Thỏa thuận thuế G20 có thể tạo ra một loại thiên đường thuế mới
Các chuyên gia nói với CNBC rằng một thỏa thuận mang tính bước ngoặt nhằm đóng các lỗ hổng thuế xuyên biên giới có khả năng không loại bỏ được động cơ thúc đẩy một số công ty lớn nhất thế giới chuyển lợi nhuận ra nước ngoài. Họ cũng mô tả đề xuất cải cách là không công bằng đối với các nước thu nhập thấp.
Nhận xét này được đưa ra ngay sau khi các bộ trưởng tài chính G-20 ủng hộ kế hoạch đảm bảo các công ty đa quốc gia trả phần thuế công bằng của họ ở bất cứ nơi nào họ hoạt động. Thỏa thuận do Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) ủng hộ, dự kiến sẽ đưa ra mức thuế doanh nghiệp toàn cầu tối thiểu là 15%.
Thỏa thuận này nhằm cải cách hệ thống thuế toàn cầu để phù hợp với thời đại kỹ thuật số và có khả năng tác động đến các công ty như Amazon, Google và Nike, cùng nhiều công ty khác. Mục đích là để các nhà lãnh đạo thế giới hoàn tất thỏa thuận tại hội nghị thượng đỉnh vào tháng 10 ở Rome.
Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen cho biết sự ủng hộ từ các quan chức tài chính hàng đầu thế giới cho thấy “sự hợp tác đa phương có thể thành công”. Cho đến nay, 132 quốc gia đã đăng ký “Khuôn khổ bao trùm” của OECD.
Alex Cobham, giám đốc điều hành của Mạng lưới Tư pháp Thuế, một nhóm vận động, đã mô tả cuộc thảo luận và thỏa thuận về mức thuế tối thiểu doanh nghiệp toàn cầu của OECD là “lịch sử”, nhưng không mang lại cải cách công bằng và hiệu quả.
Ông đã cảnh báo rằng thỏa thuận trong triển vọng sẽ giúp các các thành viên lớn nhất của OECD có được lợi thế về thuế lớn vào thời điểm các quốc gia có thu nhập thấp hơn đã mất phần lớn doanh thu thuế do lạm dụng thuế doanh nghiệp.
Khi được hỏi đề xuất của OECD có thể có ý nghĩa gì đối với tương lai của các thiên đường thuế, Cobham nói với CNBC qua điện thoại: “Yếu tố thiên đường thuế doanh nghiệp sẽ gần kết thúc”.
Tuy nhiên, Christian Hallum, trưởng nhóm chính sách thuế tại Oxfam, nói với CNBC qua điện thoại rằng khuôn khổ hai trụ cột của OECD về thuế quốc tế có nguy cơ “làm trầm trọng thêm những bất bình đẳng hiện có” trong một hệ thống vốn đã cực kỳ bất bình đẳng. Ông cũng cảnh báo thỏa thuận có nguy cơ làm “bình thường hóa” thuế suất trước đây liên quan đến các thiên đường thuế như Ireland và Singapore.
Hallum nói: “Thỏa thuận ở một mức độ nào đó sẽ là một tin xấu đối với những thiên đường thuế thu nhập 0% như Bermuda và quần đảo Cayman. Phải nói rằng, chúng ta vẫn có một số loại thiên đường thuế khác. Chúng ta có Ireland, Luxembourg và Hà Lan. Những gì chúng tôi thấy là hiệu ứng ‘cải tổ thiên đường thuế’”. Trên thực tế, Hallum nói rằng, ở dạng hiện tại, khuôn khổ của OECD sẽ chứng kiến việc đàn áp một loại thiên đường thuế đồng thời với việc gia tăng hoạt động đối với các loại thiên đường thuế khác. Ông nói: “Tôi nghĩ điều quan trọng cần hiểu về mức thuế tối thiểu là nó không phải là thuế doanh nghiệp 15% áp dụng ở mọi nơi, mà nó có những trường hợp ngoại lệ”. Ông Hallum lưu ý rằng điều này có nghĩa là nhiều công ty sẽ có thể trả thấp hơn nhiều so với mức 15% vốn đã quá thấp”.
Trung Danh
