Kìm giá xăng dầu – Yêu cầu cấp bách…

Thời gian gần đây giá xăng dầu tăng mạnh đã tác động tiêu cực lên đà phục hồi kinh tế. Yêu cầu đặt ra lúc này là làm sao kìm được giá xăng dầu, giảm áp lực cho nền kinh tế

Giảm thuế, phí

Từ đầu năm đến nay, giá xăng dầu được điều chỉnh 19 lần, trong đó xu hướng chủ đạo là tăng. Sau lần điều chỉnh mới đây, giá xăng RON 95-III đã lên sát ngưỡng 25.000 đồng/lít – cao nhất trong vòng 7 năm trở lại đây và chỉ còn cách mức “đỉnh” lịch sử tháng 7/2013 khoảng 80 đồng. Thậm chí xăng RON 95-IV tại vùng 1 (đô thị, thành phố lớn) còn được các doanh nghiệp đầu mối bán với giá 25.090 đồng/lít

Có thể thấy xăng dầu là một trong các mặt hàng đầu vào của nền kinh tế nên khi tăng giá sẽ tác động đến kết cấu giá thành của hầu hết các loại hàng hóa, dịch vụ và ảnh hưởng trực tiếp lên hoạt động sản xuất, kinh doanh; từ đó tác động tiêu cực tới tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên theo các chuyên gia hạ giá bán lẻ xăng dầu trong nước thực sự là bài toán khó khi giá thế giới được dự báo vẫn có thể đi lên trong ngắn hạn do OPEC không bơm thêm dầu, cộng thêm các yếu tố địa chính trị bất ổn tiềm tàng khác. Trong khi đó quỹ bình ổn giá xăng dầu gần như đã âm và việc sử dụng công cụ này cũng không còn phát huy hiệu quả cao. Như vậy để kìm được giá xăng dầu, giảm áp lực cho nền kinh tế chỉ còn công cụ điều tiết giảm thuế, phí bởi trong cơ cấu giá cơ sở xăng dầu hiện nay, các loại thuế, phí chiếm tới 60% với mỗi lít xăng.

Theo ông Bùi Ngọc Bảo – quyền Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam, nhà điều hành có thể cân nhắc giảm một số loại thuế liên quan tới xăng dầu như: thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường…Trong số này, dư địa giảm thêm thuế nhập khẩu gần như không còn bởi theo các cam kết tại hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam tham gia, mức thuế này sẽ giảm dần về 0%. Điều này đồng nghĩa với chỉ có thể giảm thuế bảo vệ môi trường (xăng E5 RON 92 là 3.800 đồng/lít, xăng RON 95 là 4.000 đồng/lít, dầu diesel là 2.000 đồng/lít) và thuế tiêu thụ đặc biệt. “Đợt tăng giá xăng dầu mới đây buộc các doanh nghiệp vận tải phải tăng cước vận chuyển từ 5-10%. Tình hình này đòi hỏi các cơ quan quản lý cần phải tính đến việc đề xuất giảm thuế lên cấp có thẩm quyền nhằm kìm hãm giá bán lẻ xăng dầu. Trong đó có thể cân nhắc giảm thuế bảo vệ môi trường với xăng, dầu từ 1.000 đồng/lít, kg tuỳ loại” – ông Bảo đề nghị.

Trước đó hồi tháng 9, Bộ Công Thương cũng đã nêu đề xuất giảm thuế bảo vệ môi trường với Bộ Tài chính song cơ quan này vẫn chưa có phản hồi. “Giảm thuế sẽ tương ứng với giảm thu ngân sách nên đây thực sự là bài toán khó, đặt trong bối cảnh ngân sách eo hẹp, cần tiền cho phòng dịch, hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi. Chính vì vậy rất cần sự vào cuộc của các bộ, ngành cùng tính toán khoản có thể bù thu cho ngân sách nếu giảm thuế với xăng dầu” – quyền Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam nhấn mạnh.

Chi Quỹ bình ổn giá xăng dầu

Để kìm giá xăng dầu, Bộ Công Thương đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính sử dụng linh hoạt các giải pháp, trong đó có Quỹ Bình ổn giá xăng dầu.

Theo đó từ đầu năm đến nay, Quỹ bình ổn xăng dầu liên tục được nhà điều hành sử dụng (mức chi 100-2.000 đồng/lít, kg mỗi kỳ điều hành) dẫn đến tình trạng quỹ bị âm. Cụ thể Tập đoạn Petrolimex bị âm 355 tỷ đồng; tương tự Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOil) âm hơn 697,6 tỷ đồng; Tổng công ty Thương mại xuất nhập khẩu Thanh Lễ (Thalexim) âm 43 tỷ đồng..Tính đến cuối tháng 8/2021, 15/35 doanh nghiệp đầu mối kinh doanh, nhập khẩu xăng dầu âm hơn 1.470 tỷ đồng Quỹ bình ổn.

Theo chia sẻ của lãnh đạo một doanh nghiệp xăng dầu đầu mối lớn cũng đang bị âm Quỹ Bình ổn thì khi quỹ bị âm, doanh nghiệp buộc phải bù bằng vốn tự có hoặc đi vay ngân hàng. “Dù chúng tôi đã vay được nguồn vốn ưu đãi từ ngân hàng để bù đắp nhưng nếu kéo dài mãi mức trích, chi quỹ như hiện tại sẽ tăng chi phí và “phải rất lâu sau” quỹ mới hồi lại được. Tôi lấy ví dụ trong trường hợp giá dầu thế giới chững lại, hoặc giảm; nhà điều hành duy trì trích lập quỹ tại các kỳ điều hành và không chi thêm từ quỹ bình ổn để bù giá xăng, dầu…thì cần khoảng 9-10 tháng để quỹ này tại doanh nghiệp cân bằng trở lại” – vị lãnh đạo này cho hay.

Trước đó vào năm 2019 cũng đã xảy ra tình trạng các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu bị âm quỹ bình ổn do giá dầu thế giới liên tục tăng cao, nhà điều hành liên tục chi quỹ… Hậu quả là doanh nghiệp phải tự bù vốn hoặc đi vay mà tiền lệ từng cho thấy, doanh nghiệp có thể hạn chế bán hàng vì “càng bán càng âm quỹ”. Việc này dẫn tới các đại lý xăng dầu khó nhập hàng từ đầu mối, hoặc nhập hàng chậm, hàng bán ra cầm chừng, ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của người tiêu dùng

Ngọc Dung