Kinh tế số, công nghệ, năng lượng, cơ sở hạ tầng sẽ trở thành những lĩnh vực trụ cột trong hợp tác Việt Nam – Hoa Kỳ
Đây là nhận định của Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải Diễn đàn Thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ 2021 với chủ đề “Nắm bắt cơ hội, thích ứng phát triển trong tình hình mới”. Diễn đàn do Bộ Công Thương phối hợp với Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Hà Nội (Amcham Hà Nội) và Hội đồng Kinh doanh ASEAN – Hoa Kỳ (USABC) tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến.
Tiềm năng hợp tác rộng mở
Phát biểu tại Diễn đàn, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải khẳng định sau 26 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, hợp tác thương mại song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đạt tốc độ phát triển hết sức ấn tượng. Giai đoạn 2020 – 2021, mặc dù đại dịch Covid-19 và xung đột thương mại toàn cầu diễn biến gay gắt song Hoa Kỳ vẫn duy trì vị thế là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam; ở chiều ngược lại Việt Nam cũng vươn lên trở thành đối tác thương mại lớn thứ 9 của Hoa Kỳ, tăng 5 bậc so với năm 2020. Cụ thể kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam – Hoa Kỳ đã tăng gấp 168 lần, từ 450 triệu USD năm 1995 (thời điểm 2 nước thiết lập quan hệ ngoại giao) lên mức 1,5 tỉ USD năm 2001 – khi hai nước ký Hiệp định Thương mại song phương và đạt 90,8 tỉ USD trong năm 2020, tăng 19,9% so với năm 2019.
Còn theo số liệu của Hải quan Việt Nam, tính đến hết tháng 10.2021, tổng kim ngạch trao đổi thương mại song phương đạt 89,6 tỉ USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ 76,7 tỉ USD (tăng 22,9% so với cùng kỳ 2020; chiếm tỉ trọng 28,4% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước); nhập khẩu từ Hoa Kỳ 12,9 tỉ USD (tăng 13,2% so với cùng kỳ 2020, chiếm tỉ trọng 4,8% tổng kim ngạch nhập khẩu).
Riêng trong lĩnh vực đầu tư, dòng vốn đầu tư trực tiếp từ Hoa Kỳ đã đóng góp quan trọng vào sự phát triển của Việt Nam với những dự án quy mô lớn, góp phần tạo dựng cho Việt Nam chỗ đứng ngày càng vững chắc trong chuỗi cung ứng trên toàn cầu. Lũy kế đến tháng 10/2021, Hoa Kỳ hiện xếp thứ 11/138 quốc gia và vùng lãnh thổ có FDI tại Việt Nam với 1.134 dự án và tổng vốn đăng ký là 9,72 tỷ USD.
Các nhà đầu tư Hoa Kỳ cũng đầu tư vào hơn 20 lĩnh vực kinh tế, đứng thứ 11 trong số các nhà đầu tư hàng đầu vào Việt Nam. Hầu hết các tập đoàn lớn nhất của Hoa Kỳ đều đã có mặt tại Việt Nam như Exxon Mobil, Murphy Oil, Chevron, Boeing, Ford, Intel, Wal-Mart, Nike, Amazon và P&G… Nhiều nhà đầu tư Hoa Kỳ đánh giá Việt Nam sẽ trở thành địa điểm đầu tư lý tưởng, quan trọng và an toàn của chuỗi cung ứng toàn cầu.
Theo Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải, Hoa Kỳ được xác định là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam trên tất cả các trụ cột hợp tác; trong đó trụ cột hợp tác kinh tế, thương mại giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đã gặt hái được nhiều thành quả to lớn, góp phần đưa tổng thể quan hệ Đối tác toàn diện đi vào chiều sâu và thực chất, đáp ứng được lợi ích của Chính phủ, người dân và cộng đồng doanh nghiệp hai nước. Ở góc độ vĩ mô, tính chất bổ trợ của hai nền kinh tế Việt Nam và Hoa Kỳ là đặc điểm quan trọng giúp Việt Nam định hình chính sách kinh tế, thương mại với Hoa Kỳ theo hướng hài hòa và bền vững, đảm bảo các nền tảng quan trọng và duy trì lợi ích quốc gia trong hợp tác song phương, từ đó đưa Hoa Kỳ trở thành đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam
Bên cạnh thương mại và đầu tư, hợp tác song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ còn được mở rộng ra nhiều lĩnh vực, trong đó kinh tế số, công nghệ, năng lượng và cơ sở hạ tầng được đánh giá rất tiềm năng và hứa hẹn sẽ trở thành những lĩnh vực trụ cột trong hợp tác kinh tế – thương mại tương lai. “Tuy nhiên để bảo đảm cho những tiềm năng trên trở thành hiện thực cần phát huy cơ chế đối thoại chính sách của Hội đồng Thương mại và Đầu tư Việt Nam – Hoa Kỳ (TIFA) để kiến tạo khung khổ pháp lý thuận lợi, thúc đẩy trao đổi thương mại và đầu tư, kịp thời giải quyết những khó khăn phát sinh trong lĩnh vực kinh tế, thương mại. Đặc biệt trong trạng thái “bình thường mới” và trong “bối cảnh mới”, Việt Nam và Hoa Kỳ cần tăng cường kết nối, hạn chế các vụ việc phòng vệ thương mại và giải quyết các vấn đề kinh tế, thương mại còn tồn tại thông qua đàm phán nhằm bảo đảm tính liên tục trong hoạt động của các chuỗi cung ứng, cũng như tránh gây tác động tiêu cực đến các ngành sản xuất vốn đã chịu thiệt hại bởi đại dịch” – Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, bà Marie Damour – Đại biện lâm thời Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam cũng gợi ý một số lĩnh vực tiềm năng mà Việt Nam và Hoa Kỳ có thể đẩy mạnh hợp tác trong thời gian tới như: năng lượng (pin, năng lượng mặt trời, điện gió…); y tế; thương mại số; hàng không; giáo dục, nông nghiệp…
“Cửa sáng” cho doanh nghiệp Việt
Ông Bùi Huy Sơn – Tham tán công sứ, Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ cho biết mặc dù hiện nay nền kinh tế Hoa Kỳ đang có sự phục hồi và tăng trưởng khá song tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng do tác động của đại dịch đang để lại di chứng nặng nề, thiếu hụt hàng hóa nghiêm trọng, kể cả hàng tiêu dùng. Tuy nhiên trong nguy có cơ, đây cũng chính là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam nhanh chóng ổn định sản xuất, tăng tốc, tiếp tục bảo đảm chuỗi cung hàng hóa sang Hoa Kỳ.
Nhận định chuỗi cung ứng toàn cầu đang bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch, bà Virginia Foote – Phó Chủ tịch Amcham Hà Nội cho biết để vượt qua khó khăn, các doanh nghiệp Hoa Kỳ đang tính đến giải pháp quay trở về “sân nhà” chinh phục người tiêu dùng trong nước. Cụ thể các doanh nghiệp Hoa Kỳ, đặc biệt doanh nghiệp miền Nam nước này đang hướng trở lại các nghề sản xuất, các chuỗi cung ứng gần gũi người tiêu dùng của họ hơn và đây thực sự là thách thức không nhỏ cho các doanh nghiệp Việt Nam khi phải cạnh tranh gay gắt với doanh nghiệp bản điện. Tuy nhiên triển vọng vẫn rất tươi sáng bởi Việt Nam đang có dấu hiệu hồi phục cũng như sở hữu ưu thế cạnh tranh lớn trong khu vực
Cũng theo Phó Chủ tịch Amcham Hà Nội, để khôi phục sản xuất và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, yêu cầu cấp thiết hiện nay là phải tiêm chủng đầy đủ vaccine cho người dân, người lao động; đồng thời quan tâm khắc phục những bất cập, tạo thuận lợi hóa thương mại, chính sách thuế, thủ tục hành chính…Ngoài ra cũng cần chú trọng thu hẹp khoảng cách khác biệt giữa chính sách thuế Việt Nam và chính sách thuế Hoa Kỳ áp dụng bởi nếu chính sách thuế thuận lợi, thủ tục hành chính bớt rườm rà sẽ tạo điều kiện không chỉ cho doanh nghiệp Hoa Kỳ mà cả doanh nghiệp Việt Nam thuận lợi hơn trong việc giao thương với các doanh nghiệp Hoa Kỳ.
Về phía bà Beth Huges – Phó Chủ tịch Hiệp hội May mặc và giày dép Hoa Kỳ (AAFA) cho biết hiện nay Việt Nam là một trong những nhà cung cấp chính, thị trường sản xuất quan trọng của Hoa Kỳ đối với các mặt hàng dệt may, da giày. Chính vì vậy AAFA cam kết sẽ tiếp tục ủng hộ và duy trì mối quan hệ đối tác với các nhà sản xuất Việt Nam để đảm bảo chuỗi cung không bị đứt gãy
Bảo Anh
