh.
Tích hợp nhiều ưu điểm vượt trội, lại thân thiện với môi trường, TômTex đã trở thành chủ nhân của nhiều giải thưởng trong làng thời trang thế giới như LVMH Innovation Award (giải thưởng ủng hộ các sáng kiến và ý tưởng đổi mới), quán quân CFDA K11 Innovation dành cho tư duy thiết kế sáng tạo trong các hệ thống thời trang bền vững từ hiệp hội Thời trang Mỹ (CFDA)…
Hiện TômTex đang ở giai đoạn nghiên cứu và phát triển, nhận đầu tư 1,7 triệu USD với trị giá công ty 10 triệu USD. “Thời gian đầu thành lập công ty phải đối mặt với rất nhiều khó khăn và cả áp lực, may mắn là tôi vẫn nhận được sự quan tâm ủng hộ của mọi người. Mong muốn của tôi là sẽ hoàn thiện loại vật liệu mới này góp phần phát triển nền công nghiệp nước nhà trong tương lai” – Uyên Trần chia sẻ
Thế Anh
