Bộ Nông nghiệp kiến nghị tạm ngừng xuất khẩu phân bón, Bộ Công Thương lại bảo chưa đủ cơ sở

kìm hãm đà tăng giá, bình ổn thị trường phân bón trong nước, Bộ Công Thương cho rằng kiến nghị này chưa đủ cơ sở, cần sự phối hợp của các Bộ, ban ngành liên quan cũng như các doanh nghiệp, hiệp hội để có những đánh giá cụ thể, chi tiết nhất.

Vẫn đáp ứng được nhu cầu

Ông Nguyễn Văn Thanh- Cục trưởng Cục Hóa chất (Bộ Công Thương) cho biết Luật Quản lý ngoại thương 2017 quy định có thể áp dụng biện pháp tạm ngừng xuất khẩu đối với hàng hóa nhưng phải trong trường hợp mất cân đối nghiêm trọng của cán cân thanh toán, hoặc các trường hợp đặc biệt nghiêm trọng khác theo quy định của pháp luật theo quy định của Luật quản lý ngoại thương 2017. Trong khi đó lượng phân bón sản xuất trong nước và nhập khẩu vẫn đáp ứng được nhu cầu. Cụ thể tổng năng lực sản xuất của các nhà máy phân bón nước ta hiện đạt trên 8 triệu tấn, nhập khẩu khoảng 4 triệu tấn, đáp ứng đủ nhu cầu tiêu thụ 11 triệu tấn/năm. Việt Nam cũng đã tự chủ được mặt hàng phân bón với phân urê, lân và NPK, đáp ứng khoảng 86% nhu cầu DAP và MAP, chỉ nhập khẩu phân SA và kali do trong nước không có nguồn nguyên liệu.

Từ đầu năm nay, do nhu cầu thị trường nội địa nên sản xuất urê của các nhà máy mới chỉ đạt khoảng 87% công suất thiết kế, do giá urê nhập khẩu đang cao hơn so với giá urê sản xuất trong nước nên các nhà máy sẽ phát huy công suất tối đa, đẩy mạnh sản xuất cung ứng urê ra thị trường. “Tổng nguồn cung từ sản xuất trong nước và nhập khẩu tương đối ổn định so với các năm trước, đạt trên 6,6 triệu tấn, nếu trừ đi lượng phân bón đã xuất khẩu thì cơ bản đáp ứng đủ nhu cầu trong nước”– ông Thanh khẳng định.

Cũng theo lãnh đạo Cục Hóa chất, việc tạm ngừng xuất khẩu phân bón để bình ổn thị trường phân bón trong nước là chưa đủ cơ sở bởi giá phân bón tăng trong thời gian xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau (giá phân bón thế giới tăng, giá một số nguyên liệu đầu vào tăng, chi phí vận chuyển tăng…). Một khi chưa đủ cơ sở khẳng định sự thiếu hụt về nguồn cung thì điều cần thiết lúc này là các Bộ, ban ngành liên quan cũng như các doanh nghiệp, hiệp hội cần ngồi lại với nhau để có những đánh giá cụ thể, chi tiết nhất.

Cần sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt

Để bình ổn thị trường, trước đó vào ngày 11/3/2021 Bộ Công Thương cũng đã có Văn bản số 1321/BCT-HC đề nghị các Tập đoàn, doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh phân bón lớn trên toàn quốc chủ động tìm nguồn nhập khẩu nguyên liệu đầu vào có chất lượng với giá cả hợp lý; tăng cường sản xuất cung ứng sản phẩm ra thị trường; không thực hiện các hành vi đầu cơ để trục lợi; kiểm soát hoạt động xuất khẩu phù hợp với thực tế. Trên cơ sở đó, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng các đơn vị liên quan đánh giá, rà soát biện pháp tự vệ đối với phân bón DAP, MAP một cách khách quan, tổng thể và phù hợp với quy định của pháp luật…; đồng thời chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường tăng cường kiểm tra, tránh tình trạng đầu cơ, găm hàng, tăng giá.

Đối với doanh nghiệp sản xuất phân bón, để đảm bảo nguồn hàng trước mắt cần xem xét, ưu tiên tiêu thụ trong nước; chuẩn bị mọi điều kiện tốt nhất về nguyên liệu, máy móc, nhân lực….để tổ chức sản xuất hiệu quả, đáp ứng tối đa nhu cầu thị trường; thường xuyên bám sát diễn biến giá thị trường và tham gia bình ổn giá phân bón tại thị trường trong nước.

Đối với các doanh nghiệp nhập khẩu phân bón cần chủ động cân đối nguồn hàng có chất lượng và giá cả phù hợp nhằm cung ứng nhanh chóng đến người sử dụng; tăng cường kết nối với các đơn vị sản xuất phân bón trong nước để đặt hàng, thúc đẩy lưu thông, phân phối phân bón trong nước, không đầu cơ tích trữ hàng hóa.

Theo Cục trưởng Nguyễn Văn Thanh, sẽ có thời điểm nhu cầu phân bón tăng đột biến dẫn đến nguồn cung thiếu hụt cục bộ, tuy nhiên trạng thái này chỉ là tạm thời, nông dân không nên quá lo lắng đổ xô đi mua phân bón tích trữ, làm đẩy giá phân bón lên cao hơn. Điều cần thiết lúc này là bà con cần sử dụng phân bón một cách tiết kiệm và đạt hiệu quả hơn. Trường hợp thiếu mặt hàng phân bón nào thì có thể sử dụng mặt hàng tương tự để thay thế (nhu cầu đạm có thể lấy từ ure, DAP hoặc NPK, nhu cầu lân có thể lấy từ lân nung chảy, supe lân, DAP hoặc NPK…).

Minh Anh