Từ gạo hữu cơ hướng đến một nền nông nghiệp hữu cơ bền vững

Là 2 vùng đất khắc nghiệt nhất Việt Nam song Quảng Bình và Quảng Trị lại là hai địa phương đi tiên phong trong việc triển khai canh tác lúa gạo theo hướng hữu cơ.  Gạo hữu cơ Quảng Bình, Quảng Trị là sự kết tinh từ khí hậu khắc nghiệt và thổ nhưỡng đặc biệt cho ra hương vị thơm ngon đặc biệt không nơi nào sánh được, mở ra cơ hội chiếm lĩnh nhiều thị trường tiêu thụ mới tiềm năng…

Hiệu quả cao trên cả phương diện kinh tế lẫn môi trường

Theo ông Đoàn Ngọc Thọ – Chủ tịch UBND thị xã Ba Đồn (Quảng Bình), nhằm tiếp tục duy trì, phát triển nông nghiệp trên địa bàn Thị xã theo hướng sản xuất hàng hóa và nâng cao chất lượng, giá trị chuỗi sản phẩm, tăng thu nhập và nâng cao đời sống cho người dân, từng bước chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp theo hướng sản xuất nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ; Thị xã Ba Đồn đã đi tiên phong trong việc triển khai chương trình hành động về phát triển nông nghiệp theo hướng nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ gắn với Chương trình MTQG xây dựng Nông thôn mới giai đoạn 2020 – 2025. Một trong những ưu tiên hàng đầu là tập trung tăng năng suất, sản lượng đảm bảo an toàn thực phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường gắn liền với bảo vệ môi trường.

Nhằm hiện thực hóa mục tiêu đề ra, Thị xã Ba Đồn đã tiến hành ký kết với Tổng Công ty CP Sông Gianh thực hiện chuỗi liên kết giá trị sản phẩm lúa trên một số địa bàn xã, phường; đồng thời trong năm nay sẽ triển khai trồng thử nghiệm giống lúa ST25 tại xã Quảng Tiên, trên diện tích khoảng 28ha. Hiện Tổng Công ty Sông Gianh đang hướng dẫn canh tác và bao tiêu sản phẩm với mong muốn nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả theo hướng bền vững, hình thành các chuỗi sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản sạch và nông sản hữu cơ.

Cũng như Quảng Bình, quy trình canh tác lúa theo công nghệ hữu cơ trên địa bàn tỉnh Quảng Trị bước đầu cũng đã khẳng định được tính hiệu quả về kinh tế cũng như môi trường. Việc ứng dụng canh tác hữu cơ trong sản xuất nông nghiệp sạch trên địa bàn tỉnh bước đầu đã mang lại hiệu quả thiết thực cho người dân với năng suất lúa bình quân đạt trên 6 tấn/ha, thu nhập bình quân cao hơn nhiều so với canh tác truyền thống trước đây. Điều quan trọng là trong xu thế hiện nay, việc canh tác lúa theo công nghệ hữu cơ không chỉ tạo ra sản phẩm lúa gạo có lợi cho sức khỏe của người tiêu dùng mà về lâu dài còn góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, cải tạo đất và nâng cao năng suất, sản lượng, chất lượng, giá trị sản phẩm và giảm chi phí đầu tư trong sản xuất, qua đó tạo điều kiện cải thiện và nâng cao thu nhập cho nông dân.

Vươn ra chinh phục thị trường quốc tế

Sau 4 năm triển khai mô hình sản xuất lúa gạo hữu cơ, Công ty Cổ phần Nông sản hữu cơ Quảng Trị (QTOrganic) đã từng bước gây dựng được thương hiệu “Gạo hữu cơ Quảng Trị” và bước đầu gặt hái được nhiều thành công khi chinh phục thị trường trong nước cũng như quốc tế.

Gạo hữu cơ Quảng Trị được QTOrganic canh tác bằng quy trình công nghệ hữu cơ hàng đầu Nhật Bản do Phó Giáo sư Trần Đăng Xuân – Trưởng phòng Thí nghiệm sinh lý thực vật và Hóa sinh (Đại học Hiroshima – Nhật Bản) trực tiếp hướng dẫn canh tác. “Trên thế giới hiện nay chưa có loại gạo nào đạt cả 545 chỉ tiêu về chất lượng như gạo hữu cơ Quảng Trị (kể cả gạo hữu cơ tại Nhật Bản). Với kết quả đạt được, gạo hữu cơ Quảng Trị không những sạch mà vô cùng sạch, lại chứa hàm lượng dinh dưỡng cao vượt trội. Ưu điểm này kết hợp với phương pháp chế biến theo tiêu chuẩn hữu cơ đã giúp giữ lại nguyên vẹn dưỡng chất quý giá có trong cám, gạo, tốt cho sức khỏe của người tiêu dùng” – Phó Giáo sư Trần Đăng Xuân nhấn mạnh.

Để có được thương hiệu sản phẩm, vào năm 2017 QTOrganic đã chọn một số dịa phương ở các huyện Gio Linh, Vĩnh Linh, Hải Lăng, Triệu Phong… làm mô hình gạo hữu cơ theo chuỗi liên kết với bà con nông dân. Toàn bộ diện tích gieo cấy được canh tác, sử dụng bằng chủng men vi sinh Ong Biển đặc biệt do nhà khoa học Trần Ngọc Nam nghiên cứu, chế tạo dành riêng cho thổ nhưỡng Quảng Trị. Bón phân này có tác dụng xử lý hết các độc tố có trong đất và cải tạo đất làm cho đất màu mỡ, nhiều dưỡng chất; người nông dân không cần phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, từ đó tạo ra những hạt gạo với hàm lượng dinh dưỡng cao vượt trội. Ngoài ra phương thức cấy lúa tam giác đều giúp cây lúa hấp thụ toàn bộ ánh sáng từ nhiều phía; từ đó tăng khả năng quang hợp của cây lúa, tạo ra hạt gạo với hàm lượng dinh dưỡng cao vượt trội so với phương thức cấy lúa thông thường đang áp dụng tại Việt Nam và trên thế giới.

Một năm theo đuổi việc trồng lúa gạo hữu cơ, hiện tại QTOrganic đã ký kết với 13 hợp tác xã, tổ hợp tác thuộc 6 huyện, thành phố tại Quảng Trị. Từ những bước đi đầu tiên đó, đến nay sản phẩm gạo hữu cơ Quảng Trị đã xuất hiện tại các siêu thị trong nước. QTOrganic cũng đã thực hiện quảng bá sản phẩm tại Hội chợ Thương mại ASEAN – Trung Quốc (CAEXPO 2019) lần thứ 16 tại thành phố Nam Ninh với sản phẩm chủ lực là gạo hữu cơ Quảng Trị. Tại Hội chợ, lượng gạo mang đi tham gia đã được khách hàng mua hết trong những ngày đầu.

Theo chia sẻ của bà Phạm Thị Diễm Lệ- Giám đốc QTOrganic, đến thời điểm hiện tại gạo hữu cơ Quảng Trị đã có mặt tại hơn 100 nhà phân phối, các siêu thị, cửa hàng thực phẩm cao cấp trên cả nước. Đây được xem là bước tăng trưởng đáng kể, là động lực để gạo hữu cơ Quảng Trị tiến đến chinh phục các thị trường khác trên thế giới. Trước mắt QTOrganic sẽ tập trung nâng cao năng lực, mở rộng diện tích lúa hữu cơ để đáp ứng các đơn hàng đến từ Đức, Trung Quốc…

Về hướng phát triển nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ trong thời gian tới, ông Trương An Ninh- Bí thư thị xã Ba Đồn cho biết trong tương lai Thị xã sẽ hình thành các vùng canh tác đạt tiêu chuẩn nông nghiệp theo hướng hữu cơ trên một số cây trồng, vật nuôi, đặc biệt là sản phẩm lúa gạo. Đồng thời, nâng cấp các cơ sở sản xuất nông nghiệp được cấp giấy chứng nhận VietGAP, tiêu chuẩn an toàn thực phẩm hướng đến nông nghiệp hữu cơ. Mục tiêu đến năm 2025 giá trị sản phẩm chăn nuôi, trồng trọt theo hướng hữu cơ sẽ cao gấp 1,5-1,7 lần so với sản xuất nông nghiệp theo hướng phi hữu cơ; trong đó tỷ lệ giống lúa mới chất lượng và chất lượng cao đạt từ 65-70%/năm.

Thế Mạnh