Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận vốn vay một cách thuận tiện, hiệu quả trong mùa dịch

Đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), việc tiếp cận các nguồn vốn vốn đã gặp nhiều khó khăn nay lại càng khó khăn hơn khi đại dịch Covid – 19 bùng phát và diễn biến ngày càng phức tạp. Tình hình này đòi hỏi Chính phủ cùng các bộ, ban ngành, địa phương cần có nhiều chính sách, giải pháp thiết thực hơn nữa nhằm “tiếp sức” cho các DNNVV vượt khó…

GS,TS Vũ Đình Hòa – Học viện Chính sách và Phát triển cho biết để giúp DNNVV khởi nghiệp sáng tạo tiếp cận vốn được thuận lợi, năm 2018 Chính phủ đã ban hành Nghị định số 38/2018/NĐ-CP quy định chi tiết về đầu tư cho DNNVV khởi nghiệp sáng tạo.

Tuy nhiên sau 3 năm triển khai, việc tổ chức thực hiện theo nội dung Nghị định 38 còn chậm, tản mát, thiếu nguồn lực; công tác triển khai giữa các cơ quan chưa chặt chẽ và thiếu đồng bộ…Trong 38 tỉnh có chương trình, đề án hỗ trợ DNNVV khởi nghiệp sáng tạo, chỉ có một số địa phương quan tâm đến nội dung này. Đặc biệt tính đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có địa phương nào triển khai được cơ chế sử dụng ngân sách địa phương đầu tư vào DNNVV khởi nghiệp sáng tạo theo Nghị định 38.

Ông Nguyễn Quang Vinh – Tổng thư ký Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, khảo sát mới đây do VCCI thực hiện cho thấy bên cạnh khó khăn về thị trường, nguồn nguyên liệu, nhân lực…, đại dịch Covid-19 còn khiến cho khoảng 10% DNNVV bị thiếu hụt nguồn vốn và dòng tiền để phục vụ kinh doanh. Việc tiếp cận các nguồn vốn của các DNNVV vốn đã gặp nhiều khó khăn nay lại càng khó khăn hơn khi đại dịch Covid – 19 bùng phát và diễn biến ngày càng phức tạp

Theo GS,TS Vũ Đình Hòa, những nguyên nhân hàng đầu gây khó khăn cho DNNVV tiếp cận nguồn vốn đó là thủ tục hành chính phức tạp, điều kiện cho vay quá chặt chẽ đối với khu vực tư nhân, lãi suất cho vay cao, DN không có đủ tài sản thế chấp để vay vốn, DN bị phân biệt đối xử với DN nhà nước. Ngoài ra, những nguyên nhân khác như chi phí không chính thức, năng lực xây dựng dự án… cũng có những ảnh hưởng nhất định đến quá trình vay vốn của DN

Còn ở góc độ ngân hàng, các chuyên gia cho rằng cơ cấu nguồn vốn bất hợp lý của các DN cũng là một trong những nguyên nhân khiến DN khó tiếp cận tín dụng. Có thể thấy hiện nay nguồn vốn chủ sở hữu mới chiếm khoảng 20-30% trong cấu nguồn vốn của các DN, còn lại 70 – 80% là phải đi vay. Với cơ cấu vốn này, hệ thống ngân hàng thương mại thường khó có thể đáp ứng được nhu cầu vay vốn trung và dài hạn của DN bởi nếu ngân hàng cho vay, DN phải chịu lãi suất cao, chi phí vốn sẽ lớn, dẫn tới hiệu quả sinh lời sản xuất, kinh doanh thấp; phía ngân hàng có nguy cơ gia tăng tỷ lệ nợ xấu…

Để giúp cộng đồng DN Việt Nam nói chung – DNNVV nói riêng có thể tiếp cận nguồn vốn một cách thuận tiện, hiệu quả hơn trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp, GS,TS Vũ Đình Hòa cho rằng phía Nhà nước cần xây dựng hệ thống chính sách vĩ mô hỗ trợ DNNVV tiếp cận tín dụng; hạn chế sử dụng các biện pháp hành chính trong điều hành lãi suất đảm bảo lãi suất trong nền kinh tế vận động theo cơ chế thị trường. Thực hiện triệt để và kiên trì các giải pháp hỗ trợ lãi suất, tạo điều kiện thuận lợi cho DNNVV có thể tiếp cận được sự hỗ trợ của Chính phủ. Đồng thời xây dựng quỹ đầu tư cho DN khởi nghiệp sáng tạo ở cấp trung ương theo mô hình Fund of funds; tránh việc xây dựng quỹ ở các cấp địa phương sẽ không hiệu quả, lãng phí nguồn lực, mang tính cục bộ địa phương.

Đối với các tổ chức tín dụng cần có các sản phẩm cho vay đặc thù phù hợp với đối tượng khách hàng là DNNVV theo từng nhóm ngành nghề để có các giải pháp đáp ứng yêu cầu khách hàng một cách linh hoạt. Cải tiến, đơn giản hóa quy trình cho vay, yêu cầu thông tin cung cấp phù hợp với thực tế và có tư vấn, hướng dẫn chi tiết để các DNNVV có thể dễ dàng nắm bắt và thực hiện.

Về phía các DN cần chủ động nâng cao năng lực tài chính, năng lực hoạt động, quản trị điều hành để đáp ứng các điều kiện vay vốn từ ngân hàng. Tăng cường đầu tư và ứng dụng công nghệ trong việc lập sổ sách kế toán, khai thuế và hải quan điện tử, giao dịch ngân hàng qua internet nhằm giảm chi phí giao dịch, kết nối và chia sẻ thông tin tài chính với các tổ chức tín dụng để dần minh bạch hóa thông tin tài chính của DN, từ đó tạo lòng tin với đối tác, thị trường cũng như với hệ thống ngân hàng. Ngoài ra DN cần tích cực tham gia các hiệp hội DN để tiếp cận thông tin về các chính sách, chương trình hỗ trợ đối với DNNVV của Chính phủ, Nhà nước cũng như các tổ chức tín dụng.

Hùng Dũng